گرینلند و بریتانیا در یک محدوده زمانی قرار دارند
با وجود آنکه گرینلند در وسط اقیانوس اطلس شمالی، بین ایسلند و کانادا واقع شده، اما بخش شرقی آن از ساعت گرینویچ استفاده میکند. البته این منطقه، که دمایش در زمستان به منفی ۴۰ درجه میرسد، تقریبا خالی از سکنه است؛ تنها هشت منطقه مسکونی در آن قرار دارد. فقط صیادان به پارک ملیاش دسترسی دارند و مابقی جولانگاه خرسهای قطبی است.
همچنین سائوتومه و پرنسیپ
سائوتومه و پرنسیپ جزیرهای رویایی اما تقریبا ناشناخته در ۲۰۰ کیلومتری غرب آفریقا است. با آنکه جای بسیار زیبایی است، اما سالانه تنها ۱۳ هزار توریست به آنجا میروند؛ بنابراین اگر بخت آن را داشتید که به این جزیره بروید، میتوانید حسابی پزش را بدهید.
امروزه دیگر دادن لقب «دنیای گمشده» به جایی مضحک به نظر میآید، چون تقریبا تمام جاهای زیبای دنیا مقصد گردشگران شده، اما انگار سائوتومه و پرنسیپ واقعا جا مانده است. شهر سائوتومه، پایتخت این کشور، نگین جذابی است که از چشمها دور مانده و به مینیاتوری از هاوانا، پایتخت کوبا، میماند. همین که کمی از پایتخت فاصله بگیرید در پوشش درختان جنگلی گم میشوید؛ درختان تقریبا ۹۰ درصد مجمعالجزایر را پوشش دادهاند و تنها راه عبور از آنها جادهای است که به تازگی بلژیکیها ساختهاند.
هر از چند گاهی رودی عظیم از پیش پایتان میگذرد. موجهایی که بر سواحل آتشفشانی تیرهرنگ آن نوک میزنند جلوهی خاصی به کرانهها میدهند. شهروندان سائوتومه و پرنسیپ زندگی سادهای دارند؛ نه اتوبوسی در آنجا هست، نه سینما و نه حتی روزنامهای.
بزرگترین کشوری که در یک محدوده زمانی قرار دارد
گرینلند، بزرگترین جزیرهی دنیا (استرالیا قاره حساب میشود)، برای ادارهی مساحت ۲ میلیون کیلومتر مربعیاش از چهار محدودهی زمانی استفاده میکند. اما چین کار را ساده کرده است. چین حدود ۹٫۵ میلیون کیلومتر مربع مساحت دارد، اما اگر هر جای این کشور ساعت بپرسید، جواب یکسانی دریافت خواهید کرد. این مورد دربارهی هند نیز صادق است؛ که در تمام کشور از یک ساعت استفاده میکنند.
بیشترین محدودههای زمانی در یک کشور
فرانسه به لحاظ فنی این عنوان را به خود اختصاص میدهد. درست است که تمام کشور فرانسه از یک ساعت پیروی میکند، اما اگر دپارتمانهای فرانسه در تمام دنیا را حساب کنیم، تنوع زمانی از ۱ تا ۱۲ ساعت میرسد. بنابراین میتوان گفت برای فرانسه خورشید هیچوقت غروب نمیکند.
روسیه و آمریکا در این مقوله رتبههای بعدی را کسب میکنند. روسیه یازده محدوده زمانی را پوشش میدهد (هر چند از سال ۲۰۱۱ تنها از ۹ محدوده زمانی استفاده میکند): از استان کالینینگراد (GMT +2) تا کامچاتکا (GMT +12). آمریکا نیز از یازده محدوده زمانی استفاده میکند؛ پنجتای آنها در خود سرزمین اصلی در آمریکای شمالی و بقیه در جزیرهها.
مناطق زمانی آمریکا آمریکا
سریعترین راه برای تلف کردن ۳٫۵ ساعت
گذر از مرز افغانستان و چین تنها رفتن به کشوری دیگر نیست، بلکه تغییرات زمانی زیادی را نیز به دنبال دارد. دو کشور ۷۵ کیلومتر مرز مشترک دارند، اما اختلاف زمانیشان ۳٫۵ ساعت است. اما متأسفانه گذر کردن از این مرز ممنوع است؛ وزارت امور خارجه چین سفر به افغانستان را منع کرده و سالها است که مرز مورد نظر بسته شده است.
با بسته بودن مرز چین و افغانستان، بهترین گزینهی بعدی برای این ماجراجویی گذر از مرز چین و پاکستان است که سه ساعت اختلاف زمانی دارند.
