به گزارش تیتر شهر: طبق آمارهایی که امروز محمد علی افشانی، شهردار تهران در حوزه آسیب های اجتماعی ارائه کرد، 90 درصد از متکدیان تهران غیر بومی هستند. در واقع به گفته وی 70 درصد از این افراد از اتباع خارجی هستند و از 30 درصد باقی مانده نیز 20 درصد شهرستانی بوده و تنها 10 درصد از متکدیان این کلانشهر تهرانی هستند.
البته افشانی آمارهایی نیز در حوزه اعتیاد به خبرنگاران ارائه کرد. طبق محاسبات شهردار پایتخت 65 درصد از معتادان تهران از شهرهای دیگر راهی تهران شده اند.
به گفته وی با همکاری وزارت کشور، نیروی انتظامی، بهزیستی و کمیته امداد امام قرار است اتفاقات بزرگی در حوزه آسیب های اجتماعی در تهران ایجاد شود.
در حالی شهردار تهران کاهش آسیب های اجتماعی پایتخت را جزو برنامه های اولویت دار خود در نخستین نشست مطبوعاتی اش معرفی کرد، که گویا در جریان شرایط کنونی سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران نیست.
وضعیت نابه سامان سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران
برخی اخبار غیر رسمی حکایت از آن دارد که به دلیل مشکلات مالی بسیاری از پروژه هایی که در دوره اخیر مدیریت شهری در حوزه آسیب ها و ارائه خدمات اجتماعی به شهروندان در این مجموعه تعریف شده بود، تعطیل شده است.
حتی شنیده می شود که گشت های نظارت اجتماعی که برای ساماندهی معتادان در سال های اخیر توسط این سازمان اداره می شد نیز به دلیل عدم پرداخت به موقع بدهی به پیمانکار منحل شده است.
البته عدم پرداخت بدهی به پیمانکاران تنها در بخش گشت های نظارتی نیست بلکه در حوزه تامین غذای مراکز ساماندهی و گرمخانه ها نیز این مشکل وجود دارد و حتی بدتر از همه شنیده می شود که برخی از مراکز بهاران که در مناطق 22 گانه شهر تهران راه اندازی شده بود نیز به دلیل هزینه بر بودندر حال واگذاری از سوی مناطق است.
به دلیل تعدیل برخی از نیروها در این سازمان، در حال حاضر شتیدع نی شئد بعضی از مدیران این مجموعه در دو معاونت و یا اداره کل حضور دارند. به عنوان مثال مسئول دفتر اداره کل سلامت شهرداری تهران هنوز در عین حال کارهای مدیریتی معاونت رفاه و مشارکت های مردمی را انجام می دهد و یا مسئول قراردادها و برنامه ریزی این سازمان در عین حال مسئول بخش مشارکت های اجتماعی نیز هست.
بخش کارآفرینی این سازمان که دردوره های گذشته برای ایجاد مشاغل خانگی کلی طرح و برنامه در دست اجرا داشت و تفاهم نامه هایی را نیز با سازمان فنی و حرفه ای و وزارت کار منعقد کرده بود، تعطیل شده است.
ساماندهی کارگران ساختمان نیز یکی از برنامه هایی بود که رضا قدیمی مدیر سابق این سازمان در اخرین نشست خود با خبرنگاران خبر از اجرای این طرح در برخی از مناطق شهر تهران داده بود که این طرح نیز به دلیل مشکلات مالی فعلا تعطیل شده است.
حرفه آموزی در مراکز بهاران یکی از برنامه هایی بود که توسط این سازمان در حال پیگیری بود. به این صورت که معتادان بهبود یافته از گرمخانه ها برای بازگشت به اجتماع و حرفه آموزی به مراکز بهاران منتقل می کردند. این در حالی بود که این اقدام سازمان فاقد شیوه نامه اجرایی بوده است و به همین دلیل اکنون مراکز بهاران نتوانست باعث بازگشت دوباره معتادان به اجتماع شود.
عملکرد سازمان خدمات اجتماعی به دور از قوانین بالا دستی
نکته قابل تامل در بررسی عملکرد سازمان خدمات اجتماعی این است که هیچ وقت مدیران ارشد شهرداری تهران در حوزه آسیب های اجتماعی به این موضوع توجه نکردند که سازمان خدمات اجتماعی شهرداری بر اساس مصوبات هیات وزیران، شورای عالی اداری، مصوبات شورای کارآفرینی، مصوبات پیشگیری و کاهش آسیب های اجتماعی و مصوبات ساماندهی کارگران فصلی و ساختمانی و ... چه وظایفی بر عهده داشته و طرح های راهبردی را چگونه باید اجرا می کرده است.
