به گزارش تیتر شهر: کارشناسان شهری بر این باورند برنامه سوم توسعه شهری به گونه ای تدوین شده است که حتی قابلیت اصلاح شدن نیز ندارد و چنانچه شهرداری تهران بخواهد چشم انداز 5 ساله شهر تهران را براساس یک برنامه راهبردی ترسیم کند، نیاز دارد تا یک بار دیگر این برنامه در فضای شهرداری و واقعیات شهر تهران نوشته شود.
واکنش اعضای شورای شهر به ایرادات بنیادی برنامه سوم توسعه شهر تهران به اندازه ای بود که در نهایت شهردار سابق با عزل معاون توسعه و برنامه ریزی و انتصاب یک خانم در این معاونت ستادی، حساس و البته راهبردی تصمیم گرفت تا حداقل این برنامه که در همان گام نخست یک میلیارد تومان برای مدیریت شهری آب خورده است را در بازآرایی به واقعیات اداره شهر تهران نزدیک کند.
اما اکنون سوال اینجاست که این بازارایی در چه شرایطی انجام شده است؟ مهمتر از همه نقشه سکینه اشرفی به عنوان معاونی که بنا به ادعاهای خود وی سال ها تجربه در برنامه نویسی داشته و حتی در زمان تدوین برنامه دوم، سوم، چهارم، پنجم و ششم توسعه نیز دستی بر آتش داشته چه بوده است؟
اکنون بدنه شهرداری تهران و حتی می توان این موضوع را به صراحت عنوان کرد که خود شهردار تهران نیز بر این باور است به دلیل اینکه معاون توسعه و برنامه ریزی کنونی شهرداری تهران تجربه خوبی در تدوین برنامه های توسعه سطح کشوری داشته، اکنون نیز می تواند در بازآرایی برنامه سوم توسعه شهرداری تهران نیز نقش کلیدی و محوری داشته و رویکرد وی در این مرحله به مانند نسخه شفا بخشی خواهد بود که بعد از یک سال و اندی بتواند موتور حرکت و اجرای برنامه ها را در شهر تهران روشن کند.
اما به نظر می رسد که حتی این نسخه شفابخش خانم معاون نیز نمی تواند چشم انداز روشنی را برای اداره پایتخت در 4 سال پیش رو در مقابل مدیریت شهری تهران قرار دهد.
آنطور که معاون شهردار تهران می گوید، در مدت دو ماهی که وی به عنوان معاون توسعه و برنامه ریزی شهرداری تهران منصوب شده ماموریت بازآرایی برنامه سوم توسعه را داشته است و به همین دلیل برای انجام این کار تیمی از کارشناسان شهرداری در معاونت مربوطه تشکیل تا ایرادات و نواقص نسخه ابتدای این برنامه استخراج و رفع شود.
به گفته سکینه اشرفی؛ این لایحه که در معاونت سابق برنامهریزی تهیه شده بود چندین ایراد کلی داشت که ما خود را موظف به اصلاح آن کردیم که در اصلاحیه آن تاکید بر پیوستگی برنامه با اسناد بالادستی شهر تهران شد و این در حالی بود که 500 پیشنهاد توسط اعضای شورای شهر تهران در رابطه با مواد لایحه برنامه 5 ساله سوم شهرداری تهران ارائه شد و ما ملزم بودیم که این پیشنهاد را مورد بررسی قرار بدهیم.
همچنین لایحه برنامه 5 ساله سوم شهرداری تهران با برنامه ششم توسعه استان تهران تطبیق داشته و امیدواریم این برنامه با همکاری و همراهی سایر دستگاهها و سازمانها اجرا شود.
معاون توسعه و برنامه ریزی شهرداری تهران تاکید دارد که برنامه 5 ساله سوم شهرداری تهران از ابتدای سال 98 اجرا خواهد شد و این در حالی است که برای نخستین بار برنامهای به نام شهر تهران نوشته شده است نه برای شهرداری و این در حالی است که امیدواریم این برنامه با هماهنگی و همکاری دستگاههای مسئول در حوزه مدیریت شهری اجرا شود.
اما سوال این است که با توجه به اینکه دی ماه زمان تحویل لایحه بودجه سال 98 شهرداری تهران است و از آنجا که هنوز برنامه سوم توسعه شهرداری تهران نیز سرنوشت مبهمی دارد، بنابر این لایحه بودجه سالانه شهرداری که باید برش هایی یک ساله از برنامه کلان 5 ساله شهر تهران باشد؛ بر چه مبنایی تهیه خواهد شد؟
البته هر چند این سوال از سوی خبرنگاران مطرح شد؛ اما خانم معاون نتوانست پاسخ قانع کننده ای را ه خبرنگاران بدهد. شاید به این دلیل باشد که وی نیز به خوبی می داند که لایحه بودجه چه دردولت و چه در شهرداری تهران هیچ وقت برش یک ساله از برنامه های توسعه تدوین شده نبوده است.
از همه مهمتر اینکه اکنون نیز برنامه توسعه سومی نیز شهرداری تهران ندارد که بخواهد لایحه بودجه سال آینده خود را بر مبنای آن تدوین کند. این در حالی است که در شهرهای پیشرفته دنیا برنامه های توسعه یک چارچوب حرکتی مبتنی بر یک چشم انداز دور دست را برای دولت ها و یا شهرداری ها ایجاد می کند تا اداره شهر و یا کشور در مسیرهای مبتنی بر اهداف برنامه های توسعه پیش برود.
این در حالی است که حداقل در شهرداری تهران برنامه های سالانه هیچ وقت نتوانست به طور کامل اهداف متصور شده در برنامه های توسعه را عملیاتی کند.