یا یک روز اضافه به دست آورید
خط روزگردان یا خط بینالمللی زمان خطی است که، مماس با عرض جغرافیایی، اقیانوس آرام را دو نیم میکند. اگر میخواهید دو روز پشت سر هم تولد بگیرید، به ساموآ (GMT +13) در اقیانوس آرام بروید. صبح روز بعد، پس از گذر از خط روزگردان به ساموآی آمریکا (GMT -11) رفته و دوباره جشن تولد بگیرید! اگر هم حوصلهی کریسمس را ندارید، در خلاف جهت خط بینالمللی زمان حرکت کنید.
اختلاف زمانی یکروزه بین ساموآ و ساموآی آمریکا
صرفهجویی در زمان نور روز
ساعت تابستانی یا صرفهجویی در زمان نور روز از سال ۱۹۱۶ در انگلستان در نظر گرفته شد. ساعت تابستانی همان تغییر زمان یکساعته در ابتدای بهار و پاییز است. آمریکای شمالی و بیشتر کشورهای اروپایی برای خودشان ساعت تابستانی دارند، اما اکثر نقاط دیگر جهان از چنین سازوکاری بهره نمیگیرند. آن هم البته به خاطر این است که هرچه به استوا نزدیکتر میشوید، نیاز به آن از بین میرود. این موضوع وقتی روشنتر میشود که میبینیم در نیمهی جنوبی استرالیا و برزیل از ساعت تابستانی استفاده میکنند، اما در نیمهی شمالی هرگز.
پوتین، ارباب زمان
وقتی ولادیمیر پوتین چیزی را بخواهد معمولا آن را به دست میآورد، حتی اگر آن خواسته از میان بردن زمان باشد. او در سال ۲۰۱۱ ساعت تابستانی را در تمام کشور کنار گذاشت که باعث شد دو محدودهی زمانی دیگر استفاده نشود. همچنین در سال ۲۰۱۵ پس از ضمیمه کردن کریمه به کشورش، ساعت آنجا را دو ساعت جلو کشید تا با ساعت مسکو هماهنگ باشد.
هاوایی و آلاسکا در یک محدوده زمانی قرار دارند
هرگز نمیتوان دو مکان انقدر متفاوت (یکی مشهور به ساحل و موجهایش و دیگری به طبیعت یخزدهاش) را پیدا کرد. اما هاوایی و آلاسکا در برخی چیزها مشترک هستند: آتشفشانها و محدوده زمانی (البته در نیمی از سال).
بعضی موارد نادر دیگر
بعضی نقاط بیربط دیگر نیز پیدا میشوند که از ساعت یکسانی پیروی میکنند: قزاقستان و مالدیو، یا بلاروس و ماداگاسکار یا حتی کامچاتکا و تووالو.
یک ربع و نیم ساعتها
بعضی کشورها ساعت گرینویچ را پیچیدهتر کردهاند. بیشتر کشورها از یک ساعت کامل برای اختلاف زمانی استفاده میکنند، اما برخی آن را به نیم ساعت و یا حتی یک ربع خرد میکنند. هند، بخشهایی از استرالیا، سریلانکا، نیوفاندلند، ایران، میانمار و کره شمالی نمونههایی از این کشورها هستند. موردهای عجیبتر نپال و جزایر چاتام نیوزیلند هستند که از GMT +5:45 و GMT +12:45 استفاده میکنند.
جاهایی که ساعت ثابت ندارند
جزیرهی مرکت (Märket) با مساحت ۸٫۲ هکتار در بالتیک و میان دو کشور سوئد و فنلاند تقسیم شده است؛ به همین دلیل از دو محدوده زمانی پیروی میکند. اما این موضوع خیلی هم اهمیتی ندارد؛ زیرا کسی آنجا زندگی نمیکند. مورد قابل توجهتر توبا سیتی در قلمروی شبه-خودمختار ناواهو در ایالت آریزونا است. ناواهو از ساعت تابستانی استفاده میکند، اما آریزونا آن را مد نظر ندارد. نتیجه این میشود که نیمی از شهر در نیمی از سال یک ساعت جلوتر از باقی ایالت است.
زمان در قطب جنوب
عرضهای جغرافیایی در قطبها به هم میرسند، پس نه قطب شمال و نه قطب جنوب ساعت رسمی ندارند. اما دانشمندان در آنجا نیاز دارند تا ساعتهایشان را با معیاری تنظیم کنند. ایستگاههای تحقیقاتی در قطب شمال با ساعت کشورهای خود هماهنگ هستند، اما ایستگاه آمریکایی قطب جنوب از ساعت نیوزیلند پیروی میکند؛ چون تمام پروازهای قطب جنوب از نیوزیلند میگذرند.
زمان در فضا
ایستگاه فضایی بینالمللی نیز از ساعت گرینویچ پیروی میکند. البته منطقی هم هست؛ زیرا وقتی دور زمین میچرخد، به کار میآید.