ابعاد حادثه پلاسکو به شهادت رسیدن 15 نفر از آتش نشانان در این واقعه آنقدر بزرگ بود که بتواند قانون تحت پوشش قرار گرفتن خانواده این افراد را جزو بنیاد شهید تغیی دهد. هر چند در ابتدای وقوع این حادثه بسیاری از مسئولان در شرایط احساسی وعده هایی را به خانواده شهدای پلاسکو داده بودند اما اکنون در اولین سالگرد حادثه پلاسکو همچنان این افراد در بین سازمان های متول و تصمیم گیر در این زمینه پاس کاری می شوند.
به گزارش تیتر شهر: نخستین سالگرد جان باختگان حادثه پلاسکو غریبانه برگزار شد. هر چند انتظار می رفت تا اطلاع رسانی در خور شان این افراد و خانواده های آنها در سطح شهر برای برگزاری مراسم باشکو توسط شهرداری تهران انجام شود، اما در همین مراسم کوچکی که با حضور خانواده جان باختگان و تنی چند از مدیران شهری برگزار شد، حتی شهردار تهران نیز حضور نداشت و همین عدم حضور شهردار پایتخت و اعضای شورای شهر در این حادثه نشان می دهد که حتی حادثه پلاسکو نیز دستخوش بده و بستان های سیاسی شده است.
در حال حاضر یکی از مشکلاتی که همچنان خانواده شهدای پلاسکو به رغم سنگین بودن غم از دست دادن فرزند و همسران خود دارندد، عدم تعیین تکلیف وضعیت این شهدا توسط سازمان های متولی و پذیرش آنها از سوی بنیاد شهید است.
براساس بند ب ماده یک قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، شهید کسی است که جان خود را در راه تکوین، شکوفایی وحفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی، کیان جمهوری اسلامی ایران، استقلال و تمامیت ارضی کشور، مقابله با تهدیدات و تجاوزات دشمن و عوامل ضدانقلاب و اشرار ایثار کرده و در این رابطه مفقودالاثر شوند.
این در حالی است که افرادی که در راه خدمت در سال های بعد از جنگ جان خود را از دست می دهند، چون یک دشمن در شهادت آنها دخیل نبوده در نتیجه جزو خانواده شهدا محسوب نمی شود. این در حالی است که اگر شهدای خدمت نبودند حتما جان بسیاری از شهروندان تهدید می شد و مشکلات زیادی برای کشور به وجود می آمد. با وجود تاثیر جان فشانی شهدای خدمت در راه کشور سوال اینجاست که آیا این مساله بی احترام به مقام این افراد و خانواده های آنها نیست؟ آیا تغییر این قانون باعث نخواهد شد که در لحظات خاص نجات جان و زنده ماندن بببر اتمام مسئولیت غلبه خواهد کرد و همین مساله کافی خواهد بود تا افرادی که در مشاغل سخت مشغول به کار هستند مانند آتش نشانان در زمان هایی که پای جان آنها در میان است اما برای حفظ جان خود مسئولت های خطر خود را تا آخر به اتمام نرسانند؟
آیا این افراد که در مشاغل سخت و خطرناک مشغول به کار هستند نباید از بابت وضعیت خانواده هایشان مطمئن شوند تا در صورت بروز حادثه ای ناگوار مشکلی برای خانواده های آنها به وجود نیاید؟
این سوالات و سوالات دیگر همان خواسته های خانواده شهدای آتش نشان پلاسکو است که صبح امروز در مراسم کوچک فرزندانشان دور هم جمع شدند تا اولین سالگرد عروج آنها را گرامی بدارند.
در حال حاضر بین شهدای خدمت و شهدای ایثارگر فاصله طبقاتی زییادی وجود دارد. فاصله ای که بعد از جان فشانی شهدای خدمت خانواده های آنها در شرایط بلاتکلیفی باید روزگار بگذرانند.
آیین نامه تعیین مصادیق احراز شهید و ایثارگر در ۲۷ اردیبهشت ماه سال ۹۳ به پیشنهاد بنیاد شهید، وزارت دفاع و ستاد کل نیروهای مسلح در دولت تصویب شد. هر چند این آئین نامه در سال های بعد از جنگ مصوب شده است اما سوال اینجاست که چرا نماینده ای از وزارت کار در این تصمیم گیری مهم حضور نداشته تا وضعیت شهدای مشاغل سخت و خطرناک مانند آتش نشانان را مشخص کند و آیا این آئین نامه قابل اصلاح نیست؟ به هر حال جانفشانی آتش نشانان در بسیاری از حوادث به اندازه رشادت های سربازان در زمان جنگ ارزش و اهمیت دارد.
