به گزارش تیترشهر : چند سالی گذشته بود از معرفی پایتخت به عنوان یک شهر تاریخی، وقتی که رسانه‌ها قلم‌هایشان را تیز کرده بودند تا نشان دهند تهران هم مانند بسیاری از شهرهای دیگر کشور و چه بسا بیشتر از برخی آنها، تاریخ و تمدن نهفته‌ای در خود دارد که فقط باید شناسایی و معرفی شوند. درست در بحبوحه‌ی تشکیل گروه‌های انجمن‌های میراث فرهنگی و فعالان این حوزه در کشور، کمیته‌ای نیز با نام «کمیته‌ی پیگیری خانه‌های تاریخی تهران» شکل گرفت تا آن هم سری بین سرها درآورد و شاید بتواند دستی به کمر خمیده تاریخ «طهران قدیم» بگیرد.
کاری که در سال‌های ابتدایی می‌توان گفت کمابیش از پس آن برآمد، و به شناسایی چند خانه و کمک برای حفاظت از چند بنای تاریخی دیگر منجر شد. همه اقداماتی که برای حفاظت از تاریخ یک شهر باید انجام شوند، یک طرف و معرفی شهر در روی که با نامش ثبت می‌شود تا بقیه و حتی ساکنان آن بهتر بتوانند آن را بشناسند، از سوی دیگر، نشان داد که هنوز قدم‌های بزرگی باید برای حفاظت از «طهران قدیم» برداشته شود.
وقتی موج تهران‌شناسی فقط رشد می‌کند
سجاد عسگری، دبیر کمیته پیگیری خانه‌های تاریخی تهران که اواخر سال ۹۰ این کمیته را تشکیل داد، در گفت‌وگو با ایسنا، اما معتقد است که این کمیته همچنان در حال پیگیری اقداماتی است که می‌تواند بناهای تاریخی بیشتری را در شهر نجات دهد.
او با بیان اینکه تلاش می‌کنیم تا تهران را به مردم تهران بشناسانیم و در این راه، نخستین قدم این است که باید همه بدانند، تهران نیز یک شهر تاریخی است نه یک شهر بی‌هویت مانند نیویورک که عناصر و بناهای معماری ارزشمندش قدمتی ۵۰ ساله دارند، افزود: تلاش می‌کنیم تا بگوییم تهران یک شهر با قمت و دارای ارزش است که از یک طرف قدمتش را به ۳۲۰۰ سال پیش با توجه به تاریخ در تپه‌های قیطریه و از سوی دیگر سابقه‌اش را با توجه به کشف اسکلت بانوی هفت هزار ساله به دست‌کم شش هزار سال پیش نسبت می‌دهند.
وی اقدامات انجام شده در این کمیته را موفقیت‌آمیز می‌داند، چون وضعیت تورهای تهرانگردی در طول چند سال گذشته را با سال‌های پیش از ان مقایسه می‌کند و می‌گوید: چند سالی است که مردم به سمت تهرانگردی روی آورده‌اند و تورهای تهرانگردی توسط فعالان میراث فرهنگی و گردشگری به عنوان یک دغدغه اصولی و نه دغدغه مالی طراحی می‌شوند و از سوی دیگر مردم از کار خود می‌زنند تا در این تورها شرکت کنند.
او با اشاره به اینکه شهرداری تهران نیز بعد از مدتی سوار موج تورهای تهرانگردی شد، اظهار می‌کند: این نهاد شهری نیز تلاش کرد تا با برنامه‌ریزی از آثار تاریخی حفاظت کند، حتی خیابان سی‌تیر را هر چند به عنوان یک مورد ناقص نسبت به دیگر خیابان‌ها و میدان‌های تاریخی و فرهنگی شهرها نشان دهد و مردم را به هویت فرهنگی تاریخی گذشته خود برگرداند، از سوی دیگر دولتی‌ها در برنامه‌های خود به گردشگری و تهرانگردی توجه کنند، که در این کار تا حدودی «NGO»ها موفق بودند.
