حذف تابلوهای سینماهای لاله زار اگر چه از اواخر برج 5 کلید خورد، اما در روزهای اخیر برداشته شدن تابلوهای سه سینمای شهرزاد، مترو پول و آزیتا در راسته فرهنگی طهران قدیم با واکنش هایی در رسانه های مجازی روبه رو شد. این در حالی است که شهرداری منطقه 12 طی اطلاعیه ای اعلام کرد که این اقدام خودسرانه از سوی مالکان خصوصی سینماها انجام شده است.
به گزارش تیتر شهر: به جرات می توان خیابان لاله زار را گورستان سینماهای قدیمی ایران نام برد. هر چند این روزها از سالن های قدیمی تئاتر و سینمای این راسته چیزی باقی نمانده است. اما سال گذشته بود که سازمان میراث فرهنگی استان تهران اعلام کرد که به زودی سینماهای قدیمی این خیابان تاریخی ثبت میراث فرهنگی خواهد شد. اتفاقی که هنوز از سوی متولی میراث فرهنگی روی نداده است و در حد همان وعده های مسئولان باقی مانده است.
در آن زمان اعلام شد که حذف این تابلوها توسط شهرداری منطقه انجام شده است که طی این اقدام عجولانه تابلو سینماهای سحر، شهرزاد، جهان و نادر به همراه تابلو پاساژ های لاله زار و چند واحد تجاری دیگر حذف شد. هر چند در ابتدای سال و در اواخر دوره مدیریت شهری سابق مدیریت شهری هر گونه اقدامی را در این رابطه تکذیب کرد و خبرنگاران نیز اینگونه استنباط کردند که این اقدام به دلیل عدم آگاهی مدیران شهری از پیشینه گذر باربد(ملی) در مجور لاله زار انجام شده است؛ اما حذف تابلو سه سینمای باقی مانده در روزهای اخیر دوباره در فضای مجازی با موجی از انتقادها از سوی کاربران روبه رو شد.
این اقدام در اواخر مردادماه در حال انجام شد که مدیرکل ثبت آثار، حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی کشور اعلام کرده بود: «سینماها و خیابان لاله زار را ثبت ملی می کنیم اما اگر سینماگران نسبت به میراث معماری حوزه خود حساس باشند، روند کارها تسریع خواهد شد.»
انجام به یک باره این حذف فیزیکی در حالی در اواخر تابستان امسال انجام شد که حامیان حفظ میراث فرهنگی اعتقاد داشتند که بعد از اعلام خبر ثبت سینماهای خیابان لاله زار به عنوان میراث فرهنگی مالکان این سینماها با حذف تابلو سر در این مراکز فرهنگی قدیمی در نظر داشتند تا مانع ثبت ملک تحت مالکیت خود به عنوان میراث فرهنگی شوند.
ثبت ملی خیابان لاله زار به عنوان میراث فرهنگی کشور هر چند در سال های اخیر از سوی متولیان امر و حامیان حفظ بناهای تاریخی مطرح شده است، اما غربیت این خیابان به عنوان نخستین پاتوق فرهنگی پایتخت نشینان خیلی بیشتر از اقدام به ثبت آن به عنوان میراث تاریخی فرهنگ و سینمای کشور است. خیابانی که در یک دهه اخیر به رغم اذعان به تاریخی بودن آن بیشترین ساخت و سازها در آن انجام شده و این روزها بیشتر از آنکه یادآور یک راسته فرهنگی در قلب تاریخی طهران قدیم باشد، به راسته لوازم الکتریکی معروف شده است و چراغ آن نه به خاطر هویت تاریخی که به خاطر لامپ های کم مصرف و پر مصرف در دهه های اخیر روشن بوده است!
