پس
از تهیه نظامنامه انتخابات و امضای آن بوسیلة شاه انتخابات مجلس در شهریور
1285 هـ .ش برگزار شد و نخستین مجلس مشروطه در مهر ماه همان سال گشایش
یافت این مجلس نوشتن قانون اساسی را به کمیتهای منتخب واگذار کرد. این
کمیته به سرعت با بهرهگیری از قوانین اساسی بلژیک و فرانسه قانون فراهم
آورد و به امضای شاه رساند. شاه اندکی بعد از امضای قانون اساسی درگذشت و
محمد علی شاه به سلطنت رسید، در زمان محمد علی شاه متمم قانون اساسی تدوین
شد و به امضای شاه رسید. این متمم که در آن حق نظارت پنج مجتهد بر قوانین
در نظر گرفته شده بود. به اصرار روحانیانی مانند شیخ فضلا… شکل گرفت.
مجلس شورای ملی در جریان جنبش
مشروطه و بر پایه اولین قانون اساسی ایران تشکیل شد. در دورانهای آغازین
مجلس حتی به احترام فرمان مشروطیت مظفرالدینشاه به مجلس شورای ملی ایران
«دارالظفر» نیز میگفتند، اما در زمان پهلوی دوم قوه مقننه ایران دومجلسی
شد و همراه با مجلس سنا در حکم مجلس ایران بود. مجموعه مجلس شورای ملی و
مجلس سنا را اغلب با نام «مجلسَین» میخواندند.
اگرچه از صدور فرمان مشروطیت در
سال ۱۲۸۵ ش تا انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ بیست و چهار دوره مجلس شورای ملی
تشکیل شد اما در میان برخی از این دورهها ایام فترت پیش میآمد و کشور
بدون مجلس میماند.
با تمام فراز و فرودها پس از
انقلاب اسلامی، قوه مقننه دوباره تکمجلسی شد و نام مجلس طبق قانوناساسی
جمهوری اسلامی ایران مجلس شورای ملی ماند؛ ولی نمایندگان نخستین مجلس آن را
مجلس شورای اسلامی میخواندند. پس از سه دوره مجلس، در بازنگری
قانوناساسی سال ۱۳۶۸، نام مجلس رسماً به مجلس شورای اسلامی تغییر نام
یافت.