وقتی طرح ساماندهی کودکان کار به طرح تعقیب و گریز تبدیل می شود
به عنوان مثال در بحث ساماندهی کودکان کار طبق مصوبه هیات وزیران شهرداری تهران موظف به مشارکت در سطح یک ساماندهی بوده است. بر همین اساس قرار بود تا گشت های نظارت و ساماندهی کودکان کار در سطح شهر وجود داشته باشد تا با ساماندهی این کودکان با همکاری سازمان بهزیستی و نیروی انتظامی کودکان آسیب پذیر کار و خیابان وضعیت بهتری داشت هباشند. این در حالی است که این گشت ها در سال 88 تعطیل شد. حتی پایگاه های شناسایی کودکان فراری که در مبادی ورودی شهر مانند پایانه ها وجود داشت و وظیفه داشتند با هماهنگی رانندگان اتوبوس اقدام به شناسایی و ساماندهی کودکانی که از خانه وشهر خود فرار گرده و به تهران آمده اند، قبل از پیاده شدن از اتوبوس و متواری شدن آنها انجام شود و در صورت لزوم دوباره این کودکان به نزد خانواده های خود بازگردند که این پایگاه ها نیز در مبادی ورودی تعطیل شد.
به عبارت ساده تر می توان گفت که این اقدام شهرداری باعث شد تا کودکان فراری وارد چرخه آسیب های اجتماعی تهران شوند ان هم با این استدلال که شهرداری تهران در این زمینه وظیفه ای ندارد این در حالی است که مصوبات سال های گذشته هیات وزیران وظایف شهرداری تهران را در این حوزه به طور کامل مشخص کرده است.
زمانی که شهرداری تهران اقدام به راه اندازی گشت های ساماندهی برای این افراد کرد، قرار بود یک روان شناس در خودروها وجود داشته باشد و حتی مواد غذایی در اختیار این کودکان که سوار گشت می شوند، قرار گیرد تا کودکان بدون ترس و فرار جذب این طرح شوند نه اینکه با اجرای طرح ساماندهی کودکان کار و خیابان ماموران شهرداری سر هر چهارراه دنبال آنها کنند و برای این افراد ایجاد رعب و حشت کرده و احساسان شهروندان را جریحه دار کند.
حتی در مرحله بعد با سوال از این کودکان وضعیت زندگی آنها مشخص شود تا در صورتی که دارای والدین معتادی باشند که آنها را مجبور به کار در سر چهارراه ها می کند، به آنها تذکر بدهد و یا اگر خانواده این کودکان دچار مشکلات اقتصادی باشند آنها ا به بهزیستی و کمیته امداد معرفی کند. طرحی که قرار بودن در طرح ساماندهی متکدیان نیز اجرایی شود اما این اتفاق نیفتاد.
قطع همکاری با NGO های حوزه آسیب های اجتماعی
در حوزه جلب مشارکت های مردمی و حمایت از NGO هایی که در حوزه کودکان کار، معتادان، کارتنخواب ها و... فعالیت می کنند؛ سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران وظایفی را برعهده دارد که به دلیل عدم حمایت از این مراکز مشارکت های مردمی نیز در حوزه آسیب های اجتماعی به حداقل رسید.
گرمخانه هایی که تعطیل شدند
موضوع دیگری که باید در این حوزه مورد بازنگری قرار گیرد بهبود وضعیت گرمخانه های شهر تهران بود. بسیاری از گرمخانه های بزرگی که در تهران وجود داشت، به دلیل مشکلات مالی تعطیل شدند مانند گرمخانه بهمن که اکنون به انبار منطقه 16 تهران تبدیل شده است. حتی گرمخانه فتح نیز طی سال های گذشته تعطیل شد.
در آن زمان از سوی سازمان خدمات اجتماعی و شهرداری تهران طرحی ارائه شد مبنی بر اینکه هر کدام از مناطق 22گانه شهر تهران باید دارای یک گرمخانه باشند.
اگر در سال های گذشته جامعه هدف این مراکز تنها در سه یا چهار گرمخانه جمع اوری می شدند و به آنها خدمات درمانی ارائه می شد اما اکنون نیاز است تا برای 22 گرمخانه ای که در سطح شهر تهران ایجاد شده است نیروی کار اعم از پزشک، مددکار، روان پزشک، پرستار و ... استخدام شود و این موضوع هزینه های شهرداری تهران را به مراتب بالاتر برد.