احمد محیط طباطبایی در یکی از تورهای تهرانگردی خود در این خیابان اعلام کرده بود جای تعجب دارد که چرا مدیریت شهری که در یک دهه اخیر علاقه زیادی به توسعه سینماها با ساخت پردیس های سینمایی در شمال و جنوب تهران داشته چرا تا کنون تاریخ این خیابان را نادیده گرفته است. خیابانی که در احیای دوباره آن می تواند به کتابفروشی ها و کافه های فرهنگی برای احیای حیات شبانه طهران قدیم تبدیل شود!
شاید بتوان اینگونه برداشت کرد که مدیریت شهری قبلی شهر تهران که سازنده بزرگترین پردیس های سینمایی بود، نمی خواست این سالن های قدیمی سینمای ایران را که بخشی از تاریخ این صنعت در پایتخت محسوب می شود را ببیند!
به جرات می توان گفت که در یک دهه اخیر تمامی تلاش ها انجام شد تا «لاله زار» دیده نشود و تصمیمی هم برای احیا و بازسازی این راسته تاریخی گرفته نشود.
قدیمی های تهران خوب به خاطر دارند که نخستین فیلم سینمایی عمر خود را در یکی از همین سینماهای خیابان لاله زار دیدند و با شخصیت های داستانی فیلم ها زندگی کردند و بزرگ شدند. وقتی به یک باره در طول چند دهه یک راسته فرهنگی به یکباره به دست فراموشی سپرده شود؛ حتما مرگ مراکز فرهنگی را به همراه خواهد داشت آن هم در خیابانی که فقط 15 سالن سینما را در خود جای داده بود و الان این خیابان به گورستان سینماها تبدیل شده است.
لاله زار در قلب تاریخی طهران قدیم مانند قصه هزار و یک شب شهرزاد می ماند که به رغم افسانه ای بودنش حداقل برای نسل جدید؛ اما واقعا وجود داشته و دارد. خیابانی که ساخته شدنش محصول جهانگردی های ناصر الدین شاه به پاریس بود و وقتی به تهران آمد دستور داد تا این راسته فرهنگی را به مانند خیابان شانزه لیزه پاریس بسازند. اما چگونه ممکن است که هنوز شانزه لیزه خیابانی رویایی برای گردشگران باشد و لاله زار تهران به یکباره فراموش شود؟ خیابانی که حیات شبانه اش با تعطیلی آخرین سانس سینماها و سالن های تئاترش خاطره انگیزتر از روزهایش بود و البته روزهای آن یادآور حیات جریان های فرهنگی در مکتب فرهنگ و هنر تهران بود.
مدیرکل ثبت آثبت ملی سینماهای لاله زار وعده ای که در حد حرف ماند
روز 21 شهریور ماه مصادف با روز ملی سینما بود که مدیرکل ثبت آثار، حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی کشور اعلام کرد: سینماها و خیابان لاله زار را ثبت ملی می کنیم اما اگر سینماگران نسبت به میراث معماری حوزه خود حساس باشند، روند کارها تسریع خواهد شد.
فرهاد نظری در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر اینکه چرا سینماهای لاله زار و حتی خود خیابان لاله زار با جایگاه مهم فرهنگی و تاریخی که در تاریخ معاصر ما دارند، ثبت ملی نمی شوند؟ بیان کرده بود: خیابان لاله زار، نام و تاثیر شگرفی در آغاز دوره مدرن ایران داشته است. بسیاری از نویسندگان، شاعران، هنرمندان و روشنفکران اینجا مراوداتی داشتند و آثار فرهنگی و هنری خود را در این خیابان ایجاد کردند؛ لاله زار لوکیشن (محل) فیلمبرداری فیلم های زیادی بوده و بسیاری از سینماها و تئاترهای ایران برای اولین بار اینجا تاسیس شده است. بنابراین خیابان لاله زار از نظر من یک فضای فرهنگی « cultural space » تمام عیار است که متاسفانه با گذر زمان، کاربرد آن دچار استحاله شده و به قول علما لباس به لباس شده یعنی آن لباس زیبای فرهنگی از تنش بیرون آمده و لباس تجاری به تن کرده است.
