امروز آموزش حقوق شهروندی در همه کلانشهرهای بزرگ دنیا اصلی قطعی وپذیرفتنی است. شهرهایی که همه از منظر شهری زیبا و مدرن و بی نقص به نظر می رسند ،محصول رابطه دوسویه مدیریت شهری و مردم هستند.با توجه به افزایش جمعیت شهر نشسنی آگاهی که در ارتباط با نهاد خدماتی و اجتماعی مثل شهرداری ها ضروری تر نیز به نظر می رسد.
به گزارش تیتر شهر: بررسی ها نشان می دهد، اموزش های شهروندی باید در پروسه فرهنگ سازی های موثر و متناسب با شرایط فرهنگی کلانشهر تهران مورد بررسی قرار بگیرد .
با وجود این ضرورت مهم هنوز بسیار از شهروندان با حقوق و وظایف تقابل خود و شهرداری ها آشنا نیستند. نتیجه این وضعیت رابطه مخدوش و منفی شهروندان و مدیریت شهری در سال های اخیر بوده است .
ناآگاهی ونافرمانی مدنی
به عنوان مثال بسیاری از شهروندان با دلایل پرداخت های عوارض به شهرداری مثل عوارض پسماند یا ملک آشنا نبوده و به تصور اینکه این پول ها برای بدنه شهرداری نه مشکلات شهر هزینه می شود تا جایی که ممکن است از پرداخت این عوارض سربازمی زنند.
عدم رعایت نظافت شهر یا تخریب محیط زیست وفضای سبز عمومی ،عدم احترام به یکدیگر و رفتارهای غلط ترافیکی ،مشتی است از خروار رابطه منفی شهروندانی که در عمق وجود به مدیریت شهری خود بی اعتماد هستند.
اگر پای درد و دل تهرانی ها را بنشینیم، می بینیم که گله های شهروندان از مدیریت شهری کم نیست . به عنوان مثال برخی تصور می کنند در صورت فروش ملک به شهرداری یا قانون نحوه تملک اراضی و ابنیه توسط شهرداری متضرر می شوند.
آنها معتقدند که بعضاً مدیریت شهری در رابطه با آگاه‌سازی شهروندان از این دسته قوانین به دلیل ذی‌نفع بودن شهرداری اهمال کرده و همراه با ناآگاهی حقوقی شهروندان، زیان‌هایی را به آنها وارد کرده است.
برخی دیگر نیز معتقدند شهرداری در انجام وظایف اصلی و ذاتی خود مثل بهداشت شهری، آسفالت مناسب ، شکار جانوران موذی، حمل ونقل مناسب درست عمل نکرده است.
همچنین شبهه هایی فساد درون شبکه ای شهرداری مبنی بر رشوه گرفتن برای مجوز ساخت و ساز و فروش تراکم نیز سبب بدبینی های بیشتر مردم به شهرداری ها شده است.
اما فارغ از درستی و غلطی این شبهات ،ریشه این نگاه به عدم روشنی حقوق و تکالیف متقابل مردم و شهرداری باز می گردد. شهرداری تهران به خصوص در 12 سال گذشته طرح ها و پروژه های بسیاری را برای مردم شهر ایجاد کرده است اما آیا طراحی و اجرایی پروژه هایی که درحقیقت از پول مردم تهران برای آنها هزینه شده است ،سوالی مطرح شده است وکسی نظر شهروندان تهرانی را خواسته است ؟
دیالوگ های نمایشی شهروندان ومناطقاگرچه شهرداران مناطق بارها در قالب ملاقات های مردمی برخی درد ودل های مردم را شنیده اند اما به باور بسیاری ازشهروندان این ملاقات ها بیشتر جنبه نمایشی داشته و نظر مردم در هرگز به درستی شنیده نشده است.
راه اندازی سامانه 1888 اگرچه گام مثبتی برای شنیدن مشلات شهر و مردم و گزارش های مردمی به شمار می رفت اما به دلیل تاخیر درپاسخگویی و عدم رفع مشکل به سرعت آنچنان که انتظار می رفت، جایی در دل تهرانی ها باز نکرد.
مهمتر از همه ضعف ارتباطی شورای اسلامی شهر تهران با بدنه پایتخت بود اگرچه نظام شورایاری ها و مدیران محله برای ایجاد بازوی ارتباطی بین شورای شهر و مردم ایجاد شده بود اما در عمل این نهاد مردمی به مشکلاتی همچون فساد ساختاری ( به دلیل ارتباط با شهرداران مناطق و نه شورای شهر ) باند بازی های سیاسی و بهره کشی احزاب و در نهایت عدم کارایی در حل مشکلات منطقه، اعتبار خود را از دست داد.
همچنین به دلیل فعالیت کم نهادهای مدنی وانجمن های مردمی و رسانه در جهت آموزش حقوق شهروندی و نحوه پیگیری مطالعات مردمی، هرگز رابطه سالم پرسش و پاسخگویی بین مردم وشهروندان تهرانی شکل نگرفت. از این رو می توان با قاطعیت گفت بسیاری از مردم تهران به جای شهروندان شهرنشین هستند و چون با راهکارهای قانونی و اصول حقوق شهروندی آشنا نیستند، قادر به گرفتن حق خود نبوده و دریک تعریف دقیق شهروند نبوده بلکه شهرنشین هستند. کارشناسان شهری معتقدند سرازیر شدن جمعیت مهاجران به سوی شهر تهران ؛مشارکت شهروندان در شهر و تبیین حقوق ووظایف متقابل بسیار ضروری به نظر می رسد.
بررسی دستاورد حقوق شهروندی شورای پنجمابراهیم امینی نایب رییس شورای اسلامی شهر تهران در نشست خبری خود پس از بیست و هشتمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران که به منظور ارائه گزارش 100 روزه کمیسیون نظارت و حقوقی برگزار شد به تبین اهداف کمیته های این کمیسیون پرداخت و اعلام کرد : این کمیسیون دارای 3 کمیته حقوقی، نظارت و تنقیح بود که پس از بررسی های مکرر، مقرر شد کمیته حقوق شهروندی نیز به عنوان چهارمین کمیته این کمیسیون تشکیل شود.
به اعتقاد نائب رئیس شورای شهر تهران؛ یکی از وظایف اصلی این کمیته پیگیری بحث آموزش حقوق شهروندی در شورایاری ها، فرهنگ سراها و سراهای محلات است.
اکنون با گذشت 9 ماه از تشکیل این کمیته باید دستاوردهای آن بررسی شود تا مشخص شود شورای پنجم برای آموزش حقوق شهروندی چه برنامه هایی را در نظر گرفته است که در روزهای آینده نتیجه آن در سایت تیتر شهر منتشر خواهد شد.
