«یکصد و بیست و یکمین» جلسه شورای شهر تهران در حالی صبح و عصر به صورتی علنی برگزار شد، که گویا مجموعه مدیریت شهری، اعم از شهرداری و شورای شهر تهران کمر همت بسته اند تا هزینه های گران اداره کردن شهر تهران را به دلیل سوء مدیریتی که در حوزه اقتصادی این مجموعه بزرگ وجود دارد، از جیب شهروندان تهرانی تامین کنند. به گزارش تیتر شهر: 6 بند از دستور جلسه 15 بندی جلسه «صد و بیست و یکم » شورای شهر تهران به افزایش انواع عوارض شهری؛ «تعیین نرخ عوارض تردد در محدوده های مرکزی شهر تهران» ، «عوارض افزایش ارزش ناشی از طرح های توسعه شهری»،« نحوه اخذ عوارض پارکینگ و نحوه هزینه آن»، «تعرفه مجوز افزایش مهلت شروع و اتمام عملیات ساختمانی» ، «تعیین نرخ ورودیه و حق توقف پارکینگ های عمومی شهر تهران» و «اصلاحیه مصوبات تعیین حق بهره برداری غرف بازار میادین و میوه و تره بار» اختصاص داشت.
نخستین موضوعی که در جلسه امروز شورای شهر مورد بحث و بررسی قرار گرفت، مربوط به افزایش نرخ عوارض تردد در محدوده های مرکزی شهر تهران بود. در حالی اعضای شورای شهر رای به افزایش 15 درصدی عوارض ورود به این محدوده را صادر کردند که هنوز تحلیل های اماری مربوط به میزان تاثیرگذاری استفاده از پرداخت عوارض(متغیر قیمتی) در کاهش آلودگی هوا، ترافیک و تغییر ذائقه شهروندان نسبت به استفاده از حمل و نقل عمومی در طول یک سال اخیر از سوی شهرداری تهران ارائه نشده است.
افزایش بی رویه هزینه عوارض شهری با هدف جبران هزینه های بالای اداره شهر تهران
«عابدین سالاری اِسکر» در این باره در گفت و گو با خبرنگار «تیتر شهر» گفت: سال گذشته بود که با شروع کار مدیریت شهری جدید و شورای پنجم شهر تهران، سبک و نحوه محاسبه و پرداخت عوارض ورود به محدوده طرح ترافیک شهر تهران تغییر یافت. هدف اعلامی و وعده معاونت حمل و نقل شهرداری این بود که این شیوهِ جدید نهایتا به کاهش تردد شهروندان در محدوده های مرکزی، کاهش آلودگی هوا و ترغیب شهروندان به استفاده از حمل و نقل عمومی منجر خواهد شد.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه بعد از گذشت یک سال اکنون شهرداری تهران در تلاش است تا محدوده زوج و فرد را که اجرای آن درطول 13 سال اخیر تاثیری در کاهش ترافیک و آلودگی هوا در تهران نداشته، به محدوده طرح ترافیک اضافه کند که شهروندان برای استفاده از این محدوده بزرگ مجبور به پرداخت عوارض هستند، افزود: امروز با مصوبه ای که شورا درباره افزایش نرخ عوارض به تصویب رساند، به نوعی می توان گفت که دریافت پول برای ورود به محدوده زوج و فرد نیز توسط شهرداری و شورای شهر به صورت رسمی کلید خورد. به عبارت دیگر، از سال آینده در تهران یک محدوده بزرگی تحت عنوان محدوده طرح ترافیک خواهیم داشت که شهروندان برای ورود به این محدوده وسیع باید عوارض پرداخت کنند.
«سالاری اسکر» بر این باور است که تصمیم امروز شورای شهر در خصوص تعیین عوارض برای ورود به محدوده زوج و فرد و طرح ترافیک را می توان از جنبه های مختلفی مورد نقد و بررسی قرار داد.
چرا باید تاوان افزایش تورم در کشور را مردم بدهند؟
به گفته وی؛ طراحان این ایده جدید بر این باورند که با اضافه کردن محدوده زوج و فرد به محدوده طرح ترافیک آلودگی هوا کاهش چشمگیری خواهد داشت. این در حالی است که با بررسی دقیق و علمی به این نتیجه می رسیم که مبنای تفکر شهرداری برای تغییرذائقه شهروندان در استفاده از حمل و نقل عمومی به جای خودروهای شخصی، تنها بر انگیزه های قیمتی و پولی تاکید دارد چرا که مدیریت شهری(اعم از شهرداری و شورای شهر) بر این باور است که پرداخت هزینه بیشتر برای استفاده از معابر شهری در نهایت باعث تغییر رفتارهای ترافیکی شهروندان خواهد شد. نکته دوم و قابل تامل در استدلال فوق این است که چشم انداز نهایی مدیریت شهری به این سو گرایش دارد که این موضوع- یعنی تعیین نرخ عوارض تردد در محدوده وسیع باعث خواهد شد تا مردم به استفاده بیشتر از حمل و نقل عمومی گرایش بیشتری نشان خواهد داد.