وی درباره اهمیت میراثی این مکان تاریخی نیز تاکید کرده بود: مرحوم علی اکبرخان دهخدا در یادداشت های فرهنگی اش به وفور از خیابان لاله زار یاد می کند و رد پا و نام اینجا در یادداشتها و خاطرات بسیاری از تئاتری ها و سینماگران و مشاهیری چون مجتبی مینوی و صادق هدایت آمده است. حتی حسین گل گلاب سرود «ای ایران» را که بعدها غلامحسین بنان آن را اجرا کرد با تاثیرپذیری از حادثه برخورد نادرست و توهین آمیز یک سرباز انگلیسی نسبت به یک افسر ایرانی که در همین لاله زار اتفاق افتاد، سرود.
به اعتقاد مدیرکل ثبت آثارمیراث فرهنگی کشور؛ لاله زار یک محمل و فضای فرهنگی است که از فرق سر تا نوک پا برای تهرانی ها و ایرانی ها خاطره است، پس خود این محور می تواند به طور کلی ثبت و بازسازی شود؛ به شکلی که حیثیت فرهنگی اش به همان شکل قدیم، با سینماها و تئاترهایش برگردد. مهمی از چیزهایی که ما به عنوان میراث مستند دیداری - شنیداری می شناسیم از همین خیابان لاله زار تولید شده اند، اینها نه تنها میراث تهران بلکه میراث تمامی ایرانیان است چون آغازگر یک جریان روشنفکری و یک جریان هنری و فرهنگی مدرن در ایران بوده است.
به گفته نظرب حتی لاله زار این قابلیت را دارد که به شکل اصیلش بازسازی و ساماندهی شده و به یک محور و پاتوق فرهنگی برای هنرمندان و مردم تبدیل شود. با ظرفیت فرهنگی و تاریخی که لاله زار دارد، درصورت بازسازی می تواند محیط اطرافش را هم تحت تاثیر قرار داده و از یک منطقه فروش ابزار صنعتی و الکتریکی به یک خیابان ممتاز فرهنگی رخ عوض کند. این شان و منزلت لاله زار است که سینماها، تئاترها، پاتوق های فرهنگی و کافه های آن باز شود تا سیما و منظر آنجا احیا شود و حتی می تواند فقط «پیاده راه» شود که خوشبختانه اسناد تصویری زیادی هم برای احیای آن، از لاله زار قدیم باقی مانده که برای تحقق این امر به ما کمک می کند.
تاریخ نویسان تهران درباره معرفی خیابان لاله زار گفته اند: لاله‌زار یکی از خیابان‌های قدیمی و مرکزی شهر تهران است که از جنوب به میدان امام خمینی (توپخانه) و از شمال به خیابان انقلاب اسلامی منتهی می‌شود. این خیابان در سال های پایانی دوره قاجار و آغاز دوره پهلوی، نماد نوگرایی و هنر ایران بود و «شانزه‌لیزه تهران» لقب گرفته بود. بسیاری از کافه ها، تئاترها،سینماها، رستوران‌ها، تجارتخانه‌ها، و فروشگاه‌های معروف ایران در این خیابان قرار داشتند.
اقدام خودسرانه مالکان سینماهای لاله زار تخلف است
انتشار دوباره حذف تابلو سه سینمای قدیمی خیابان لاله زار با واکنش شهرداری منطقه 12 روبه رو شد. روابط عمومی این منطقه در اطلاعیه ای اعلام کرد:« پیرو انتشار مطلبی در فضای مجازی مبنی بر تخریب 3 سر درب سینمای تاریخی تهران در خیابان لاله زار، کوچه ملی (باربد) ، توسط شهرداری منطقه 12، ضمن تکذیب این مطلب ، به اطلاع شهروندان عزيز و اهالی محترم هنر می رساند این سینماها مالک خصوصی داشته که شخصاً اقدام به جمع آوری تابلوهای مورد نظر نموده اند و هیچگونه تغییر دیگری در این املاک داده نشده و شکل گذشته خویش را حفظ کرده اند. شهرداری تهران ضمن تقدير از حساسيت هنرمندان و شهروندان محترم ، به آگاهی می رساند ضمن اينكه هيچ گونه دخل و تصرفي در املاك خصوصي شهروندان نداشته و نخواهد داشت ، خود را متعهد به حفظ بافت های تاریخی و فرهنگی و هماهنگی کامل با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مي داند.»
