به گزارش تیترشهر : رییس جمهوری ترکیه پس از نشست مشترک با دولت باغچه لی رهبر حزب حرکت ملی ترکیه، از برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری و مجلس این کشور در تاریخ 24 ژوئن سال جاری میلادی (سوم تیر 1397) خبر داد.
براساس اصلاحیه تغییرات قانون اساسی ترکیه که در همه پرسی سال گذشته به تایید مردم این کشور رسید، انتخابات بعدی ریاست جمهوری و مجلس باید در روز سوم نوامبر 2019 (12 آبان 1398) برگزار می شد.
ترکیه در آوریل 2017 (27 فروردین 1396) شاهد برگزاری همه‌پرسی تغییر قانون اساسی و نظام پارلمانی به ریاستی بود و با کسب 51.2 درصد رای مثبت موفق به تصویب نظام ریاستی در این کشور و در نهایت منجر افزایش اختیارات ' رجب طیب اردوغان ' رئیس جمهور این کشور شد.
صرف نظر از شوک وارده به فضای سیاسی ترکیه ناشی از اعلام زمان برگزاری پیش از موعد دو انتخابات مهم در این کشور و تعجب بسیاری از محافل سیاسی از چنین تصمیمی؛ طرح پیشنهادی فوق عصر روز جمعه گذشته در صحن علنی مجلس ملی ترکیه به تصویب رسید و واکنش های فراوان موافق و مخالف را در پی داشت که خود سبب صدرنشینی این خبر در عرصه رسانه ای کشور ترکیه شد.
از آن جایی که این امر مهم در عرصه سیاست داخلی و خارجی ترکیه از اهمیت بالایی برخوردار است، همچنان سوژه داغ روز به شمار آمده و به نظر می رسد تا پایان انتخابات زودهنگام ترکیه و اعلام نتایج آن که نشان خواهد داد همای سعادت بر شانه چه کسی فرود آمده است، در راس اخبار مربوط به این کشور قرار گیرد.
اکنون بسیاری در پی ارزیابی دلایل اتخاذ چنین تصمیمی از سوی حزب حاکم، تصویب آن در پارلمان و سرانجام برگزاری این انتخابات زودهنگام در ترکیه هستند؛ چرا که پس از برگزاری این انتخابات زودهنگام، نظام سیاسی این کشور دوران جدیدی را تجربه خواهد کرد و ممکن است برخی اختیارات رئیس جمهوری را نیز تقویت کند . به عبارت دیگر به نوعی توازن قدرت سیاسی به خصوص در حوزه احزاب رقیب را به شدت تحت تاثیر قرار دهد و شاید به همین دلیل تصمیم رجب طیب اردوغان به برگزاری انتخابات زودهنگام با تردیدها و ابهاماتی همراه است.
اردوغان می گوید که پس از مشورت با دولت باغچه‌لی رهبر حزب حرکت ملی و نیز اعضای حزب عدالت و توسعه و در نظر گرفتن شرایط خاص منطقه به ویژه جنگ و بحران سوریه و تحولات عراق تصمیم به برگزاری این دو انتخابات سرنوشت ساز گرفته است.
رهبر حزب حرکت ملی ترکیه نیز علت پیشنهاد خود را برای برگزاری انتخابات پیش از موعد، جلوگیری از قطب بندی و تنش احتمالی در جامعه به هنگام برگزاری انتخابات محلی و حدود هفت ماه قبل از انتخابات مجلس و ریاست جمهوری عنوان می کند.
حزب حرکت ملی مدت‌هاست که پشتیبان اردوغان و سیاست‌های حزب او یعنی حزب عدالت و توسعه (AKP) است و به روایتی این دو حزب در جبهه واحدی در انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری مشارکت خواهند داشت.
دیگر احزاب ترکیه از جمله حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP) با گرایش های سوسیال دمکراتیک و لائیک و حزب دمکراتیک خلق‌ها (HDP) با هواداری کردها برای رویارویی با این چالش انتخاباتی اعلام آمادگی کرده اند؛ هرچند با توجه به محدودیت‌ها و فرصت زمانی کمتر از دو ماه باقی مانده به زمان برگزاری انتخابات به نظر می رسد که قادر به جذب آرای رأی‌دهندگان به نفع خود نباشند.