در تبلیغ احیای بناهای تاریخی ضعیف عمل می‌کنیم
وی با اشاره به اینکه تهران یک پایتخت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است که پول در آن حرف اول را می‌زند، می‌گوید: اگر همه موارد را نیز کنار بگذاریم، اما نمی‌توان از این نکته عبور کرد که در تبلیغ احیای بناهای تاریخی تهران ضعیف عمل می‌کنیم، به اندازه‌های که شهرهای کوچکی مانند کاشان در این زمینه گویِ سبقت را پایتخت ربوده‌اند. حتی نمی‌توانیم در حد برگزاری جشنواره‌هایی مانند جشنواره عکاسی صندوق احیا سازمان میراث فرهنگی، بافت‌های تاریخی تهران را نشان دهیم.
عسگری در ادامه به استقبال مالکانِ کافی‌شاپ‌ها در خانه‌های قدیمی و تاریخی اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: این موج نشان می‌دهد که اتفاقات خوبی در حال رقم خوردن است، هرچند دستگاه‌های دولتی و حتی فعالان مدنی تهران در این زمینه زیاد موفق نبوده‌اند اما خود مردم نسبت به این اتفاقات روندخوبی را پیش گرفته‌اند.
مصوبه‌ای که در تهران تصویب شد و در اصفهان اجرا
این فعال فرهنگی استان تهران، با اشاره به تصویب مصوبه‌ی سیاست‌های تشویقی بخش خصوصی برای فعالیت‌های فرهنگی و هنری و حفاظت از میراث فرهنگی در دوره سوم شورای شهر تهران می‌افزاید: هر چند این مصوبه را در ان زمان تصویب کردند اما هیچگاه برای اجرایی شدنش گامی برداشته نشد،حتی تا امروز که در دوره پنجم شورای شهر تهران، به نظر می‌رسد حتی از آن اطلاعی ندارند یا اگر هم مطلع‌اند، می‌گویند آنقدر مصوبه داریم که باید نخست آنها را اجرایی و پیگیری کنیم و برای آنها دستورالعمل اجرایی داشته باشیم تا بتوانیم از بخش خصوصی درخواست کنیم تا در این زمینه وارد شود.
عسکری با بیان اینکه شهرداری اصفهان برای حفاظت از بناها و بافت‌های تاریخی خود از مواد قانونی این مصوبه استفاده می‌کند، در حالی‌که شهرداری و شورای شهر تهران حتی آن را نمی‌شناسند، ادامه می‌دهد: در طول سال‌های گذشته مردم فهمیده‌اند تفاوت‌های نقاط پایینی شهر در محله‌های مانند "ادولاجان" و "سنگلج" با مناطق بالایی یعنی حتی بالاتر از پل کریمخان چیست، بنابراین در این حوزه موفق بوده‌ایم و حتی در حفاظت از بناها نیز موفقیت‌هایی به دست آورده‌ایم، اما در حوزه تبلیغ بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم.
سازمان میراث فرهنگی در تهران است و اما ضعیف‌ترین شهر هم تهران
او معتقد است: تهران باید الگو باشد و به همه استان‌ها چنین مواردی را تسری دهد، در حالی که با وجود قرار گرفتن سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در شهر تهران، آن ضعیف‌ترین مکان در چنین مواردی است.
وی با اشاره به اینکه چند سال گذشته معماران تهرانی با الگوبرداری از شهرهای دیگر مانند بوشهر، اصفهان، شیراز یا یزد که هر کدام با انتخاب روزی با نام شهر خود، حدود ۶ سال پیش «اول آبان» را به عنوان «روز تهران» معرفی کردند، ادامه می‌دهد: اما هنوز نتوانسته‌اند مدیریت شهری را ترغیب کنند که در برنامه‌هایشان به این زمینه توجه کند، در واقع مدیریت شهری درگیر این اتفاق نشد، پس می‌توان این اتفاق را یک عیب از سوی معمارها برشمرد که باعث شد دو سال گذشته شورای شهر تهران بدون توجه به همه اقدامات انجام شده، «۱۴ مهر» را به عنوان «روز تهران» انتخاب کند، با انجام این کار نیز تاکنون موفق به اجرایی کردن یک برنامه مشخص برای روز تهران نشده‌اند، چون هنوز تبلیغات موفقی در این زمینه نداشته‌اند.
