به رغم آنکه تصویب لایحه تبدیل باغات شهر تهران به برج باغ ماحصل شورای دوم شهر تهران بود که در شورای عالی شهرسازی و معماری شهر تهران در اوایل دهه 80 نیز به تصویب رسید؛ اما به نظر می رسد که اعضای شورای پنجم شهر تهران اگر بخواهند؛ می توانند این مصوبه را با قید دو فوریت لغو کنند تا بیش از این باغات پایتخت تخریب نشود.
به گزارش تیتر شهر: مصوبه برج باغ‌ها یکی از مصوبات دوره دوم شورای شهر تهران است که در پنجاه و سومین جلسه رسمی ـ علنی ـ فوق‌العاده شورای اسلامی شهر تهران در سال۸۲ به تصویب رسید و بر حسب اتفاق نیز در شورای‌عالی شهرسازی و معماری کشور تایید شد و در نهایت هم در مفاد طرح تفصیلی شهر تهران قرار گرفت. این مصوبه زمانی به جان باغ های شهر تهران افتاد که به عنوان یک سند بالادستی از دهه 80 تا کنون به عنوان ملاک عمل تمام مناطق شهرداری تهران قرار گرفته است.
بر مبنای این مصوبه قرار بود که متولیان ساخت‌وساز می‌توانستند صرفا در ۳۰ درصد از مساحت باغ، ساخت‌وساز انجام دهند و ۷۰ درصد باقی مانده باغ را حفظ کنند. هر چند نیت تصویب این لایحه در شورای دوم خوب بود اما در عمل مصوبه به این صورت اجرا نشد چراکه اولا شهرداران مناطق در شوراهای معماری بعضا تا ۴۰ -۵۰ درصد سطح اشغال در طبقات دادند و ثانیا به بهانه تامین پارکینگ، در زیرزمین‌ها بر اساس مصوبات کمیسیون ماده پنج بعضا ۶۰ تا ۷۰ درصد زیر زمین، تحت ساخت رفت و با ایجاد رمپ‌ها و لوپ‌ها در فضای باقی مانده که بخشی از فضای ۷۰ درصد باغ را اشغال می‌کرد، عملا باغات شهر یکی بعد از دیگری از بین رفت.
عدم اجرای درست این مصوبه در 14 سال اخیر باعث شد تا از مجموع ۱۴ هزار هکتار مساحت اراضی سبز و باغات تهران، حدود ۸ هزار هکتار باقی بماند آن هم در شرایطی که سهم زمین‌های باغی فقط ۱۲۰۰ هکتار یعنی معادل کمتر از ۲ درصد مساحت پایتخت برآورد می‌شود. ضمن اینکه با روند پرشتاب ساخت «برج‌باغ» در سال‌های اخیر، احتمال می‌رود همین عرصه محدود قابل حفاظت، سریع‌تر از گذشته تخریب و محو شود.
نکته قابل تامل این است که در قالب مجوز «برج‌باغ» همه مالکان اراضی باغی در پایتخت می‌توانند برای تغییرکاربری زمین مشجر به مسکونی یا تجاری، پروانه قانونی از شهرداری دریافت کنند. تا قبل از سال ۸۲، ساخت‌وساز در زمین‌های باغی حداکثر تا ۴ طبقه مجاز بود اما از آن سال تا قبل از رونمایی از طرح تفصیلی جدید یعنی سال۹۱، تراکم ساختمانی در این زمین‌ها تا دو برابر افزایش پیدا کرد و کل ارتفاع مجاز برای بارگذاری مسکونی در باغات تهران به ۸ طبقه رسید.
به رغم تمام مشکلاتی که مصوبه برج باغ ها برای شهر تهران به وجود آورد؛ محمد حقانی، رئیس کمیسیون محیط زیست شورای چهارم شهر تهران اعتقاد دارد که شورای پنجم شهر تهران می تواند با قید دو فوریت مصوبه برج باغ ها را لغو کند. کاری که قرار بود در شورای گذشته انجام شود اما ناکام ماند.
به اعتقاد حقانی؛ تنها همین مصوبه کافی بود تا تمامی باغات و درختان تهران نابود شود. علت آن هم ایراد در نوع مصوبه و اجرای آن بود که مورد قبول شهرداری قرار نگرفت و به رغم تصویب در شورای دوم و سوم رعایت نشد، تا اینکه در شورای چهارم با آگاه سازی عمومی مورد پیگیری قرار گرفت.
آنطور که عضو سابق شورای شهر تهران توضیح می دهد؛ 30درصدی که براساس مصوبه برج باغ ها برای ساخت وساز اختصاص می یافت، بسیار زیاد بود. زمانی که معاون خدمات شهری شهرداری تهران بودم قرار بود 7 درصد سطح اشغال باغ در نقاطی که درخت وجود ندارد به ساخت و ساز اختصاص یابد و طبقه تشویقی نیز برای مالک مفهومی نداشت و حقوق مالک باید در جای دیگر منظور می شد. اما درمورد این مصوبه در واقعیت 40 تا 50 درصد سطح اشغال داده می شد و برای تامین پارکینگ تا 100 درصد باغ را خاک برداری می کردند؛ بنابراین 30 درصد سطح اشغال شوخی بیش نبود و باغ عملا نابود می شد.
بررسی ها نشان می دهد؛ اشکال عمده مصوبه برج باغ ها پهنه بندی در طرح جامع و تفضیلی بود و ظلم بزرگی در این مورد صورت گرفت. به این ترتیب که باغ ها در برخی مناطق در پهنه G قرار داشت و مشمول ضوابطی جداگانه بود و در برخی نقاط دیگر نیز باغات در سایر پهنه ها قرار داشت و به عنوان باغ شناخته نمی شد؛ بنابراین ساخت و ساز در آن با شاخص های دیگری صورت می گرفت.
