مقصر اصلی مشکل مسکن کیست؟/ ادامه حضور آخوندی در دولت یعنی تداوم گرانی خانه

هفته گذشته۱۸۵ نماینده مجلس که روسای کمیسیون‌ها نیز آن را امضا کرده بودند، از حسن روحانی رئیس‌جمهور خواستند نسبت به تغییر تیم اقتصادی کابینه اقدام فوری انجام دهد.

محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در خصوص این نامه می‌گوید:  با توجه به بررسی های مجلس شورای اسلامی و همچنین با استناد به گزارش های بخش های مختلف کشور در حوزه اقتصادی، تیم اقتصادی دولت به دلایل مختلف، تیمی چابک، هماهنگ و تخصصی برای حل مشکلات و مسائل اقتصادی کنونی کشور نیست.  لذا با توجه به انتقادات رئیس جمهور در برخی مباحث و نشست هایشان نسبت به تیم اقتصادی کابینه، ضرورت تغییر تیم اقتصادی دولت در شرایط کنونی امری کاملا ضروری است.

براین اساس به سراغ کارنامه یکی از پرتنش ترین و در عین حال پر هزینه‌ترین وزیر کابینه رفتیم تا دلایلی را که موجب می‌شود نیاز به تغییر فوری او حس شود را بررسی کنیم.

* چرا عباس آخوندی هم باید برکنار شود؟

برای این سوال آنقدر پاسخ وجود دارد که بررسی تک تک موارد خارج از حوصله یک گزارش است. لذا با توجه به اینکه پیش از این بارها نسبت به عملکرد ضعیف آخوندی هشدار داده بودیم در این گزارش صرفا به برخی از مهم‌ترین ایرادات مدیریتی او بطور خلاصه می‌پردازیم.

* مسکن

در ۵ سالی که از روی‌کار آمدن عباس آخوندی در وزارت راه و شهرسازی می‌گذرد، وی بارها با ادبیاتی که خوی اشرافی و کاخ‌نشینی را به همراه داشت به استقبال مردمی رفت که تنها امیدشان خانه دار شدن در طرح مسکن مهر بود.

روزی این طرح را مزخرف نامید و روز دیگری نیز آب پاکی تکمیل نشدن واحدهای مانده را علی‌رغم دستوری رئیس‌جمهور روی دست مردمی که پول خود را در این پروژه آورده بودند ریخت و در مقابل برای اینکه از انتقادات به عملکرد خود بکاهد ایده مسکن اجتماعی را مطرح کرد.

اما حال با گذشت بیش از ۴ سال از طرح مسکن اجتماعی نه تنها هیچ خانه‌ای در این طرح ساخته نشد بلکه ساخت و تحویل مسکن مهر نیز متوقف شد تا بی خانمان‌ها در رویای خانه‌ دار شدن بمانند. در مقابل منابع مسکن مهر را برای صندوق مسکن یکم هزینه‌کرد که حداقلی ترین تاثیر آن افزایش قیمت مسکن و مقروض تر  کردن مردم بود.

از سوی دیگر طبق وعده خود آخوندی و هم متناسب با نیاز کشور طبق برنامه ششم توسعه باید سالانه ۶۸۰ هزار مسکن شهری در کشور ساخته می‌شد که گزارش‌ها حاکی از این است که در سال ۹۵، میزان تولید مسکن در کشور کمتر از ۴۰۰ هزار و حدود ۳۸۰ هزار بوده که در مقایسه با دولت قبل به یک سوم کاهش یافته است.

کارشناسان یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش بیکاری در کشور را کاهش میزان ساخت‌وساز مسکن می‌دانند چراکه مسکن می‌تواند به عنوان قلب و موتور محرک سایر بخش‌ها عمل کند و رونق آن به معنای رونق سایر قسمت‌هاست.

در کنار این تعلل در ساخت مسکن برای نیازمندان، آنچه مشخص است کمکاری و ضعف شدید وی در امدادرسانی به زلزله‌زدگان است بطوریکه بخش زیادی از مردم سرپل ذهاب همچنان در کانکس زندگی می‌کنند. با این حال طبق گزارشات موجود وزارت آخوندی بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان بدهکی به پیمانکاران دارد.