این کارشناس اقتصاد شهری این استدلال را مردود دانسته و به این موضوع تاکید دارد که، تغییر رفتارهای ترافیکی شهروندان (تابع تقاضای سفر) نیازمند توجه به متغیرهای های بیشتری در حوزه اقتصادی و اجتماعی است. اما زمانی که مدیران شهری در تغییر سبک زندگی شهروندان تنها متغیر قیمتی را مورد توجه قرار می دهدند، خروجی این استدلال نیز، گسترش محدوده طرح تعیین عوارض برای ورود به محدوده زوج و فرد خواهد شد. از سوی دیگر مساله این است که در این تابع تقاضا باید به بررسی سایر متغیرها مانند «وجود سیستم حمل و نقل عمومی کارآمد و فراگیر و ارزان» « وضعیت درآمدی لایه های مختلف اجتماعی» و ... ، نیز توجه کرد.
به زبان ساده می توان گفت که مجموعه متغیرهای زیادی در تغییر رفتار ترافیکی شهروندان موثر است. مثلا وقتی که سیستم اتوبوسرانی فشل و فرسوده و پرازدحام و سیستم مترو نیز وضعیت کنونی را دارد، اساسا برای مصرف کنندهِ خودروی شخصی جایگزینی آنچنانی وجود ندارد که سیاستگذار بخواهد با تغییر متغیر قیمت، او را به سمت حمل و نقل عمومی تغییر شیفت دهد (مساله کشش جایگزینی مصرف).
«عابدین سالاری اسکر» با بیان اینکه افزایش قمیت ها و اعمال عوارض تردد الزاما باعث تغییر رفتار ترافیکی شهروندان و کاهش آلودگی هوا نخواهد شد، گفت: به همین دلیل است که از این رویکردی که شورا و شهرداری تهران با شعار کاهش ترافیک و آلودگی هوا در پیش گرفته اند می توان تنها اینگونه نتیجه گیری کرد که این طرح ها به جای حل معضلات این چنینی در نهایت منجر به افزایش درآمد شهرداری تهران خواهد شد.
افزایش هزینه تردد درتهران بدون ارائه گزارش از میزان تاثیرگذاری طرح های پیشین
به نظر می رسد موضوع دیگری که در این میان مهم است، بررسی دقیق مدل توزیع فقر(یا درآمد) در تهران است. در شرایط کنونی بخش های زیادی از لایه های اجتماعی پایتخت به دلیل مشکلات اقتصادی، فشارهای زیادی را در تامین هزینه زندگی در این شهر تحمل می کنند و در این میان افزایش عوارض تردد در شهر تهران به نوعی وارد کردن فشار بیشتر از قبل به لایه های اجتماعی و مردم در این کلانشهر است.
«عابدین سالاری اِسکر» با تایید این موضوع در گفت و گو با خبرنگار تیتر شهر یادآور شد: نکته قابل تامل دیگری که در این رابطه وجود دارد، این است که اعضای شورای شهر تهران تاکید دارند که شهرداری تهران در سال جاری هنوز مطالعات جامعی را در مورد میزان تحقق اهداف طرح ترافیک یعنی دو موضوع اصلی؛ کاهش آلودگی هوا و ترافیک ارائه نکرده است. به زبان دیگر، هنوز اعضای شورای شهر، کارشناسان و افکار عمومی نمی دانند طرحی که در سال گذشته در این زمینه به تصویب رساندند آیا در کاهش معضلات ترافیکی این شهر تاثیرگذار بوده است یا خیر!
این در حالی است ک بررسی کارشناسان شهری اعم از محیط زیست و مدیریت شهری نشان می دهد که اگر اثر بارندگی های امسال را به عنوان یک عامل تاثیرگذار در کاهش آلودگی هوا در نظر نگیریم؛ اجرای شیوه جدید طرح ترافیک عملا تاثیری در کاهش میزان آلودگی هوا در تهران نداشته است. از همه مهمتر اینکه اعداد و ارقام و دیتاهای آماری ای که مدیران شهری در خصوص تاثیرگذاری اجرای طرح فوق در کاهش ترافیک و آلودگی هوا در تهران ارائه می دهند، به هیچ عنوان نمی تواند مبنای واقعی داشته باشد چرا که تا کنون این آمارها به جامعه و نخبگان به صورت واقعی ارائه نشده است تا با راستی آزمایی ، این ادعاها مورد نقد و بررسی دقیق قرار گیرد.
