به گزارش تیتر شهر: در این نشست دکتر آورزمانی زمینه ایجاد تفکر فرقه اسماعیلیان را اینگونه تشریح کرد:اسماعیلیه، یکی از فرق شیعه که در اواسط قرن ۲ پدیدار شد و بعد به چند شاخهها و گروهها تقسیم شد. اسماعیلیان، همچون شیعیان امامی، امامت را به نص میدانستند، اما درباره سلسله امامان پس از امام صادق (ع)، با دیگر پیروان مذهب شیعه اختلاف نظر داشتند. گروهی از شیعیان که با ادامه سلسلهی فرزندان امام جعفر صادق (ع) از طریق پسرش اسماعیل بیعت کردند و به اسماعیلیه معروف شدند.
وی در ادامه با اشاره به اندیشههای مذهبی و اصول عقاید اسماعیلیان گفت: اسماعیلیان نخستین، بین ظاهر و باطن نوشتههای مقدس و احکام شرعی تمایز قائل میشدند. در نتیجه، در نظام مذهبی اسماعیلیه، معنای ظاهری و باطنی قرآن مجید و شرع مقدس اسلام نیز از یکدیگر کاملاً متمایز بودند.
به گفته آورزمانی؛ پیروی از امر امام و سرسپردگی به وی، از مشخصههای اصلی این فرقه محسوب می شود. بهشت و جهنم پس از مرگ از نظر این فرقه وجود ندارد و جهنم همان عذابی است که انسان در برابر رفتار نادرست در این دنیا احساس میکند و بهشت همان آرامش و رضایت از زندگی در میان درستکاران است. آنها نیز مانند آئین مهرپرستی معتقد بودهاند که تاریخ مذهبی بشر از 7 دوره تشکیل شده است.
این پژوهشگر در ادامه صحبت های خود به چگونگی گسترش این آئین پرداخت و افزود: اسماعیلیان توسط خلافت عباسی سرکوب شده ولی با حمایت فاطمیون آیین خود را گسترش دادند و توانستند با رهبریهای اولیه حسن صباح، آئین خود را در ایران بنیانگذاری کنند و در نواحی مختلف، به ویژه ایران و عراق و شام، بسط دهند.
وی با تاکید بر اینکه حسن صباح ضمن سفر به قاهره براي دیدار با «المستنصر» خلیفۀ فاطمی از سرزمینهاي قلمرو غربی سلجوقیان دیدن کرد و تجربههاي فراوان اندوخت، بیان کرد: حسن صبا در همین سالها بود که در خود دید میتواند سوداي مقابله با سلجوقیان و خلافت عباسیان را در سر بپروراند و زمانی که به قلمرو حکومتی سلجوقیان بازگشت؛ در میان پیروان و داعیان اسماعیلی مقام شامخی داشت.
آورزمانی با اشاره به اینکه صباح علاوه بر تبلیغ به قدرت نظامی و اقتصادی نیز دست یافت، الموت و بسیاری از دژهای مهم سلجوقیان را فتح کرد و توسعه و رفاه را در جوامع اطراف محل حکومت خود به وجود آورد، یادآور شد: حکومت او به دلیل نداشتن توان نظامی در برابر سلجوقیانی که دارای قدرت نظامی بسیار برتر بودند، سیاست ترور و قتلهای بزرگ به دست فدائیان اسماعیلی را برگزید. این خط مشی بسیار مؤثر واقع شد و در مدت کوتاهی، بیشترین قتلهای سیاسی مهم به خنجر فدائیان صورت گرفت.
به گفته این پژوهشگر؛ به رغم فشارها و حملات ممتد سلجوقیان به قلاع و پایگاههای تحت سلطه حکومت حسن صباح، دعوت او با موفقیت کم و بیش در شهرها و نواحی کوهستانی ایران اشاعه می شد و دامنه نفوذ آن گاه تا اصفهان، مقر حکومت سلجوقیان گسترش یافت.
وی همچنین اضافه کرد: حسن صباح که مؤسس دولت و دعوت مستقل اسماعیلیه بود؛ خود سیاستها و شیوههای کلی مبارزاتی را شخصاً طراحی میکرد. وی متفکر برجستهای نیز بود و آثار مهمی در زمینه تعالیم این شاخه از اسماعیلیه تألیف کرده است.
دکتر آورزمانی درباره سقوط حکومت وگذار آئین اسماعیلیه تاکید کرد: پس از سقوط الموت امامت و کل جماعت اسماعیلیان نزاری در ایران به دست مغولان منهدم نشد؛ بلکه گروههای پراکندهای از نزاریه همچنان در دیلم باقی ماندند. در قرن سیزدهم هجری، امام وقت اسماعیلی، حسنعلیشاه که لقب آقاخان داشت از ایران به هندوستان کوچ کرد. در قرن بیستم، تحت رهبری دو امام اخیر، سِر سلطان محمد شاه، آقاخان سوم و شاه کریم الحسینی، آقاخان چهارم که هر دو سهم بسزایی در رهبری امور اسلامی و بینالمللی داشتهاند، اسماعیلیان نزاری در بسیاری از نقاط جهان، گذاری موفق به دورهی مدرن داشتهاند.