عملکرد ضعیف عباس آخوندی در حوزه مسکن تنها در ساخت مسکن خلاصه نمیشود بلکه افزایش قیمت مسکن نیز دیگر ماحصل حضور وی در وزارت خانه بود. طبق آخرین گزارش که بانک مرکزی از وضعیت قیمت مسکن در شهر تهران منتشر کرده است، میانگین قیمت هر مترمربع به بیش از ۶ میلیون و پانصد هزار تومان رسیده است و این در حالی است که سال گذشته قیمت مسکن متری حدود ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بود که رشد بیش از ۲ میلیون تومانی را تنها در یک سال نشان می‌دهد.

بازار اجاره بها نیز از این قاعده مستثنی نبوده و قیمت‌های نجومی در آن بازار بسیار عجیب تر است.

از سوی دیگر، تعلل آخوندی در راه‌اندازی سامانه ملی املاک هم باعث شده بخش زیادی از پول‌های راکد وارد بخش مسکن شده بطوریکه طبق آخرین آمار بیش از ۲.۵ میلیون خانه خالی و ۲ میلیون خانه دوم در کشور وجود دارد که همین میزان باعث شده قیمت مسکن رشد شدیدتری را تجربه کند.

به بیان دیگر عده‌ای در سودای کسب سود بیشتر پول خود را در بازار مسکن وارد و بلوکه کردند. کافی بود آخوندی به وظیفه قانونی خود برای اخذ مالیات بر ارزش افزوده عمل کند تا سالانه ۹۰۰ میلیارد تومان پول به بیت‌المال برگردد.

* حمل و نقل

هوا، دریا، زمین و ریل فرقی ندارد، در دوران آخوندی در هر ۴ مورد تلفات سنگینی به کشور و مردم وارد شده و می‌شود، اما هنوز هم مقصر معلوم نیست.

۱- در این ۵ ساله مدیریت وی در وزارت راه و شهرسازی، ۲ مورد سانحه هوایی در تاریخ کشور ثبت شد که آخرین آن‌، سال گذشته اتفاق افتاد که یک فروند هواپیمای شرکت آسمان در مسیر یاسوج با برخورد به کوه، جان سرنشینان را گرفت و مورد دیگر نیز هواپیمای مسافربری تهران-طبس بود که ۱۹ مرداد سال ۹۳ و چند دقیقه پس از بلندشدن از زمین به علت خرابی موتور سمت راست، در محوطه مسکونی نزدیک فرودگاه مهرآباد سقوط کرد.

۲- حادثه قطار تبریز – مشهد هم دیگر دستاورد مدیریت آخوندی بود که در آذرماه سال ۹۵ اتفاق افتاد که طی آن نزدیک به ۵۰ نفر از هموطنانمان جان خود را از دست دادند و بیش از ۱۰۰ نفر دیگر نیز مصدوم شدند. بررسی‌های کارشناسی نشان از این داشت که ضعف مدیریتی و نظارتی دلیل اصلی این واقعه بود.

"نگران نباشید مسافران بیمه بودند" جمله‌ای از آخوندی بود که در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره میزان تلفات گفته بود که موجی از انتقادات علیه او را به همراه داشت.

۳- ۲۴ دی ماه سال ۹۶ یک نفتکش با خدمه ایرانی پس از ۶ روز سوختن در آب‌های چین و پس از انفجار غرق شد تا همه ۳۰ سرنشین آن همراه کشتی سانچی غرق شوند. در این مورد حداقل انتظار این بود که وزارت راه نیز مسئولیتی در این زمینه به عهده بگیرد اما با سکوت آخوندی همراه شد.

۴- طی سالیان اخیر، همواره یکی از دلایل اصلی مرگ و میر ایرانیان، تلفات جاده‌ای است. طبق آمار سالانه بیش از ۱۶ هزار نفر در جاده‌های کشور جان خود را از دست می‌دهند که بخش مهمی از آن به دلیل شرایط نامناسب راه‌های کشور است و بخشی دیگر نیز به دلیل ایرادات فنی وسایل نقلیه که مسئول بخش عمومی آن وزارت راه است.

