چرا منابع مالی انتشار 700 میلیارد تومان اوراق مشارکت مترو توسط صندوق آرمان بانک شهر به حساب مترو واریز نشد؟

به گزارش تیتر شهر: سال گذشته بود که شهردار شانزدهم شهر تهران مجوز انتشار 2000 میلیارد تومان اوراق مشارکت برای توسعه مترو را از شورای شهر تهران دریافت کرد. در واقع شهرداری تهران درنظر داشت تا با انتشاراین اوراق از سوی بانک های عامل در بازار بورس منابع مالی خوبی را برای تکمیل دو خط باقی مانده مترو در نظر بگیرد.

هر چند در بازدید سال گذشته اعضای شورای شهر از روند تکمیل خط 6 مترو عنوان شده بود که میزان پیشرفت خط 6 مترو در سال 96 تنها 5 درصد بوده و 90 درصد پیشرفت دردوره گذشته مدیریت شهری انجام شده است، اما در حاشیه یکی از جلسات شورای شهر تهران معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران با رد این ادعا در گفت و گو با خبرآنلاین عنوان کرده بود که بودجه مترو به نسبت دوره گذشته مدیریت شهری افزایش پشمگیری داشته است و شاهد این ادعا نیز امکان انتشار 2000 میلیارد تومان اوراق مشارکت است که طبق مصوبه شورا باید مراحل اداری و قانونی آن برای دریافت مجوزهای لازم از بانک مرکزی و بانک شهر طی شود.

محسن پور سیدآقایی دراین مصابحه تصویری خود با خبرانلاین اعلام کرده بود که بعد از انتشار این اوراق از سوی بانک شهر به عنوان بانک عامل و عرضه آن در بورس 2000 میلیارد تومان به شرکت مترو تهران پرداخت خواهد شد.

حتی وی مدعی شده بود که حداکثر زمانی که برای انتشار این اوراق مشارکت و ارائه آن به بورس لازم است، دو ماه خواهد بود و در انتهای سال بودجه خوبی در اختیار شرکت مترو تهران قرار خواهد گرفت.

به رغم وعده هایی که مدیران ارشد شهری اعلام کرده بودند، سال گذشته این اوراق منتشر نشد و مترو تهران برای تکمیل دو خط باقیمانده خود سال بسیار سختی را طی کرد.

بدهی 23000 میلیاردی شهرداری تهران به سیستم بانکی کشور

زمانی که شورای شهر امکان انتشار 2000 میلیارد تومان اوراق مشارکت را مصوب کرد، مدت زمان انتشار آن را تا شهریور ماه سال 97 اعلام کرد. در واقع در طول این مدت شهرداری تهران فرصت داشت تا با انتشار این اوراق منابع مالی مورد نیاز مترو پایتخت را تامین کند.

اما سال گذشته شهرداری تهران بیشتر از آنکه به فکر تامین منابع مالی مترو تهران باشد؛ درگیر استعفای شهردار شانزدهم و انتخاب شهردار بعد از آن بود و اختلافات داخلی و تغییرات پی در پی مدیران ارشد شهری وقت کافی را برای این مجموعه ایجاد نکرد.
اردیبهشت ماه امسال با انتخاب محمدعلی افشانی به عنوان شهردار هفدهم شهر تهران، معاون مالی و اقتصاد شهری و متعاقب آن معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران طبق تذکراتی که اعضای شورای شهر مبنی بر دلایل عدم انتشار اوراق مشارکت مترو داشتند، این موضوع را پیگیری کردند.

البته در همان زمانی مدیریت محمد علی نجفی شهردار سابق تهران طی جلساتی که با بانک مرکزی و هیات دولت برگزار شد، یکی از موانع پیش روی عدم انتشار این اوراق توسط بانک های عامل را بدهی شهرداری تهران به سیستم بانکی کشور اعلام کردند. براین منبا طی نامه ای که از معاون اول ریاست جمهوری دریافت شد قرار بود تا طی مذاکراتی با بانک مرکزی ضمن حمل و فصل میزان بدهی های شهرداری به بانک ها موضوع انتشار اوراق مشارکت نیز پیگیری شود.