معاون حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید درباره تعیین وضعیت شهدای حادثه پلاسکو بیان کرده، براساس قانون بالادستی برای احراز شهید، قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، آخرین قانونی است که تصویب شده و قانون‌گذار تعریف شهید را احصا کرده است. بنابر این قانون، شهید کسی است که جان خود را در راه شکوفایی و حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی و کیان جمهوری اسلامی استقلال و تمامیت ارضی کشور از دست داده است. بر طبق این قانون، سایر شهدای دیگر مشاغل پرخطر دولت و دستگاه‌های دیگر مانند شهدای آتش‌نشان شهید ایثارگر محسوب نمی‌شوند و اگر قرار باشد، اقدامی برای سایر شهدای خدمت از جمله شهدای آتش‌نشان یا کارکنان وزارت نیرو که در دکل‌های فشار قوی کشته می‌شوند، در نظر گرفته شود، از آنجا که قانون گفته وزارت دفاع و پشتیبانی متولی تنظیم آیین‌نامه است، بنابراین فقط این وزارتخانه می‌تواند، در این باره نظر بدهد. از نظر بنیاد شهید، شهید؛ شهید است و شهید حرم با شهید منا، شهید حوادث تروریستی کربلا و شهید نیروی انتظامی از نظر ما تفاوتی ندارد، مهم این است که کمیسیون‌ها و مراجعی که مسئولیت احراز شهادت افراد را برعهده دارند، براساس قوانین و مقررات، این افراد را به عنوان شهید احراز کنند. پس از آن پرونده این افراد در اختیار بنیاد گذاشته می‌شود و از همان زمان تسهیلات از سوی بنیاد به آنها پرداخت می‌شود.
در شرایطی شهدای آتش نشان همچنان در بلاتکلیفی قرار دارند که 17 شهیدی که در حادثه تروریستی مجلس جان خود را از دست دادند براساس نظر شورای تامین استان، وزارت اطلاعات و سایر مراجع ذیصلاح این افراد را شهید تشخیص دادند، بنیاد نیز برای این افراد کد ایثارگری در نظر گرفت و تسهیلات برای خانواده‌های آنها مقرر شد.
نکته قابل تامل در مورد قوانین موجود این است که در آیین‌نامه احراز تعیین شهید هیچ تصریحی به سایر شهدایی که در حین انجام ماموریت خدمت‌شان کشته می‌شوند، نشده است. محیط‌بانان هم اگر مورد هجوم دشمن و گروه‌های معارض واقع شوند، در حکم شهید هستند و از نظر بنیاد وقتی کسی شهید تلقی می‌شود، مانند دیگر شهدا به خانواده‌هایشان تسهیلات پرداخت می‌شود، اما آتش‌نشانان از آنجایی که نه با دشمن سر و کار دارند و نه در مواجه با افراد معارض کشته شده‌اند، در حکم شهید نیستند و برای شهید تلقی کردن آتش‌نشانان باید در قانون به آن اشاره شود.
به نظر می رسد که لازم است تا قانون گذار در تعریف شهید تبصره‌ای قرار دهد و توضیحاتی آورده شود به طور مثال بیان شود که کارکنان دولت از جمله آتش‌نشانان که برای حفظ، نگهداری و پاسداشت اموال مردم خود را به آتش می‌زنند و جان خود را به خطر می‌اندازند، شهید محسوب می‌شوند. اگر این تصریح قانونی ایجاد شود ما نیز در بنیاد شهید برای آتش‌نشانان نیز یک محمل قانونی ایجاد خواهیم کرد.
افرادی که مقام معظم رهبری شهید قلمداد کنند، شهید محسوب می‌شوند، مانند شهدای منا. بنیاد شهید برای شهدای منا هیچ حکمی نداشت، اما گزارشی در این باره تهیه و به مقام معظم رهبری ارائه شد و رهبر نیز دستور دادند؛ شهدای منا، شهید محسوب شوند، اما در خصوص شهدای آتش‌نشانان، مقام معظم رهبری فرمودند؛ آتش‌نشانان شهید خدمت هستند و امکانات و تسهیلات را از دستگاه محل خدمت دریافت می‌کنند.
نیروهای مسلح باید با اجازه از مقام معظم رهبری تدابیری اندیشیده و ضوابطی را تعیین کنند تا شهدای آتش‌نشان نیز به عنوان شهدای ایثارگر شناخته شوند. اگر قانون اصلاح شود، این حکم قطعی است و بنیاد شهید موظف به اجرای آن است. در صورتی که شهرداری، شورای شهر یا وزارت دفاع گزارشی در این خصوص به محضر مقام معظم رهبری برده و تدبیر حضرت آقا اعلام شود، همچون قانون بوده و بنیاد شهید موظف به اجرای آن است.
سوال اینجاست که چرا در یک سال اخیر مسئولان دولتی، شورای عالی استان ها، شورای شهر تهران و شهرداری برای تغییر قانون در مورد تعیین تکلیف شهدای آتش نشان حرکت جدی ای در مور رفع موانع قانونی موجود نکرده است و این سازمان ها که متولی اصلی آتش نشانان هستند نیز حرکتی از خود نشان نداده اند!! آیا شهرداری تهران به رغم گذشت یک سال نسبت به آتش نشانان حادثه پلاسکو احساس دِین نمی کند؟