عابدین سالاری کارشناس شهری در این باره به خبرنگار تیتر شهر گفت: تجربه نشان داده است که لایحه بودجه سالانه شهرداری تهران انطباقی با برنامه توسعه شهر ندارد.
وی حتی بر این باور است که با توجه به وضعیتی که برنامه سوم توسعه پیدا کرده است احتمال اینکه این برنامه در شهر تهران عملیاتی و اجرایی نشود نیز وجود دارد.
سوال بعدی که خانم معاون باید به آن پاسخ دهد، این است که چگونه این برنامه را بازآرایی کرده است؟
آنچه از شواهد امر برمی آید، این است که در بازآرایی تیم کارشناسی ای که سکینه اشرفیبه پشتوانه آن صحبت می کند، تنها احکام این برنامه را تغییر داده اند و شاید املای این برنامه را قدری دگرگون کرده اند، موضوعی که وی نیز در نشست امروز خبری خود به آن به صورت ضمنی اشاره کرد و گفت: در بازآرایی لایحه برنامه 5 ساله سوم به مواردی از جمله سند چشمانداز شهر تهران، تطبیق قوانین و مقررات اجرایی برنامه با اسناد بالادستی از جمله مجلس و هیئت دولت اشاره شده است.
به هر حال مشخص است که معاون کنونی توسعه و برنامه ریزی شهرداری تهران که در شرایط ویژه ای به بدنه شهرداری تهران به عنوان یکی از مدیران ارشد در معاونت برنامه ریزی اضافه شد؛ این برنامه را ننوشته است و زمانی به این معاونت اضافه شد که برنامه سوم توسعه از قبل نوشته شده بود.
اما واقعا باید دید که تاثیر حضور وی حتی در مرحله بازآرایی نیز چگونه بوده است؟ مهمتر اینکه متن بازآرایی شده برنامه سوم چه تفاوت هایی با متن قبلی دارد؟ آیا تغییراتی که خانم معاون به آن اشاره می کند، در جهت بهبود وضعیت برنامه سوم و محصول وی بوده است یا باز یک گروه دیگری این بازآرایی را انجام داده است.
به عبارت دیگر نقش سکینه اشرفی در بازآرایی برنامه سوم توسعه شهر تهران راهبری، دانشی و یا صرفا مدیریتی بوده است؟
معاون توسعه و برنامه ریزی شهر تهران البته اعتقاد دارد که بازآرایی برنامه سوم توسعه توسط یک تیم کارشناسی از بدنه شهرداری تهران انجام شده است تا قابلیت انطباق با ماموریت های مدیریت شهری داشته باشد.
اما سوال این است که نحوی انتخاب این تیم کارشناسی و درگیر کردن تمام سازمان ها، شرکت ها، معاونت ها و مناطق در بهبود وضعیت برنامه سوم توسعه شهر تهران به چه صورت بوده است؟ آیا تنها یک کارشناس با حضور فیزیکی در این تیم کارشناسی عامل این درگیر شدن بدنه شهرداری با برنامه سوم بوده است یا به صورت ریشه ای و کارشناسی این کار انجام شده است؟
به عنوان مثال وقتی فصل مربوط به خدمات شهری درحال بازآرایی بوده است در حوزه پسماند آیا واقعیات این حوزه و مشکلاتی که کارکنان و پیمانکاران این حوزه در کف تهران با آن روبه رو بوده اند؛ در این برنامه منعکس شده است یا خیر؟ اگر این اتفاق افتاده باشد واقعا می توان درگیر شدن شهرداری در بازآرایی برنامه سوم توسعه را قبول کرد. اما حضور فیزیکی یک کارشناس از معاونت ها و سازمان های شهرداری در تیم بازآرایی مشکلی از ناکارآمدی برنامه سوم توسعه حل نخواهد کرد.
بررسی بخش های مختلف برنامه سوم توسعه در نسخه اولیه نشان می دهد که به هیچ عنوان بدنه شهرداری تهران درگیر تدوین و نگارش برنامه سوم توسعه نبوده اند.
به عنوان مثال در فصل اقتصادی و مالی این برنامه آن چه که به عنوان سند چشم انداز اقتصاد شهری و کسب درآمدهای پایدار به رشته نگارش در آمده است درباره بازارهای نوین اقتصادی است و ربطی به شهرداری تهران ندارد ب ههمین دلیل برخی از منتقدان بر این باورند که اساسا درگیر شدن شهرداری تهران در تدوین برنامه سوم توسعه به یک شوخی بیشتر شبیه است.
اینکه همچنان برنامه سوم توسعه در فضای شهر و شهرداری تهران قرار ندارد، یک واقعیتی است که یک حقیقت تلخ را برای منتقدان و تحلیلگران روشن می کند؛ اینکه اداره شهر تهران بر اساس این برنامه تهران را با مشکلات بیشتری در پایانه 5 ساله سوم روبه رو می کند. مشکلاتی که در همین ابتدای راه و در وقت اضافه مدیران فعلی تصمیم دارند بنا بر مصلحت حزبی هم که شده چشمان خود را روی آن ببندند!
باید قبول کرد که برنام هسوم توسعه بر اسال مدل برنامه دوم توسعه نوشته شده است، با این تفاوت که وقتی این دو برنامه را با هم مقایسه می کنیم، در نهایت متوجه این مساله می شویم که برنامه دوم توسعه بسیار قوی تر و کاربردی تر از برنامه سوم نوشته شده است.
عکس: آژانس عکس تهران