تیتر شهر: ورود بخش های مختلف سرمایه گذاری به مساله مترو در سال های اخیر نشان می دهد که این بخش همیشه به عنوان یک فرصت جذاب و زودبازده برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی بوده است. به رغم آنکه تا یک دهه قبل تامین واگن های مترو با توجه به سرکت توسعه ای که این بخش از حمل و نقل عمومی تهران در درجه نخست و بعد کلانشهرهای دیگر دارد؛ بزرگترین مشکل بعد از ساخت تونل های مترو بود؛ اما تلاش مهندسان داخلی در یک دهه اخیر بسیاری از این راه ها را برای متولیان مترو اعم از شهرداری و یا دولت هموار کرد. به گونه ای که با بومی شدن صنعت ساخت مترو در داخل؛ نیاز به استفاده از شرکت های مطرح خارجی در این زمینه از بین رفت و متعاقب آن با راه اندازی شرکت واگن سازی مترو تهران در دوره قبلی مدیریت شهری پایتخت؛ تا حدودی خیال مدیران شهری در این زمینه نیز آسوده شد.
آمارهای موجود نشان می دهد که در آینده نزدیک با افزایش ظرفیت شرکت واگن سازی تهران ظرفیت بومی سازی واگن های تولید داخلی مترو به مرز ۸۵ درصد می رسد. در حال حاضر می توان با افتخار به این مساله اشاره کرد که شرکت واگن سازی مترو یکی از فعال ترین شرکت های تولید کننده واگن در کشور است؛ اما باید ظرفیت های آن به خوبی معرفی شود.
طبق مطالعات انجام شده در شرایط کنونی ۴۵ درصد از ساخت واگن های مترو بومی سازی شده است و طبق چشم اندازی که برای توسعه شرکت واگن سازی تهران در نظر گرفته شده؛ قرار بود تا این ظرفیت بیشتر استفاده شود.
هابیل درویش، مدیرعامل سابق شرکت مترو تهران اعتقاد داشت که در حال حاضر نیز ظرفیت ساخت ۱۰۰ درصدی واگن های مترو در داخل کشور وجود دارد آن هم در شرایطی که کارخانه های زیادی در سال های اخیر در کشور در زمینه ساخت واگن راه اندازی شده، به خاطر شرایط بد اقتصادی به تعطیلی کشیده شده اند و در پرداخت حقوق کارگران با مشکل روبه رو هستند.
با توجه به توانایی شرکت واگن سازی تهران این امکان وجود دارد تا کلانشهرهای کشور نیز به جای ورود واگن از خارج از کشور می توانند با هزینه کمتر واگن های مورد نیاز خود را از این شرکت تهیه کنند.
در حال حاضر چیزی در حدود ۲۰۰۰ شرکت تولید کننده قطعات واگن در کشور فعالیت می کند که با استفاده از این ظرفیت شرکت واگن سازی تهران می تواند ۸۵ درصد از واگن های تولیدی را بومی سازی کند.شاید بر همین پیش بینی بود که در سال های اخیر شهرداری تهران با مقرر کرد تا ۴۰ هکتار از زمین های متعلق به شرکت مترو را در اختیار این کارخانه با هدف افزایش خطوط تولید قرار دهد.
رامین مسعود، قائم مقام مدیرعامل واگن‌سازی تهران نیز با بیان اینکه تمامی سوله‌های این کارخانه برای مونتاژ قطعات مناسب‌سازی شده است، به تیتر شهر گفت: در صورت اجرایی شدن طرح توسعه شرکت واگن‌سازی می‌توانیم در سال ۲۵۰ واگن بیشتر بسازیم.
طبق بررسی های انجام شده مترو تهران و سایر کلانشهرها برای ارائه خدمات مطلوب به شهروندان خود به چیزی در حدود پنج تا شش هزار واگن نیاز دارند که در شرایط معمولی ساخت آن هفت سال طول می‌کشد، اما رامین مسعود اعتقاد دارد که شرکت واگن سازی تهران می‌تواند شش نوع واگن محصولات خود را ارائه دهد.
