به گزارش تیترشهر: همین چند روز پیش بود که آتش
مراتع شرق استان تهران را سوزاند و به خاکستر تبدیل کرد. قبل تر از آن نیز در
دامنه زاگروس و استان فارس آتش سوزی های گسترده موجب از بین رفتن جنگل ها شده بود.آتش سوزی در گلستان نیز یکی از گسترده ترین آتش سوزی هایی بود که طی سالهای اخیر رخ داد و هزاران هکتار جنگل را تبدیل به خاکستر کرد.
اکنون نیز چنگل های گیلانغرب در حال سوختن در آتش هستند. فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگلها از اطفای حریق جنگلهای زاگرسی منطقه گیلانغرب استان کرمانشاه خبر داد و گفت: با تلاش مسئولان ذیربط حریق ایجاد شده در جنگلهای گیلانغرب اطفا شد اما هنوز خطر شعله‌ور شدن آتش به‌دلیل وزش باد وجود دارد.
سرهنگ قاسم سبزعلی درباره آتشسوزی روزهای گذشته جنگلهای گیلانغرب استان کرمانشاه اظهار کرد: آتشسوزی به‌وقوع پیوسته در جنگلهای زاگرسی منطقه گیلانغرب با تلاش چندین ساعته ماموران جنگلبانی، محیط زیست و سایر دستگاههای ذیربط صبح امروز مهار شد.
وی ادامه داد: این آتشسوزی در نقاط پر شیب، کوهستانی و صعب‌العبور انجام گرفت و از تمامی تجهیزات اعم از بالگرد و آبپاش استفاده کرده‌ایم.
فرمانده یگان حفاظت سازمان
جنگلها با سخت و طاقت‌فرسا دانستن عملیات اطفأ حریق در جنگلهای زاگرسی گیلانغرب تصریح
کرد: عملیات اطفای حریق با حضور نیروهای پرتلاش جنگلبانی و محیط به رسم هر سال با گرم شدن هوا در کشور، میزان
آتش سوزی جنگل ها و مراتع نیز افزایش یافته است.
به گفته سبزعلی، صعب‌العبور بودن، وزش باد شدید و کوهستانی بودن منطقه موجب طولانی شدن زمان اطفأ حریق در منطقه جنگلی گیلانغرب شد.
وی با بیان اینکه احتمال بسیار ضعیف برای شعله‌ور شدن آتش به‌سبب وزش باد وجود دارد، تصریح کرد: در حال حاضر عملیات پایان یافته است و امیدواریم دوباره آتش‌شعله‌ور نشد؛ برای جلوگیری از شعله‌ور شدن آتش بالگردهای آبپاش به منطقه اعزام خواهند شد و جزییات بیشتر از میانگین خسارات وارده را در روزهای آتی اعلام خواهیم کرد.
فرمانده یگان حفاظت جنگلها اظهار کرد: علت اصلی این حادثه آتشسوزی هنوز مشخص نیست اما غالب آتش‌سوزیهای جنگلها و مراتع به‌دلیل عوامل انسانی ایجاد می‌شود که امیدواریم مسافران و جوامع محلی به نکات ضروری دقت کنند.
آتشسوزی منطقه جنگلی گیلانغرب از دو شب گذشته به‌وقوع پیوست و سرانجام صبح امروز خاتمه یافت؛ مسئولان محلی وسعت این آتشسوزی را 120 هکتار برآورد کرده‌اند.
علت آتشسوزی چنگل ها چیست؟
مطابق آمار بیشترین علت آتشسوزی در جنگل های ایران عامل انسانی به شمار می رود. بی احتیاطی و رها کردن ذغال های داغ در جنگل و خاوش نکردن آتش موجب می شود تا با وزیدن باد، آتش گسترش یابد.
معمولا در فصول گرم سال احتمال آتش سوزی در جنگل ها افزایش یافته و این اتفاق در تمامی نقاط دنیا مشاهده می شود اما آنچه عجیب است، این است که در ایران، برخلاف سایر نقاط دنیا عامل انسانی در آتش سوزی های عمدی نقش بسزایی دارد.
زمین خواری پشت پرده آتش سوزی ها
هفته گذشته بود که اسدالله هاشمی، مدیرکل محیط زیست کهگیلویه وبویراحمد اعلام کرد، 97درصد آتش سوزی هایی که در این استان به وقوع می پیوندد، عمدی است. به گفته او عده ای برای تصرف منابع و جنگل ها اقدام به آتش سوزی عمدی می کنند. فعالان محیط زیست می گویند مهم ترین تهدید برای منابع طبیعی کشور، سودجویان و مافیا هستند و در سال های اخیر، مافیای چوب، خاک، جنگل و... خسارت های زیادی را به کشور تحمیل کرده است.