دبیر کمیته پیگیری خانه‌های تاریخی تهران، با بیان اینکه هنوز دغدغه‌های مدیریت شهری نسبت به این روز وجود دارد، اظهار می‌کند: چطور بنرهایی در تهران برای معرفی اجلاس ۲۰۱۸ همدان در سطح تهران، نصب می‌شود و آن را پایتخت فرهنگی می‌نامند اما هیچگاه برای هفته فرهنگی تهران در شهرهای دیگر بنری به این مناسبت نصب نمی‌شود، بنابراین باید تلاش کنیم هفته تهران فقط در شهر تهران نباشد هرچند مدیریت شهری واکنشی نسبت به آن نشان ندهد.
او با اشاره به اجرایی شدن طرح «نگارخانه‌ای به وسعت یک شهر» که در مناسبت های مختلف توسط شهرداری در سال‌های گذشته طراحی و در سطح شهر اجرائی شده بود، می‌گوید: می‌توانستیم چنین کاری را برای «روز تهران» نیز انجام دهیم، حتی قرار بود کمیته پیگیری خانه های تاریخی تهران، کمپین «شهر موزه تهران» را امسال فعال کند و کل شهر در قالب یک نگارخانه، همه جاذبه‌های فرهنگی تاریخی تهران را نشان دهد، اما در لحظه آخر این کار توسط سازمان زیباسازی لغو شد، در حالی که اگر در همان روز در سطح شهر می‌رفتید بنرهای نصب شده در هر نقطه از تهران یا متعلق به یک رزمایش بود یا هفته نیروی انتظامی یا روز اول مهر یا حتی هنوز برخی بنرها نوروز ۹۷ را تبریک می‌گفتند.
وی با بیان اینکه فقط دو بنر در تهران یکی ابتدای خیابان شریعتی و دیگری در تقاطع خیابان بهشت و خیام نزدیک شورای شهر تهران با این موضوع نصب شده است، می‌گوید: دیگر هیچ اتفاقی در سطح شهر رخ نداد تا مردم را با «روز تهران» آشنا کند، می‌توان گفت؛ «تهران در خودش هم گمنام بود».
خواب خرگوشی مسئولان برای روز تهران
عسگری با اشاره به مراسمی که شورای شهر تهران در ۱۴ مهر وبه این مناسبت در کاخ گلستان برگزار کرد، می‌افزاید: هرچند این روز را متعلق به مردم تهران می‌دانند، اما در آن مراسم هم به نظر می‌رسید تهران را متعلق به مسئولان تهرانی می‌دانستند. اگر فضای مجازی نبود مردم نمی‌دانستند روزی با نام تهران وجود دارد.
او با اشاره به لزوم ایجاد ستاد هماهنگی جشن روز تهران توسط مردم و نه مسئولان، اظهار می‌کند: مدیریت شهری باید فکری به حال این قضیه کند، این که بخواهیم هفتم مهر فکر کنیم که باید برای ۱۴ مهر چه کاری انجام داد، نشان می‌دهد، همه خوابِ خواب هستند.
وی اما میراث فرهنگی تهران را نیز نهادی بدون توجه به این روز معرفی می‌کند که با درخواست شورای شهر تهران، اقدام به رایگان کردن موزه‌ها در این روز کرد و ادامه می‌دهد: گویا تهرانی‌ها و مسئولان‌اش به خواب خرگوشی رفته‌اند، شاید اگر برگزاری چنین مراسم‌هایی را توسط مردم انجام دهیم و مسئولیتش بر عهده مسئولان شهری و دولتی نباشد، بهتر بتوان این کار را انجام داد، شاید بهتر باشد متولی چنین کاری یک جامعه فرهیخته خارج از بدنه دولت باشند تا مسئولان دولتی و شهری.
