به گزارش تیترشهر؛ عمل بلع به وسیله عضلات و اعصاب دهان، گلو و مجاری غذایی صورت می گیرد. بسیاری از افراد حداقل یکبار در طول زندگی خود دچار بلع دردناک می شوند. در اصطلاح پزشکی به «بلع دردناک»، «ادینوفاژی» می گویند. بیشتر اوقات می توان با بررسی علایم، علت درد را مشخص کرد. درد به هنگام بلع بسته به علت آن، درد شدید یا مبهمی در ناحیه فک، گلو، سینه یا مری خواهد بود. گاهی ممکن است این درد تنها در یک طرف گلو حس شود و با نفس عمیق بدتر شود.
در این مقاله، نگاهی دقیق تر به علل و نشانه های بلع دردناک می اندازیم و از چگونگی تسکین آن صحبت به میان می آوریم.
علل بلع دردناک
بیماری ها و عارضه هایی که باعث عفونت، التهاب و انسداد گلو، دهان و مری می شوند، باعث ناراحتی در بلع خواهند شد. بسته به علت این عارضه، علایم متفاوت خواهند بود. عوامل زیر منجر به بلع دردناک می شوند:
1- گلودرد استرپی
عفونت های گلو یکی از شایع ترین علل بلع دردناک است. از جمله این عفونت ها می توان به «گلودرد استرپی» اشاره کرد که عفونتی است که با باکتری استرپتوکوک منتشر می شود.
افراد مبتلا به گلودرد استرپی دچار علایم زیر می شوند:
تورم و حساسیت غدد لنفاوی در یک یا هر دو طرف گردن
درد در ناحیه کام نرم
لکه های قرمز روی کام نرم
تب
لکه های سفید روی لوزه ها
2- تونسیلیت
«تونسیلیت» به عفونت و التهاب لوزه ها می گویند. لوزه ها دو گره لنفاوی در پشت حلق هستند. تونسیلیت عاملی شایع برای بلع دردناک است.
تونسیلیت یک بیماری مسری است. ویروس ها یا عفونت های باکتریایی، از جمله گلودرد استرپی، می توانند باعث بروز تونسیلیت شوند. اگر بلع دردناک ناشی از تونسیلیت باشد، علایم زیر هم امکان بروز دارند:
تورم لوزه ها
لکه های سفید یا زرد در لوزه ها
بوی بد دهان
حساسیت به لمس در ناحیه گردن یا فک
تب
3- اپیگلوتیت
«اپیگلوتیت» نوعی عفونت گلو است که سبب التهاب اپیگلوت می شود. اپیگلوت بافتی غضروفی در پشت حلق است که از ورود غذا به مجرای تنفس جلوگیری می کند.
علاوه بر بلع دردناک، علایم شایع اپیگلوتیت عبارتند از:
مشکل بلع- دیسفاژی
تب بالا
ریزش آب دهان
خم شدن به سمت جلو به هنگام نشستن
4- عفونت مخمر
عفونت های مخمری در دهان، گلو و یا لوله غذا هم می توانند منجر به ناراحتی بلع شوند. مخمر نوعی قارچ است که اگر شرایط داخل بدن تغییر کند ممکن است بیش از حد رشد کند.باکتری به نام کاندیدا یکی از عوامل شایع عفونت های مخمر است.
علایم دیگر عبارتند از:
از دست دادن قوه چشایی
تکه های سفید روی زبان
قرمزی گوشه های دهان
5- ازوفاژیت
لوله غذا -که مری هم نامیده می شود- مجرایی است که مواد غذایی و مایعات را از دهان به معده حمل می کند. «ازوفاژیت» به التهاب مری می گویند.شایعترین علت ازوفاژیت «ریفلاکس معده» است. این عارضه باعث می شود اسید معده به مری باز گردد.بعضی از داروها و واکنش های آلرژیک هم می توانند باعث بروز ریفلاکس شوند.