در واقع بانک مرکز اعلام کرده بود که شهرداری تهران ضمن تعیین تکلیف بدهی های خود به بانک ها بایدتضامین مناسبی را برای انتشا این میزان اوراق مشارکت ارائه دهد.

این ماجرا تا زمان افشانی نیز ادامه داشت چرا که نه شهرداری تهران توانسته بود که بخش قابل توجهی از بدهی های خود را به بانک ها بپردازد و نه توانسته بود تضمامین مورد تایید بانک ها را جهت انتشار این اوراق تهیه کند.

افزایش بدهی شهرداری تهران به بانک ها که از زمان شهردار پانزدهم شهر تهران مطرح بود از حدود 15 هزار میلیارد تومان در طول یک سال اخیر به 23000 میلیارد تومان رسید. در واقع جرایم بانکی به دلیل تاخیر در پرداخت تسهیلات مالی ای که شهرداری از بانک ها دریافت کرده بود که عمده این تسهیلات در قالب فروش اوراق مشارکت و فاینانس بود باعث شد تا در طول یک سال 8000 میلیارد تومان افزایش داشته باشد.

از سوی دیگر سیستم بانکی شهرداری تهران را یکی از بد حساب ترین بدهکاران خود می داند که بعد از دریافت تسهیلات مالی اعتقادی به پرداخت سر وقت این منابع مالی با سودهایی که از قبل تعیین شده ندارد.

تلاش بیهوده در وقت اضافه

بنا بر زمان تعیین شده قرار بود تا شهرداری تهران تا آخر اردیبهشت ماه 2000 میلیارد تومان اوراق مشارکت مترو را منتشر کند که در طول این مدت زمان تنها توانست 700 میلیارد تومان از این منابع مالی را محقق کند.

حتی در دو هفته باقی مانده از مدت زمان تعیین شده محمد علی افشانی نشستی را با مدیران بانک های عامل انجام داد و در این نشست نیز هم بانک ها به مشکلات مالی خود با شهرداری تهران صحبت کردند و هم شهردار تهران تاکید کرد که انتشار اوراق مشارکت برای توسعه مترو یکی از نیازهای ضروری است.

حتی اعلام شد که در پایان این نشست مقرر شد تا بانک ها برای انتشار 400 میلیارد تومان از 1300 میلیارد تومانی که شهرداری تهران فرصت انتشار آن را از دست داده بود با تشکیل یک کنسرسیوم مشترک برعهده بگیرند که این اتفاق نیز نیفتاد.

هر چند محمد علی افشانی در گفت و گو با خبرگزاری فارس خبر مجوز انتشار 600 میلیارد تومان اوراق مشارکت مترو را با مجوز بانک مرکزی اعلام کرده است اما وی در همین مصاحبه به صراحت اعلام کرده است که شهرداری تهران تنها توانست 700 میلیارد تومان از اوراق مشارکت مترو را که مجوز آن صادر شده بود را با همکاری بانک شهر توانسته منتشر کند.

شهردار تهران دلیل ناکامی مدیریت شهری در استفاده از این فرصت مالی بزرگ برای توسعه مترو را بدهی 23000 میلیارد تومانی این مجموعه به سیستم بانکی کشور عنوان کرده است.

به گفته وی؛ هر چند شهرداری تهران برای تحقق این منابع مالی بزرگ تلاش خود را کرد و با همکاری دیوان محاسات قرار شد تا مهلت انتشار این اوراق تمدید شود اما پیش شرط این تمدید پیدا کردن بانک عامل برای انتشار این اوراق و روانه کردن آن به بازار بورس بود. اما با توجه به اینکه هیچ بانک عاملی حاضر به همکاری نشده بود این فرصت نیز از دست رفت

آنطور که افشانی به خبرگزاری فارس توضیح داده است، در واقع مجوز انتشار 600 میلیارد تومان اوراق مشارکت مترو که بانک مرکزی صادر کرده است از همان 1300 میلیارد تومانی بود که شهرداری نتوانست از این فرصت استفاده کند. بر همین مبنا به رغم آنکه مقرر شد تا 300 میلیارد تومان از ان توسط بانک صادرات و 300 میلیارد تومان باقی مانده نیز توسط بانک پارسیان منتشر شود.