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه در جلسه امروز شورا، تنها «احمد مسجد جامعی» به این طرح اعتراض داشت و به نوعی سایر اعضا نسبت به این طرح موضوع روشنی از خود نشان ندادند؛ یادآور شد: این رویکرد نشان می دهد که شهرداری تهران به خوبی توانسته اعضای شورای ترافیک شهر تهران را نسبت به تصویب این طرح راضی کند و هنوز جای سوال دارد که پلیس راهور تهران بزرگ با چه تحلیل و استدلالی راضی به دادن رای به طرح اخذ عوارض تردد در محدوده زوج و فرد شده است آن هم در شرایطی که تا همین اواخر نیز با الحاق طرح زوج و فرد به محدوده طرح ترافیک به دلیل نبود زیر ساخت های لازم مخالف بود!
عقلانیت حکم می کند هرگر گونه سیاستگذاری قیمتی در شهر تهران باید ناظر بر زمینه های اجتماعی این کلانشهر باشد. با توجه به اینکه شرایط اقتصادی کنونی باعث شده تا شهروندان به دلیل فشار هزینه های زندگی معترض باشند، اما هنوز مشخص نیست که شورای شهر و شهرداری تهران با چه استدلال و منطقی افزایش هزینه های زندگی شهری را در پایتخت در دستور کار خود قرار می دهند!
«سالاری اسکر» با تایید این موضوع به خبرنگار «تیتر شهر» توضیح داد: در دوره گذشته مدیریت شهری یکی از انتقاداتی که از سوی رسانه ها و کارشناسان به شورای چهارم شهر تهران وارد می شد؛ این بود که برخی از این افراد در تصمیم گیری های صحن علنی، به عنوان وکیل مدافع شهردار رفتار می کردند. موضوعی که در شورای پنجم شهر تهران نیز شاهد آن هستیم. به عبارت دیگر به جای اینکه اعضای شورا شهر مدافع حقوق مردم و یا اینکه بین حقوق مردم و شهرداری توازن ایجاد کنند، تنها در نقش وکیل مدافع شهرداری تهران عمل می کنند تا به این طریق بتوانند کشتی به گل نشسته شهرداری را در حوزه مهم تامین منابع درآمدی نجات دهند.
این درحالی است که این شیوه رفتاری با فلسفه انتخاب این افراد به عنوان نماینده خود در شورای شهر تهران مخالف است و آنها در نهایت باید پاسخ روشنی درباره این رفتار به مردم بدهند.
رویکرد شورای شهر منجر به افزایش هزینه زندگی در تهران می شود
موضوع دیگری که در تصمیم گیری های اخیر شورای شهر برای افزایش نرخ عوارض شهری مطرح است، این است که استراتژی ای که اعضای شورا در پیش گرفته اند در نهایت منجر به گرانتر شدن هزینه زندگی در این کلانشهر می شود. «عابدین سالاری اسکر» در این باره نیز به خبرنگار «تیتر شهر» گفت: این شیوه رویکردی شورای شهر در نگاه نخست به این دلیل است که شهرداری تهران در شرایط بغرنج و تنگناهای اقتصادی زیادی قرار گرفته است در نتیجه مجموعه مدیریت شهری به دنبال پیدا کردن راه حلی است تا بتواند این مشکل را تا حدودی حل کند . این در حالی است که رویکرد شورای شهر در این زمینه رویکرد درستی در حوزه درآمد و هزینه های شهرداری تهران نیست چرا که در نهایت منجر به نارضایتی شهروندان از تصمیم گیری های اعضا در پارلمان شهری می شود.
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه اداره شهر تهران به شکل گران و پر هزینه انجام می شود، افزود: وقتی مجموعه بزرگی مانند شهرداری تهران به این شیوه اداره می شود، در شرایط منطقی، تصمیم گیران باید به دنبال کاهش هزینه ها در این مجموعه باشد. اما در حال حاضر شورای شهر به جای اینکه کاهش هزینه را در سرفصل کاری خود قرار دهد بیشتر به دنبال افزایش هزینه و تعیین عوارض بیشتری شهری با هدف تامین کاستی های مالی شهرداری تهران قدم بر می دارد.
بررسی ها نشان می دهد که در بسیاری از حوزه ها، اداره شهر تهران با اتلاف منابع ، هزینه بالا همراه با تولید گسترده رانت روبه روست در حالی که می توان بخشی از این هزینه ها را با مدیریت بهینه آن کم کرد تا شهروندان در پرداخت عوارض بیشتر دچار مشکل نشوند.