ازوفاژیت علاوه بر بلع دردناک علایم زیر را هم ایجاد می کند:
درد قفسه سینه
دل درد
خشونت صدا
سرفه
سوزش سر دل
حالت تهوع
6- آسیب گلو
آسیب به گلو گرچه عاملی با شیوع کمتر است، اما گاهی ممکن است باعث بلع دردناک شود.
خوردن یا نوشیدن غذا های داغ غشای داخل گلو یا لوله غذا را می سوزاند. خوردن بیسکویت یا چیپسی که لبه تیز دارد هم می تواند باعث خراشیدگی گلو شود. بسته به محل و میزان آسیب، ممکن است درد در سمتی از گلو یا در مری حس شود.
تشخیص
درمان بلع دردناک نیاز به تشخیص دقیق دارد. پزشکان روش های مختلفی را برای تشخیص توصیه می کنند. پس از بررسی سابقه پزشکی فرد و انجام معاینه فیزیکی، احتمال انجام آزمایشات تشخیصی زیر وجود دارد:
تست کِشت– کالچر گلو
آزمایش خون
بلع باریم
سی تی اسکن
درمان بلع دردناک
درمان بلع دردناک معمولا به علت آن بستگی دارد. دارو درمانی روشی استاندارد برای درمان عفونت هاست. پزشکان معمولا داروهای ضد قارچی را برای درمان عفونت های مخمر و آنتی بیوتیک ها را برای درمان عفونت های باکتریایی-از جمله گلو درد- توصیه می کنند.اگر تونسیلیت مکررا عود کند یا به دارو پاسخ خوبی ندهد، پزشک احتمالا توصیه به جراحی لوزه خواهد کرد.
درمان خانگی بلع دردناک
درمان های خانگی زیر برای تسکین کوتاه مدت بلع دردناک مفیدند:
مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروییدی –NSAIDs: مصرف این دارو ها تورم و التهاب دهان، گلو و لوله های غذا را کاهش می دهد، درد بلع را کاهش داده و خوردن را آسان می کند.
مصرف آنتی اسیدها: آنتی اسیدهای بدون نسخه برای کاهش درد ناشی از ریفلاکس اسید موثرند.
استفاده از اسپری گلو: اسپری های گلو، گلو را بی حس می کنند و بلع را راحت تر و درد را کاهش می دهند. این دارو ها بدون نیاز به نسخه هستند.
غرغره کردن آب نمک: آب نمک التهاب را کاهش می دهد و درد را کمتر می کند. کمتر از 250 گرم آب گَرم را با 1 قاشق چایخوری نمک مخلوط کنید و چند بار در روز آن را غرغره کنید.
مزه مزه کردن نوشیدنی های گرم: نوشیدنی های گرم مانند چای های گیاهی به کاهش درد کمک می کنند. از مصرف مایعات داغ پرهیز کنید، زیرا باعث سوزش بافت گلو می شوند.
دوش آب داغ: بخار آب داغ هر التهابی که مسوول بلع دردناک باشد را کم خواهد کرد.
اجتناب از مصرف الکل و تنباکو. مواد موجود در الکل و تنباکو بافت نرم دهان، گلو و لوله های غذایی را تحریک می کنند.
چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
این عارضه اغلب ظرف چند روز بهبود می یابد، به ویژه اگر علت آن سرماخوردگی باشد. با این حال، در بعضی موارد، نیاز به مراقبت های پزشکی است.
بهتر است در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
علت بلع دردناک ناشناخته باشد
درد بیش از یک هفته ادامه داشته یا بدتر شده است
نقاط سفیدی در پشت حلق مشاهده شود
اگر بلع دردناک در کنار موارد زیر رخ دهد، به سرعت می بایست با اورژانس تماس بگیرید:
تورم گلو
دشواری تنفس
مشکل در باز کردن دهان
ریزش غیر عادی آب از دهان