مساله دیگر در مورد گرمخانه ها نوع رفتار پرسنل با معتادان کارتنخواب بود. سوال اینجاست که چرا یک معتاد کارتنخواب که جایی برای خود ندارد حاضر است بین شمشادهای وسط بزرگراه ها بماند اما راهی گرمخانه ها نشود؟
موضوعی که بارها از سوی رسانه ها به شهرداری تهران در دوره های گذشته گوشزد شده بود اما به آن توجهی نشد.
وقتی برخی از پیمانکاران گرمخانه به دنبال هزینه تراشی هستند
انجام هزینه های اضافه در برخی از این مراکز نیز مشکلاتی بود که پیمانکاران را به جای پرداختن به وظایف محوله درگیر موضوعات حاشیه ای می کرد. به عنوان مثال زمانی که گرمخانه بهمن ساخته و به بهره برداری رسید، سقف این گرمخانه حدود 7 متر بود که باعث تهویه هوای این مجموعه می شد اما در سال های گذشته پیمانکار این مجموعه با ساخت سقف کاذب و کوتاه کردن ارتفاع سقف باعث شد تا این گرمخانه به فضایی دلگیر با تهویه هوای بد تبدیل شود.
به رغم ادعای مدیران سابق سازمان خدمات اجتماعی اما هنوز آمار درستی مبنی بر ساماندهی معتادان متجاهر شهر تهران که اعتیاد را ترک کرده و به آغوش خانواده هایشان بازگشته اند، وجود ندارد.
عملکرد ناقص شهرداری تهران در حوزه ساماندهی متکدیان
در حوزه ساماندهی متکدیان نیز طرح هایی که در شهر تهران اجرایی شده، موفق نبوده است. طبق پروتکل طرح ساماندهی متکدیان در تهران شهرداری بعد از جمع آوری آنها باید اقدام به ساماندهی این افراد می کرد. به این صورت که متکدیان خارجی با تحویل به نیروی انتظامی و یا سازمان های متولی دیگر باید رد مرز می شدند و به کشورهای خود باز می گشتند اکنون سوال اینجاست که از 70 درصد متکدی خارجی ای که به گفته شهردار تهران در پایتخت حضور دارند، چند نفر آنها در طرح های گذشته رد مرز شده اند؟
یا از میان 30 درصد متکدیانی که برای شهرای دیگر هستند چند نفر به شهرهای خود بازگشته اند؟ یا چند نفر از این افراد به سازمان بهزیستی و یا کمیته امداد امام تحویل داده شده است؟ چرا هیچ وقت گزارشی از ارجاع متکدیان شهرستانی به شهرهای خود ارائه نمی شود؟
در سال های گذشته اعلام می شد که شهرداری تهران 20 درصد از متکدیان شهرستانی را تحویل سازمان های دیگر جهت بازگشت به شهرهای خود و یا رسیدگی به مشکلات آنها کرده است اما دوباره به چرخه تکدی گری بازگشته اند. این نشان می دهد که سازمان بهزیستی نتوانسته به وظایف خود به درستی عمل کند و به همین دلیل چرخه آسیب های اجتماعی در تهران همیشه معیوب بوده است.
موضوع اصلی این است که سازمان های متولی تنها به دنبال اجرای طرح های ضربطی هستند اما هیچ کدام از این متولیان به درستی به وظایف خود عمل نکرده اند و تنها در مصاحبه های رسانه ای مدیران اعلام می شود که چرخه آسیب های اجتماعی در تهران معیوب است.
سوال دیگر اینکه چقدر شهرداری تهران در حوزه ساماندهی متکدیان اقدام به فرهنگ سازی در میان شهروندان کرده است تا مردم به این افراد کمک نکنند. چقدر از ظرفیت بیلبوردها و تبلیغات محیطی و یا تولید فیلم با محتوای مذکور کرده است؟
اکنون به نظر می رسد شهردار تهران که به دنبال کاهش آسیب های اجتماعی در این کلانشهر است قبل از رسانه ای کردن طرح های خود یک بازنگری دقیق و درست در عملکرد سازمان خدمات اجتماعی کند و بعد با همکاری سازمان های متولی اقدام به اجرای طرح هایی با هدف کاهش آسیب اجتماعی در تهران کند.
