هفتمین همایش ملی مدیریت آلودگی هوا و صدا در حالی در مرکز همایش های دانشگاه شهید بهشتی تهران با حضور شهردار تهران، مدیران شهری، کارشناسان و رسانه ها برگزار شد که به جای ارائه برنامه های مدیریتی در کاهش آلاینده های هوا و صدا در تهران متولیان تنها به بیان یکسری داده های آماری مبتنی بر اثرات مخرب این معضل در تهران پرداختند. به گزارش تیتر شهر: هفتمین همایش ملی مدیریت آلودگی هوا و صدا در تهران به مانند سنوات گذشته این بار در دانشگاه شهید بهشتی تهران برگزار شد. هر چند میزان استقبال از مراسم افتتاحیه این همایش به مانند سال های قبل کم بود، اما امسال نیز مسئولان و متولیان کاهش و برطرف کردن معضل آلودگی هوا و صدا به مانند سال های قبل تنها به بیان یکسری از داده های آماری البته با بازخوردهای رسانه ای بالا اکتفا کردند.
اینکه در طول 7 سال اخیر برگزاری این همایش ملی که در برخی از دوره های خود از اندیشمندان و متخصصان خارجی نیز برای حضور در کارگاه های علمی آن دعوت می شد، چه خروجی تاثیرگذار در ارائه راهکارهغای عملیاتی به مدیران اجرایی و متولیان این بخش داشته خود به تنهایی قابل بررسی است.
اما آنچه که در عمل مشاهده می شود، این است که همایش های این چنینی برای ارائه مقالاتی درباره موضوعاتی که توسط دبیرخانه آن از قبل اعلام می شود، بیشتر جنبه تشریفاتی و البته رزومه ای قابل توجه برای شرکت کنندگان این همایش در آینده خواهد بود. مضاف بر اینکه واگذاری غرفه های نمایشگاه جنبی این همایش به شرکت های دانش بنیان و مجموعه هایی که تجهیزات مورد نیاز در بحث کاهش آلودگی هوا و صدا را عرضه می کنند نیز زمینه ای برای آشنایی متولیان با این شرکت ها را فراهم می کند.
اما واقعا سوال این است که از سال 1391 که نخستین همایش ملی مدیریت آلودگی هوا و صدا برگزار شد تا به امروز که هفتمین آن با حضور پیروز حناچی شهردار تهران برگزار شد، چه خروجی و دستاوردهایی را به عنوان تئوری های راه گشا جلوی پای مدیران اجرایی قرار داده است؟
آیا دست اندرکاران این همایش می توانند تخمین بزنند که از مجموعه مقالات ارائه شده در موضوعات مرتبط با آلودگی هوا و صدا چند درصد از این پژوهش ها به عنوان یک راهکار جدید برای کاهش این معضل در کلانشهرها توسط مدیران شهری و سایر متولیان مورد استفاده قرار گرفته است.
نکته دیگری که درباره این همایش می توان به آن توجه کرد، این است که با توجه به اینکه در سال های گذشته رئیس سازمان محیط زیست، استاندار، فرماندار و رئیس پلیس راهور تهران و در مجموع اعضای کمیته کاهش آلودگی هوای تهران حضور داشتند، اما امسال این همایش بدون حضور متولی اصلی آلودگی هوا و تصمیم گیران کمیته مذکور تنها با حضور مدیران شهری و اساتید دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد که عدم استقبال سازمان های دولتی از این همایش نیز در جای خود قابل بررسی است.
شهردار تهران در این همایش یک بار دیگر آمارهای مربوط به اثرات منفی آلودگی هوا را بر وضعیت سلامت و زندگی تهرانی ها مرور کرد. آماری که از زمانی که وی کمپین سه شنبه های بدون خودرو را راه اندازی و شهروندان و سایر مسئولان را به شرکت در این کمپین دعوت کرد؛ این داده های آماری بارها از سوی پیروز حناچی در مراسم های مختلف مطرح شده است.
شهردار تهران بر این باور است که مهمترین راهکار موثر در کاهش آلودگی هوا و اثرات مخرب آن بر سلامتی شهروندان این است که مردم باید سبک زندگی و ذائقه خود را در ترددهای روزانه تغییر دهند.
حناچی این بار تاثیرات آلودگی هوا را در بعد ملی بررسی کرد و خبر داد که در شهرهای بزرگ کشور غلظت آلاینده ها به مراتب بیشتر از حد استاندار است و 35 میلیون نفر از جمعیت کشور در این شهرها درگیر موضوع آلودگی هوا هستند به همین دلیل تغییر شیوه زندگی مردم در کاهش این معضل تاثیرگذار خواهد بود.