این در حالی است که اگر انتخابات سراسری ترکیه در موعد مقرر یعنی اوایل نوامبر 2019 برگزار می‌شد، احزاب مخالف به خصوص حزب تازه وارد ' ایی پارتی ' ( حزب خوب) علاوه بر داشتن زمان کافی برای فعالیت انتخاباتی، قادر خواهند بود خود را بیشتر آماده سازند و آرا و نظرات مردم بسیاری را با خود همراه سازند.
بر همین اساس برخی از احزاب سیاسی، حزب حاکم ترکیه را متهم می کنند که تصمیم به برگزاری انتخابات زودهنگام را طی روزهای اخیر اتخاذ نکرده، بلکه حاصل یک برنامه ریزی از مدت ها پیش تدوین شده است.
اما آن چه که بیش از هر عاملی کنجکاوی جهانی را از این تصمیم متخذه برمی انگیزد، تردیدها و ابهام های همراه این انتخابات زودهنگام در ترکیه است.
برخی معتقدند که نگرانی های حاکم بر جامعه و افزایش انتقادها از حزب اردوغان موجب اتخاذ چنین تصمیمی شده تا دولت با ریسک کمتری وارد انتخابات زودهنگام شود؛ چرا که اردوغان به عنوان نامزد حزب حاکم در انتخابات ریاست جمهوری شناخته شده است و نیازی به داشتن زمان کافی برای مبارزه انتخاباتی ندارد و در عوض سایر احزاب سیاسی برای تعیین نامزدها و راه اندازی کمپین ها و سایر امور، فرصتی برای فعالیت در کارزار انتخاباتی ندارند و این خود شانس پیروزی اردوغان را در انتخابات افزایش می دهد.
عده ای دیگر تحولات جاری در کشورهای همسایه و سیاست های تنش زای حزب حاکم در منطقه؛ همچنین بی ثباتی در بازار ارز و مشکلات پیش روی سرمایه گذاری در کشور و میل به کاهش نارضایتی عمومی در جامعه را علت برگزاری پیش از موعد این دو انتخابات مهم در ترکیه می دانند.
از ضعف و قوت اقتصاد کشور نیز می توان به عنوان عامل مهم دیگری در جذب و یا ریزش آرا انتخاباتی به سود یا زیان اردوغان نام برد، بر همین اساس تنی چند از کارشناسان، انگیزه حزب حرکت ملی و حزب حاکم برای برگزاری انتخابات زودهنگام را تاثیر گذاری بر افکار عمومی به منظور ادامه تصدی پست ریاست جمهوری و در نهایت اعمال قدرت بیشتر تفسیر می کنند.
باید به این نکته هم اشاره کرد که ترکیه از زمان کودتای نافرجام تابستان 2016 تاکنون در وضعیت فوق العاده به سر می برد و در واقع انتخابات آتی این کشور در وضعیتی اضطراری برگزار خواهد شد و در چنین شرایطی حقوق اساسی شهروندان محدود می شود و این در حالی است که از احکام حکومتی صادره از سوی اردوغان نمی‌توان به دادگاه قانون اساسی ترکیه شکایت کرد.
گذشته از این موارد، به نظر می رسد که اردوغان با توجه به سیاست های پیشین خود از جمله عملیات 'شاخه زیتون' علیه یگان‌های مدافع خلق در عفرین بر خلاف انتقادهای بسیار زیاد جامعه بین المللی و تسلط بر این شهر کردنشین، موفق به افزایش تعداد هواداران خود شده است.
این نکات، مهندسی انتخابات دقیق و ظریفی را در ذهن تداعی می کند که با برنامه ریزی و بستر سازی قبلی از تمام زوایا، به ویژه ابعاد سیاسی، اقتصادی و روانی؛ همچنین با هدف افزایش احتمال پیروزی رجب طیب اردوغان در این مبارزه انتخاباتی زودهنگام را هدایت می کند.
منبع : ایرنا
