به گزارش تیترشهر : مدیرکل هواشناسی خراسان شمالی با بیان اینکه این استان پنجمین استان دچار خشکسالی در کشور است، گفت: میزان اثرات خشکسالی در 51 درصد گستره خراسان شمالی شدید، 36 درصد متوسط و 9 درصد هم خفیف است.
خراسان شمالی بیش از 28 هزار کیلومتر مربع گستره دارد که این استان از نظر ناهمواری‌ها به 2 بخش نواحی کوهستانی و پست و هموار تقسیم می‌شود.
بلندترین نقطه آن قله شاه جهان در رشته کوه‌های آلاداغ ۳۰۵۱ متر و پست‌ترین نقطه آن در روستای تازه یاب در قسمت خروجی رودخانه اترک با ارتفاع ۴۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد. ارتفاع متوسط استان ۱۳۲۶ متر از سطح دریا است.
مجتبی جلالی روز شنبه اظهار کرد: مناطق دچار خشکسالی شدید در شهرستان های بجنورد، شیروان، اسفراین و فاروج است.
وی اظهار کرد: در بازه زمانی اول مهر 95 تا نیمه های مردادماه جاری، 174.5 میلیمتر بارندگی به ثبت رسیده است که این رقم در مدت مشابه پارسال 272.8 میلیمتر و در دوره آماری بلند مدت 231 میلی متر گزارش شده بود.
وی گفت: میزان بارندگی در سال آبی جاری به سال گذشته 38 درصد و به دوره آماری بلند مدت 25.4 درصد کاهش دارد.
جلالی خاطرنشان کرد: در چهار ماهه امسال نیز 41 میلیمتر بارندگی در استان به ثبت رسید که این رقم در مدت مشابه پارسال 129 میلی متر و در دوره آماری بلند مدت 96 میلیمتر گزارش شده بود.
وی افزود: بر این اساس میزان بارندگی ها در استان طی چهار ماهه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه پارسال 68 درصد و در مقایسه با دوره آماری بلند مدت 57 درصد کاهش داشته است.
مدیرکل هواشناسی خراسان شمالی اظهار کرد: دمای هوای استان در سال جاری در مقایسه با مدت مشابه پارسال 0.5 درجه افزایش داشته است.
به گفته جلالی تابستان امسال تابستانی گرم بوده و بالا بودن دمای هوا تا پایان این فصل در استان حاکم است.
وی تصریح کرد: پیش بینی می شود هوای خنک پس از مهرماه در استان حاکم شود.
خشکسالی به عنوان پدیده ای خزنده از حدود 15 سال گذشته خراسان شمالی؛ خطه رودهای خروشان و چشمه های جوشان را در بر گرفته که این وضعیت چنان ترس و اضطرابی در دل روستائیان ایجاد کرده که منجر به خالی شدن برخی روستاها شده است.
سرشماری نفوس و مسکن سال 95 هم گواه بر این مطلب است که جمعیت استان خراسان شمالی در مقایسه با سرشماری سال 90 افزون بر چهار هزار نفر کاهش داشته که این میزان در روستاها بیشتر بوده است.
براساس این آمار، میزان جمعیت روستایی سرشماری شده در سال 95 بیش از 377 هزار نفر بوده که این میزان در سرشماری نفوس و مسکن سال 90 بیش از 410 هزار نفر ثبت شده است.
براساس داده های شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی؛ متوسط آمار بارندگی ثبت شده در ایستگاه های این شرکت از ابتدای سال آبی تا خرداد ماه گذشته 165 میلیمتر بوده که این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال آبی پارسال بیش از 262 میلیمتر بوده است.
براساس این داده ها، میانگین میزان بارش ثبت شده در این مدت نسبت به مدت مشابه سال آبی پارسال بیش از 37درصد و نسبت به دوره بلندمدت هم بیش از 30درصد کاهش دارد.
براساس این گزارش بیشترین کاهش بارندگی در شهرستان های فاروج، اسفراین و جاجرم با 44، 43 و 42 درصد در سال آبی جاری نسبت به سال آبی پارسال داشته است.
هرچند خشکسالی در شهرستان های جاجرم و اسفراین که با کویر همسایه اند در گذشته های دور هم کم و بیش تجربه کرده اند اما، فراگیر شدن آن به شهرستانی نظیر فاروج که در دامنه های کوه های شاه جهان واقع شده خطر جدی برای مردمان این خطه است.
خراسان شمالی با جمعیت 864 هزار نفری که حدود 48 درصد آن در روستاها ساکن هستند نشان دهنده وابستگی جمعیت استان به اقتصاد کشاورزی و دامپروری است که وجود 2 هزار و 100 کیلومتر رودخانه در این استان نقش حیاتی بودن آب در معیشت و زندگی ساکنان این خطه را روشن می کند.
روستائیان خراسان شمالی امسال به علت کاهش شدید بارندگی ناچار کشتزارهای دیم خود را رها کردند یا اینکه به چرای دام اختصاص دادند.
وجود بیش از 2 میلیون راس دام در استان و خشکسالی شدید موجب شده دامداران از هم اکنون به فکر آذوقه زمستانی دام های خود باشند؛ تردد روزانه شمار زیادی از کامیون های حامل 'کلش' که پس از فرآوری به 'کاه' تبدیل می شود از سمت استان های شمالی به این خطه برای اثبات این موضوع کافی به نظر می رسد.
خشکسالی و در پی آن فقر مراتع موجب می شود آن تعداد از روستائیانی هم که با تلاش و سخت کوشی به زندگی در روستاها مشغول هستند با ادامه این روند روستاها را خالی کنند.
براساس آمارهای موجود: حجم تخلیه آب از مخازن زیرزمینی خراسان شمالی سالانه 593 میلیون مترمکعب است که حجم کسری این مخازن 63 میلیون مترمکعب می باشد.
این درحالی است که سهم آب های زیرزمینی از منابع آب تجدید پذیر 530 میلیون مترمکعب است اما، میزان بهره برداری از آب سطحی تنظیم نشده (سنتی) 498 میلیون مترمکعب است.
هم اکنون بجز منابع آبی رودخانه ها در خراسان شمالی سه هزار حلقه چاه غیر مجاز و 2 هزار و 943 حلقه چاه مجاز وجود دارد که حفر چاه های غیرمجاز و اضافه برداشت از چاه ها هم اکنون به معضل جدی این استان تبدیل شده است.
منبع:ایرنا