آمارهای شهردار تهران نشان می دهد که در مجموع براساس مطالعات جهانی میزان خسارات ناشی از گسترش آلودگی هوا در جهان معادل 2.8 میلیارد دلار تخمین زده شده است، ان هم در شرایطی که طبق آمارهای سازمان بهداشت جهانی سالانه 7 میلیون نفر جان خود را بر اثر آلودگی هوا از دست می دهند.
آنطور که پیروز حناچی عنوان کرد دو شهر تهران و جاکارتا در اندونزی به صورت مشترک هفتمین شهرهای آلوده جهان هستند. وی دلیل افزایش آلودگی هوا و صدا در تهران را ناشی از تمرکز بیش از ظرفیت این شهر دانست و به این موضوع تاکید کرد: 20 درصد از جمعیت، 40 درصد اقتصاد و 80 درصد نخبگان کشور در تهران که تنها 1.2 درصد مساحت کشور را شامل می شود، زندگی می کنند.
شهردار تهران حتی به این مساله نیز اشاره کرد که در سال های گذشته هر چند مسئولان برای حل مشکل آلودگی هوا اقداماتی را انجام داده اند، اما آمارها نشان می دهد که تلاش های مدیران گذشته در حل این معضل کارساز نبوده چرا که بر اساس این داده ها آلودگی هوای شهر تهران در سال 97 در مقایسه با سال قبل بهتر است. ما در سال 97، 18 روز پاک، 239 روز سالم و 59 روز ناسالم داشتیم.
حناچی بر این باور است که راهکارهای کارساز در کاهش معضل آلودگی هوا در گام نخست شرایط اقلیمی، کنترل جدی معاینات فنی و شیوه جدید اعمال طرح ترافیک است.
توسعه حمل و نقل عمومی راهکار دیگری است که شهردار تهران به مانند شهرداران گذشته از ان به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار در کاهش آلودگی هوا در این همایش اشاره کرد با این تفاوت که به اعتقاد وی آمارها می گویند این تلاش ها نتیجه چندانی نداشته و به عنوان مثال حجم خودروهای شحصی کاهش نیافته است.
آنطور که حناچی درباره تاثیرات آلودگی هوا در وضعیت سلامت تهرانی ها صحبت کرد؛ در این کلانشهر به صورت میانگین سالانه 60 هزار نفر فوت می کنند که هزار و 200 نفر در سوانح جان خود را از دست می دهند و 400 نفر به دلیل عدم رعایت ایمنی فوت می کنند. همچنین، 3.9 درصد ایرانی ها دیابت، 50 درصد کلسترول و 30 درصد تری گلیسیرید دارند.
این در حالی است که آمارها نشان می دهد در سال 96، هزار و 400 نفر سکته کرده و جان خود را از دست دادند. طبق برآوردهای پزشکان 4 هزار و 573 نفر به دلیل استنشاق ذرات معلق جان خود را از دست داده اند. اگرچه که به دلیل اعمال سیاست های کنترلی در کیفیت سوخت خودروها میزان ذرات معلق کاهش یافته، همچنان در این زمینه با مشکل مواجه هستیم.
صرفه جویی 303 میلیون لیتر بنزین در 9 ماه با استفاده شهروندان از خطوط مترو
بررسی مدیرعامل شرکت بهره برداری مترو تهران نیز در این همایش نشان داد که بهره برداری از این بخش از حمل و نقل عمومی باعث شده تا از ورود 2 هزار و 461 تن آلاینده به هوای شهر تهران جلوگیری شود.
این در حالی است که به اعتقاد فرنوش نوبخت مترو توانسته با ارائه خدمات به شهروندان تهرانی در مصرف 303 میلیون لیتر بنزین نیز در طول 9 ماه اخیر صرفه جویی کند.
اما سوال این است که اگر مترو توانست سهم خود را در صرفه جویی در مصرف سوخت به شکل کامل بپردازد چرا دولت سهم این وسیله نقلیه پاک را در صرفه جویی مصرف سوخت برابر قوانین بالادستی نمی پردازد و چرا مدیران شهری به عنوان یک مطالبه عمومی در تاثیرگذاری بالایی که در این حوزه داشته اند، طلب های خود را از دولت برای توسعه مترو و تکمیل تجهیزات مورد نیاز درخواست نمی کنند؟
چشم انداز مطالعات شرکت بهره برداری مترو تهران حکایت از آن دارد که تا سال ۱۴۰۴ میزان سفرهای روزانه به رقم هفت ميليون سفر در روز خواهد رسيد. کما اینکه رتبه بندی های بین المللی نیز نشان می دهد در حال حاضر مترو تهران در خاورمیانه جایگاه نخست را در میان کشورهای این حوزه به دست آورده است. حتی این مد حمل و نقلی در ميان 163 مترو جهان نيز از نظر طول خطوط در رتبه 17 قرار دارد.