اما همین دو بانک عامل نیز پیش شرط انتشار این میزان اوراق مشارکت را در تعیین تکلیف میزان بدهی های شهرداری تهران به مجموعه خود عنوان کرده اند.

با توجه به این مشکلات اما همچنان شهردار تهران امیدوار است که با توجه به مجوز بانک مرکزی امکان انتشار این اوراق وجود دارد اما وی به خوبی می داند تا زمانی که بزرگترین مانع سر راه خود یعنی تعیین تکلیف بدهی های خود به سیستم بانکی را حل و فصل نکند، این مجوز کارساز نخواهد بود.

با 1300 میلیارد تومان مترو چقدر توسعه پیدا می کرد؟

کارشناسان بر این باورند که اگر شهرداری تهران در مدت زمان تعیین شده می توانست 1300 میلیارد تومان اوراق مشارکت مترو تهران را منتشر کند، می تونست 20 کیلومتر از خط 7 مترو پایتخت را تکمیل و حتی به بهره برداری نیز برساند.

به عبارت ساده تر اگر این منابع مالی به مترو پایتخت به موقع تزریق می شد؛ نه تنها خط 7 بلکه خط 6 نیز امکان بهره برداری از فازهای مقدماتی آن تا پایان سال وجود داشت که این امکان از دست رفت.

ماچرای انتشار 700 میلیارد تومان اوراق مشارکت مترو به کجا ختم شد؟

یک ماه پیش بود که معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران خبر انتشار 700 میلیارد تومان اوراق مشارکت مترو را که توسط صندوق آرمان بانک شهر خریداری شده بود، در شورای شهر اعلام کرد.

هر چند برخی نسبت به تحقق این میزان منابع مالی مترو تهران توسط شهرداری آن هم بدون طی کردن تشریفات قانونی انتقاد داشتند؛ اما شهرداری تهران می دانست که برای از دست نرفتن همین میزان منابع مالی نیز باید برخی از قوانین موجود را زیر پا بگذارد.

از قرار معلوم شرکت آرمان بانک شهر این اوراق را خریداری کرد. اما برخی از خبرهای حکایت از بروز مشکلاتی برای انتشار این اوراق از سوی این مجموعه و در نهایت بانک شهر خبر می دهند.

طبق نمودار دارایی های صندوق آرمان این مجموعه موظف است تا 33 درصد از دارایی های خود را از محل انتشار اوراق مشارکت تامین کند. اما اگر خبر به مشکل برخورد کردن این صندوق که از زیر مجموعه های بانک شهر محسوب می شود، صحت داشته باشد نه تنها این اقدام صندوق آرمان مبنی بر انتشار اوراق مشارکت و عدم اجرای آن بانک شهر را با بحران مالی بزرگی روبه رو می کند، بلکه به دلیل عدم اجرای تعهدات مالی خود به شهرداری تهران و تاخیر درانتشار این اوراق و عرضه آن در بورس باید به شرکت مترو و شهرداری تهران ضرر و زیان پرداخت کند.

این در حالی است که قرار بود این اوراق با سود20 درصد در نهایت در حساب بدهی های شهرداری تهران در بانک شهر قرار گیرد و شهرداری این بدهی خود را طبق قراردادی که فی مابین بانک شهر و این مجموعه منعقد شده است؛ پرداخت کند.

اما آنچه ماجرای انتشار 700 میلیارد تومان اوراق مشارکت توسط صندوق آرمان را مبهم کرده است، گزارش حسابرسی این مجموعه است که هر چند در بخش ترکیب دارایی های این مجموعه در قسمت انتشار اوراق مشارکت سهم 32.56 درصدی را نشان می دهد، اما میزان موجودی این مجموعه به اندازه 700 میلیارد تومان وجه نقدی که باید به حساب مترو تهران واریز شود نیست.