حذف تابلو سینماهای لاله زار در دوره مدیریت شهری قبلی بود
شهردار منطقه 12 تهران در گفت و گو با خبرنگار تیتر شهر درباره حذف تابلوی سینماهای خیابان لاله زار گفت: حذف فیزیکی این تابلوها از اواخر مردادماه و در دوره مدیریت شهری قبلی و شهردار سابق منطقه انجام شد. هر چند در آن زمان قائم مقام شهرداری منطقه پیگیر این مساله بودند اما پیگیری های وی به جایی نرسید و مالکان همکاری نکردند.
دکتر پیمان محسنی با اشاره به جلساتی که شهرداری منطقه در دوره جدید مدیریت شهری با اصناف این خیابان برگزار کرده است، افزود: از زمانی که مدیریت این منطقه را برعهده گرفته ام جلسات زیادی با صنف الکتریکی مستقر در خیابان لاله زار برگزار کرده و برنامه های شهرداری منطقه را در خصوص ساماندهی این راسته فرهنگی اعلام کرده ایم.
به گفته وی؛ شهرداری منطقه در نظر دارد تا در فاز نخست اقدام به مناسب سازی کف و جداره های این خیابان کند.
محسنی با تاکید بر اینکه مداخله شهرداری منطقه در بحث احیای دوباره خیابان لاله زار یک مداحله مثبت است، بیان کرد: طرح ساماندهی خیابان لاله زار سال ها پیش توسط دکتر حناچی که اکنون معاون فنی و عمرانی شهردار تهران است، تهیه شده بود و اکنون نیز قرار است این طرح با حمایت های ایشان در خیابان لاله زار اجرایی شود. براساس این طرح در نظر داریم تا سینماها و سالن های تئاتر این راسته فرهنگی دوباره احیا شوند. به همین منظور به سراغ مالک و یا مالکان احتمالی این سالن ها از بنیاد شهید گرفته تا بنیاد مستضعفان و سازماناوقاف و ستاد اجرای فرمان امام رفتیم.
شهردار منطقه 12 یادآور شد: در شورای شهر تهران نیز دکتر حق شناس رئیس کمیسیون اجتماعی و فرهنگی و خانم نژاد بهرام از کمیسیون شهرسازی و معماری پیگیر اجرای طرح ساماندهی خیابان لاله زار هستند در نظر داریم تا تفاهمنامه ای را با مالکان این مراکز فرهنگی منعقد کنیم تا سینماها برای تبدیل به مراکز فرهنگی به شهرداری تهران واگذار شوند.
وی در پاسخ به این سوال تیتر شهر مبنی بر اینکه مهمترین دلیل حذف فیزیکی تابلو سینماهای خیابان لاله زار چه بود؛ توضیح داد: مطالعات ما نشان می دهد که بخش تبلیغاتی این سنماها که شامل تابلوها بود حذف شده است. یکی از دلایل این کار می تواند قدیمی بودن چارچوب این تابلوها باشد که احتمال افتادن آن و بروز حوادث برای عابران و کسبه را بیشتر می کرد. اما تذکرات لازم به شهردار ناحیه یک منطقه در خصوص نظارت بیشتر در این خصوص داده شده است. چرا که اعتقاد داریم که نباید با تابلوهای سینماهای قدیمی این خیابان به عنوان حذف زوائد بصری برخورد نامناسب از سوی مالکان انجام شود.
که چی ؟ با این نبش قبرها که چیزی احیا نمیشه .فقط میراث پرستی.... 