الگو برداری از استانداردهای اروپایی برای کشور اشتباه است
شاید بتوان گفت تنها مسئولی که به نمایندگی از سوی شهرداری تهران به عنوان برگزار کننده همایش ملی آلودگی هوا و صدا و همچنین سازمان محیط زیست به عنوان متولی اصلی کاهش این معضل در همایش مذکور حضور داشت، وحید حسینی دبیر کارگروه کاهش آلودگی هوای کشور بود که البته وی در این برنامه به گونه ای صحبت کرد که هم جانب شهرداری تهران و هم جانب سازمان محیط زیست را داشته باشد.
وی درباره بحث جنجالی عوارض کردن تونل های شهری ابتدا با بیان این انتقاد که به جای سیاسی جلوه دادن این طرح باید در محافل عملی درباره آن صحبت شود، سعی کرد تا به صورت نرم نگاه کمیسیون عمران و حمل و نقل عمومی شورای شهر تهران را به این موضوع مورد نقد قرار دهد و بعد نیز به این موضوع اشاره کرد که با توجه به اینکه 70 درصد از ذرات آلاینده تهران از منابع متحرک مانند خودروها تولید می شود که خسارت اقتصادی ان بالغ بر 28 میلیارد دلار است، نظارت بر کار تولید و شمار گذاری خودروها بر عهده دولت و سازمان صنعت است آن هم درشرایطی که هیأت وزیران سطح مجاز آلایندگی خودروها را تعیین می‌کند که متأسفانه این استانداردها از استانداردهای اروپایی کپی می‌شود.
وحید حسینی به این موضوع تاکید دارد ؛ حداقل استاندارد برای دیزلی‌ها یورو ۴، موتورسیکلت یورو ۳ و از ابتدای سال ۹۴ استاندارد خودروهای سواری یورو ۴ است و بر اساس قانون هوای پاک قرار است که از اسفند سال ۱۴۰۰ به بعد به استانداردهای جدید اتحادیه اروپا (یورو ۶) برسیم این در حالی است که زیر ساخت‌های لازم از جمله سوخت مناسب و حتی روغن موتورهای مناسب در کشور وجود ندارد بنابر این حرکت به سمت استاندارد یورو ۶ اشتباه بوده و حتی سبب افزایش تخلفات می‌شود.
دبیر کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا یکی از مجموعه های تاثیرگذار در کنترل آلودگی هوا در کشور را شرکت های خودروسازی می داند که در این میان بستن قرارداد بین آزمایشگاه های خودرو با خودروسازان برای سنجش استانداردهای این محصولات یک تخلف آشکار است.
تمامی بحث های مطرح شده در نخستین روز همایش نشان می دهد که متولیان کاهش آلودگی هوا در عین حال که این رویداد علمی را با هدف ارائه آمارهایی مبنی بر انجام وظایف قانونی خود در این حوزه برگزار کرده اند، بلکه تصمیم دارند تا کم کاری های سازمان های دولتی را حتی در لفافه یک بار دیگر متذکر شوند.
به هر حال در طول 7 دوره اخیر شهروندان و رسانه ها با وظایف دستگاه های متولی و حتی قوانین بالا دستی را به خوبی می دانند اما اینکه چرا متولیان سهم خود را در کاهش آلودگی هوا به درستی انجام نمی دهند. اینکه دولت هنوز نتوانسته در تولید خودروهاو سوخت با کیفیت به تعهدات خود عمل کند و حتی از تولید موتور سیکلت های کاربراتوری نتوانسته جلوگیری کند، وقتی تعیین استاندارد خودروهای تولید داخلی با تبانی آزمایشگاه های تعیین استاندارد محصولات با اغماض با آن برخورد می شود نمی توان انتظار داشت که همایش هایی که تنها به محلی برای دادن داده های آماری که تنها به درد تیترهای تاثیرگذار رسانه ای می خوردف نمی توان انتظار خروجی تاثیرگذار داشت.
عکس: آژانس عکس تهران