«سالاری اسکر» در این باره نیز یادآور شد: در حال حاضر شهرداری تهران بابت خدمات شهری و نگهداشت شهر حدود 3000 میلیارد تومان هزینه می کند در حالی که می تواند در این حوزه به ویژه با اعمال مدیریت بهینه در حوزه پسماند قدری از هزینه بالای نگهداشت شهر را کم کند. یا اینکه در حوزه معاونت اجتماعی و فرهنگی آمار و ارقام نشان می دهد که شهرداری تهران چیزی در حدود 1500 تا 2000 میلیارد تومان در سال هزینه دارد که می توان مدیریت هزینه در این حوزه را بهینه کرد.
موضوعات از این دست، در مجموعه شهرداری تهران زیاد است. مثال دیگری که در این زمینه می توان زد پرداخت بین 550 تا 600 میلیارد تومان به عنوان حقوق و دستمزد ماهیانه به کارکنان شهرداری تهران است. این در حالی است که اگر طرحی که یک ماه پیش در صحن علنی شورا با هدف کاهش هزینه های جاری شهرداری مطرح شد، به تصویب می رسید؛ بخش قابل توجهی از هزینه های شهردار کاهش پیدا می کرد. همانطور که می دانید یک ماه گذشته طرح کاهش سطوح مدیریتی در شهرداری تهران در شورا مطرح شد که اگر به تصویب می رسید بخش قابل توجهی از حقوق های بالایی که به مدیران شهرداری پرداخت می شد، می توانست برای سایر بخش های شهرداری تهران هزینه شود و در نهایت این موضوع به نفع شهروندان بود تا فشار بیشتری به آنها در پرداخت بیشتر عوارض شهری وارد نشود.
این کارشناس اقتصادی در ادامه، افزایش نرخ عوارض دریافتی از شهروندان را به دلیل افزایش نرخ تورم در کشور استدلال غیر منطقی ای می داند و در این باره نیز توضیح داد: اینکه اقتصاد کلان کشور به گونه ای عمل کرده است که نرخ تورم بالا و دو رقمی ایجاد شده است یا اینکه دستگاه عریض و تنبل شهرداری گران اداره میشود، دلیل کافی برای اعمال و ایجاد فشار بر گرده مردم از طریق وضع و افزایش انواع و اقسام عوارض نمی شود. ایجاد و یا افزایش نرخ عوارض زمانی معنا و مقبولیت عقلانی و اخلاقی دارد که یک خدمت یا سرویس جدید یا خدمات با کیفیت و کمیت بالاتر به شهروندان ارائه شود.
وقتی بر اساس سیاست های نادرست اقتصاد کلان کشو، تورم بالا می رود سوال این است که چرا مردم باید پاسخگوی این سوء مدیریت باشند؟ در واقع مردم در این شرایط پاسخگوی موضوعی هستند که در ان کوچکترین نقشی ندارند. در این شرایط کسی نیست که این سوال را از مدیریت شهری بپرسد که اگر قرار است مجموعه بزرگی مانند شهرداری تهران با هزینه های بالا و به شکل نامطلوب اداره شود، چرا مردم باید هزینه آن را بپردازند؟
جلسه شورا به دلیل پایان نیافتن بررسی بند های صورتجلسه به ساعات بعد از ظهر نیز کشیده شد. در این بخش نیز «عوارض افزایش ارزش ناشی از طرح های توسعه شهری»،« نحوه اخذ عوارض پارکینگ و نحوه هزینه آن»، «تعرفه مجوز افزایش مهلت شروع و اتمام عملیات ساختمانی» ، «تعیین نرخ ورودیه و حق توقف پارکینگ های عمومی شهر تهران» و «اصلاحیه مصوبات تعیین حق بهره برداری غرف بازار میادین و میوه و تره بار» با افزایش قیمت نسبت به سال قبل روبرو شد.
«عابدین سالاری اِسکر» ضمن اشاره به موارد بالا، لایه دیگری از تصمیمات امروز را مورد توجه قرار داد و گفت: به نظر می رسد مدیریت شهری در کنار راهبرد «دریافت عوارض بیشتر از شهروندان» ، سیاست شهرفروشی را نیز به صورت تلویحی و آرام در دستور کار خود قرار داده است. به عنوان مثال در جلسه امروز، به شهرداری اجازه داده شد که در معابر زیر 12 متر نیز مجوز تجاری صادر کند و یا مقوله «تثبیت کاربری تجاری» که با دو بخش نامه در سال قبل عملا منتفی شده بود، با اعمال و تصویب نرخ دو برابری عوارض عملا به رسمیت شناخته و از این به بعد احتمالا عملیاتی و گسترش خواهد یافت.
عکس: شورای شهر تهران