همه این موارد را زمانی می‌توان با دقت بیشتری در نظر گرفت که مشکلات مدیریتی نیز همراه آن شود.

به عنوان نمونه زمستان سال گذشته براثر بارش برف یکی از مهم‌ترین مسیرهای جاده‌ای کشور مسدود شد و مسافرانی که باید به فرودگاه امام‌خمینی(ره) می‌رفتند ساعت‌ها در جاده‌ها سرگردان ماندند. در سمت دیگر نیز همین اتفاق رخ داده بود و مردم زیادی در مسیر تهران از سمت شهریار و کرج و... در جاده مانده بودند.

تاخیر پروازها، گرانفروشی بلیط‌ها و کیفیت پایین خدمات فرودگاهی، از دیگر مواردی است که همگی نشان از ضعف مدیریت آخوندی در وزارت راه و شهرسازی دارد. مواردی که باعث شد وی در این ۵ سال نیاز به ۵ بار رای اعتماد مجدد نمایندگان داشته باشد و هر بار به روشی از سد مجلس بگذرد.

* ژنرال دولت روحانی

۱۱ فروند هواپیما شامل ۸ فروند ایرباس و ۳ فروند ATR همه آن‌چیزی بود که از ذوق زدگی شدید آخوندی و دستاوردسازی برای برجام نصیب ملت شد. پس از امضای توافق هسته‌ای همواره یکی از موضوعاتی که توسط دولتی‌ها به عنوان دستاورد مطرح می‌شد امضای قراداد تحویل ۲۰۰ فروند هواپیما به ایران بود تا جاییکه حتی گرفتن عکس یادگاری با یک هواپیما نیز برایشان خوشایند بود.

اما در عمل آنچه به مردم گفته نمیشد نحوه تامین مالی این هواپیماها بود، چرا که ابتدا مطرح شد هزینه‌ای که ایران برای این تعداد پرنده خرج می‌کند بخش کمی است و عمده آن توسط فاینانسرها تامین شده و به صورت اجاره به شرط تملیک در اختیار ایران قرار می‌گیرند.

پس از گذشت چندی مشخص شد این ادعا کذب بوده و از منابع صندوق توسعه ملی برای خرید هواپیما استفاده شده و فاینانسی برای آن ثبت نشده است. به علاوه اینکه تحویل همین مقدار نیز پس از خروج آمریکا از برجام زیر سوال رفت تا جاییکه طی نزدیک به ۲ ماه گذشته تمامی شرکت‌های هواپیمایی که ایران از آن‌ها درخواست محصول کرده‌بود اعلام کردند امکان ارائه سفارشات ایران را ندارند و عملا این دستاورد آخوندی نیز نابود شد.

* منش آخوندی

مواجهه بی‌ادبانه آخوندی با مردم و خبرنگاران طی سال‌های وزارت او بارها تکرار شده است. برای نمونه وی در پاسخ به انتقاد ساده یک شهروند از افزایش شدید قیمت پارکینگ های فرودگاهی می‌گوید کم است و باید بیشتر شود و یا صحنه مشهور پرت کردن میکروفون خبرنگار که در کارنامه رفتار او با مردم ثبت خواهد شد.

مواردی که مطرح شد تنها بخشی از کارنامه ضعیف آخوندی است و می‌توان به انتقاد از سایر ضعف‌های مدیریت وی در موضوعات دیگر نظیر سیاست‌های ریلی و حمل و نقل با قطار، خرید واگن از کشورهای خارجی علی‌رغم وجود نمونه داخلی، استفاده از کترینگ اتریشی برای تامین غذای مسافران قطار و.... پرداخت. با این حال تا زمانی که وی از رانت خانوادگی و حمایت دولتی برخورد باشد بعید است دست از سر مردم بردارد و جای خود را به مدیری با لیاقت بدهد.