به رغم آنکه یکی از تاکیدات مدیران شهر تهران جذب سرمایه گذاری های بخش خصوصی برای اجرا و اتمام پروژه های نیمه تمام شهری و یا تعریف پروژه های جدید شهری است اما آنطور که پیداست، همچنان قرارگاه خاتم بزرگترین سرمایه گذار پروژه های شهری پایتخت به شمار می رود و با وجود تاکیدات شهردار تهران هنوز فضایی برای ورود بخش خصوصی ای که قدرت بالای سرمایه گذاری در پروژه های شهری را با وجود مشکلات اقتصادی شهرداری تهران داشته باشد؛ وجود ندارد.
به گزارش تیتر شهر: در سال های اخیر یکی از انتقاداتی که اصلاح طلبان به عملکرد مدیریت شهری محمد باقر قالیباف وارد می کردند، حضور پر قدرت قرارگاه خاتم در سرمایه گذاری و اجرای تمامی پروژه های عمرانی و شهری از ساخت بزرگراه و پل و تقاطع غیر هم سطح گرفته تا توسعه مترو بود.
در شورای سوم باراه اعضای شورای شهر عنوان کردند که قرارگاه خاتم بزرگترین سد در ورود و عرض اندام سرمایه گذاران خصوصی در پروژه های شهری بود. آنطور که اصلاح طلبان شورای سوم به آن تاکید داشتند؛ بیشتر پروژه های عمرانی شهر تهران به صورت منوپل در اختیار قرارگاه خاتم قرار دارد.
اما واقعیتی که در پس واگذاری سرمایه گذاری بیشتر پروژه های عمرانی و شهری از سوی قرارگاه خاتم قرار داشت، این بود که شهرداری تهران که در بین سال های 89 تا 92 که بخش قابل توجهی از منابع مالی شهر تهران را بابت توسعه زیرساخت های شهری هزینه کرده بود، دیگر توان اقتصادی ای برای باز پس دادن دیون خود به پیمانکاران نداشت و در این میان پیمانکاری می توانست با توجه به شرایط مالی شهر تهران همگام مدیریت شهری پیش برود که توان مالی بسیار بالایی داشته باشد.
باید قبول کرد که مشکلات مالی شهرداری تهران در بازپرداخت دیون پیمانکاران باعث شده بود تا بسیاری از پیمانکاران کوچک و سرمایه گذاران بخش خصوصی که وارد حوزه سرمایه گذاری روی پروژه های شهری شده بودند؛ دیگر توانایی تداوم حیات اقتصادی نداشتند و همین مساله کافی بود تا بسیاری از این افراد در تمام حوزه ها به ویژه عمرانی به ورشکستگی برسند.
البته نباید از ارتباط خوب محمد باقر قالیباف، شهردار تهران با قرارگاه خاتم نیز به راحتی گذشت این ارتباط و توان بالای سرمایه گذاری قرارگاه باعث شد که در بیشتر مناقصات پروژه های شهری قرارگاه خاتم اولین و آخرین سرمایه گذار باشد. این در حالی است ک هبسیار از منتقدان حوزه شهری بر این باورند که حتی بسیاری از پروژه های بزرگ بدون برگزاری مناقصه ای به صورت کامل به این مجموعه سپرده می شد.
در کنار حضور همیشگی و البته دست و پاگیر قرارگاه خاتم(به اذعان اصلاح طلبان شورای سوم) این مجموعه بزرگترین طلبکار از مجموعه شهرداری تهران نیز به شمار می رود. این در حالی بود که اگر سرمایه گذاران دیگری به جای قرارگاه در حوزه اجرای پروژه های عمرانی ورود پیدا می کردند، حتما در همان سال های اولیه به ورشکستگی کامل می رسیدند.
معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران نیز درباره قراردادهای شهرداری در حوزه فنی و عمران تاکید دارد: به رغم آنکه در دوره جدید مدیریت شهری تا کنون قراردادی با پیمانکاران و یا سرمایه گذاران بخش خصوصی در مورد اجرای پروژه های عمرانی شهری منعقد نکرده ایم که بخواهیم آن را شفاف سازی کنیم؛ اما 70 درصد پروژه های عمرانی تحت شرایطی خاص با قرارگاه خاتم الانبیا بسته شده است.
به اعتقاد حناچی؛ این روش شاید در شرایط مالی که در پیش گرفته ایم، روش درستی باشد. ما با قرارگاه این انعطاف پذیری را داریم که می توانیم، بگوییم برخی از قراردادها را متوقف کند یا آن ها را در اولویت های بعدی قرار دهد، اما نمی توان با بخش خصوصی این انعطاف را داشت. در صورتی که به توان با بخش خصوصی این انعطاف را داشت، حتما به این سمت خواهیم رفت.
در واقع معاون شهردار تهران در حوزه فنی و عمران نیز به خوبی می داند که تنها ارگانی که می تواند در حد وسیع در پروژه های عمرانی سرمایه گذاری کند با توجه به وضعیت نابه سامان اقتصادی حال حاضر شهرداری تهران تنها قرارگاه خاتم است که می تواند در این زمینه در کنار مجموعه مدیریت شهری تهران قرار بگیرد.
اما مساله دیگری که می توان از صحبت های معاون شهردار تهران استنباط کرد؛ این است که هنوز سرمایه گذاران بخش خصوصی جایگاهی در اجرای پروژه های بزرگ شهری را ندارند، مگر آنکه با توجه به رویکرد جدید معاونت فنی و عمران و تمایل به اجرای پروژه های شهرسازی با تم معماری و هویتی؛ آن وقت بتوان احتمال ورود سرمایه گذاران بخش خصوصی را در این حوزه پیش بینی کرد.
اما سوال اینجاست که در صورت اجرای چنین طرح هایی آیا توان مالی شهرداری در تضمین ریسک سرمایه گذاری در پروژه های شهری با توجه به مشکلات اقتصادی ای که شهر تهران با ان دست و پنجه نرم می کند؛ می تواند جاذب سرمایه سرمایه گذاران داخلی و خارجی به سمت پایتخت باشد، یا خیر!