آنطور که قائم مقام مدیرعامل واگن‌سازی توضیح می دهد؛ طراحی و ساخت قطارها در این شرکت بر اساس استانداردهای روز دنیا توسط 1200 تکنیسین داخلی انجام می شود. ای ندر حالی است که واگن های تولید شده در شرکت واگن سازی تهران از نظر دانش طراحی و پروسه ساخت و تضمین کیفیت با تولیدات مشابه به روز شرکت های مطرح دنیا تفاوتی ندارد. هرچند شرکای چینی با مجموعه واگن سازی تهران فعالیت می کنند، اما واگن چینی در این شرکت تولید نمی شود. به عنوان مثال در ساخت بدنه از فولاد داخلی و در تامین تجهیزات حساس نیز از بهترین برندهای روز دنیا استفاده می شود.
تامین 2000 واگن مترو تهران از شرکت های خارجی
طبق وعده های داده شده قرار است دولت در گام نخست 1600 واگن جدید را به مترو تهران تحویل دهد؛ اما به رغم آنکه توان ساخت این واگن ها در شرکت واگن سازی تهران وجود دارد؛ اما انتشار خبر قرارداد مشترک شرکت سرمایه‌گذاری فرهنگیان با یک شرکت سوئیسی برای تولید 2000 واگن مترو حقایق دیگری را نشان می دهد آن هم در شرایطی که در حال حاضر شرکت واگن سازی تهران برای تامین قطعات مورد نیاز خود کنسرسیومی متشکل از شرکت های واگن سازی کشور تشکیل داده تا چرخه اقتصادی سایر شرکت های واگن سازی نیز بچرخد.
در حال حاضر آنطور که نخجوانی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری فرهنگیان گفته؛ قرارداد توافق مشترک شرکت سرمایه گذاری فرهنگیان (زیر مجموعه صندوق ذخیره فرهنگیان) با شرکت سوئیسی اشتادلر برای پروژه مشترک ساخت 2000 دستگاه واگن مترو برای کلانشهرها و 500 واگن مسافری بین شهری برای راه‌آهن منعقد شده است تا بار دیگر نشان داده شود که هنوز تمایلی به استفاده از تولیدات داخلی در حوزه حمل و نقل ریلی در بدنه دولت وجود ندارد.
طبق آمارهای منتشره از سوی سازمان برنامه و بودجه کلانشهرهای کشور نیازمند 25 هزار واگن برای 10 سال آینده هستندکه حدود 8 تا 10 هزار دستگاه آن مربوط به قطارهای شهری است. با توجه به این نیاز به جای آنکه از این فرصت در جهت فعالیت شرکت های سازنده داخلی ایجاد شود؛ فرصت به رغیب های خارجی داده می شود. آن هم در شرایطی که مهمترین برنامه وزارت راه توسعه حمل و نقل ریلی در داخل کشور است.
نخجوانی در حالی از حضور شریک سوئیسی خود در این سرمایه گذاری خوشحال است که با ورود این واگن ها به کشور همچنان صنعت ریلی به دلیل وابستگی خود به دانش تولید قطعات این واگن ها در آینده با توجه به تحریم های بین المللی دچار مشکل خواهد شد.
در حال حاضر شرکت سرمایه گذاری فرهنگیان برای ساخت 3000 واگن مترو 2 میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده است که اگر در این سرمایه گذاری از توان داخلی شرکت های واگن سازی صرف می شد؛ تاثیر زیادی در چرخه اقتصادی این صنعت داشت.
اما سوال اینجاست که به رغم ارتباط دوستانه و تعامل مشترکی که بین دولت و مجموعه مدیریت شهری تهران وجود دارد؛ چرا تلاشی برای رایزنی در جهت تولید واگن های مترو مورد نیاز کشور توسط شرکت واگن سازی تهران نشد و در مقابل چشمان بسته شهردار تهران قراردادی به این بزرگی با یک شرکت اروپایی بسته شد؟ مهمتر اینکه چرا معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران که سابقه فعالیت در بخش حمل و نقل ریلی را داشت؛ با توجه به تسلط وی در خصوص نیاز مترو کلانشهرها به تامین واگن تلاشی جهت معرفی توانایی مجموعه شرکت واگن سازی مترو جهت عقد قرارداد به مجموعه دولت انجام نشد هر چند که محسن پور سیدآقایی در زمانی که مدیرعامل شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران بود اعتقاد داشت واگن های اروپایی با کیفیت تر از واگن های ساخت داخل است!