زمین خواری در جنگل ها هم از همین طریق اتفاق می افتد. عده ای اقدام به آتش سوزی در جنگل می کنند و پس از نابودی بخش وسعی از پوشش گیاهی، زمین خواری و کار ساخت وساز در جنگل آغاز می شود. به گفته مسئولان، بیشتر زمین خواری ها از همین طریق انجام می شود اما تاکنون چاره ای برای آن اندیشیده نشده است. مظفر افشار، معروف به پدر بلوط ایران نیز دراین باره می گوید: بررسی علل آتش سوزی هایی که در 10 سال اخیر در جنگل های لرستان رخ داده، نشان می دهد 95 درصد این اتفاقات عمدی و فقط پنج درصد غیرعمدی و به صورت خطایی سهوی از جانب عابران یا گردشگران بوده است.
او می گوید: برای بررسی این موضوع در گرم ترین روزهای سال، شیشه های مختلفی در مجاورت با علف های خشک قرار داده شد تا مشخص شود آیا این مجاورت منجر به ایجاد شعله و آتش سوزی می شود یا خیر که در هیچ کدام از این موارد آتشی رخ نداد و درواقع درجه گرمای لرستان در حدی نیست که مجاورت شیشه و علف خشک به آتش سوزی جنگل منجر شود.
او به شکل دیگری از آتش سوزی های تعمدی هم اشاره کرد و گفت: برخی آتش سوزی های عمدی به این صورت است که در مواردی کشاورزان برای تبدیل جنگل ها به اراضی کشاورزی یا مواجه نشدن با پیگردهای قانونی درباره تهیه زغال از جنگل به صورت عمدی به سوزاندن جنگل ها اقدام می کنند. افشار خاطرنشان کرد: برخی آتش سوزی های عمدی ریشه در اختلافات محلی دارند و متأسفانه دامدار یا کشاورز به این موضوع که درخت و جنگل، ریه زمین و سرمایه طبیعی ارزشمندی هستند، فکر نمی کند و به صرف داشتن یک اختلاف محلی، اقدام به سوزاندن جنگل ها می کند.
کمبود نیرو برای مقابله با جنگل سوزی
مسئولان مربوطه در منابع طبیعی می گویند بودجه این سازمان خیلی کمتر از آن است که بتواند تمامی اراضی را پشتیبانی و مراقبت کند. مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه وبویراحمد می گوید که این استان با کمبود تجهیزات مهار آتش در جنگل ها و مراتع مواجه است.
عزت الله بهشتی فر اشاره می کند که نبود چرخبال اطفای حریق و کمبود نیروهای قرقبان از موانع مهار آتش سوزی در جنگل ها و مراتع کهگیلویه وبویراحمد است.
بهشتی فر اشاره می کند که کهگیلویه وبویراحمد باوجود 874 هزار هکتار جنگل و 540 هزار هکتار مرتع به حداقل 300 قرقبان نیاز دارد که هم اکنون 74 قرقبان در جنگل ها و مراتع این استان مشغول خدمت هستند. او بیان کرد که به دلیل سخت گذربودن بسیاری از مناطق این استان، نیروهای امدادونجات پس از ساعت ها پیاده روی به منطقه بروز حادثه می رسند که این امر در طولانی شدن مهار آتش و افزایش خسارت ها نقش مهمی دارد.
به دلیل سختی نفس کشیدن در آتش و دود، گرمای زیاد هوا و طولانی بودن مسیرهای سخت گذر در آتش سوزی، روز جمعه هفته گذشته منطقه پیچاب در شهرستان گرمسیری باشت چند نفر از امدادگران منابع طبیعی مصدوم و یک نفر دیگر به علت شکستگی از ناحیه سر به بیمارستان منتقل شد.
شیب تند کوه، دسترسی نداشتن به محل عرصه و وجود پرتگاه های خطرناک، وزش باد و عدم آنتن دهی برای خطوط تلفن همراه در برخی منطقه ضرورت وجود چرخبال برای امدادونجات در این استان را بیشتر کرده است.
از سوی دیگر، مدیرکل منابع طبیعی لرستان نیز می گوید: لرستان با یک میلیون و 217 هزار هکتار جنگل به طور شبانه روزی باید توسط نیروهای محافظت و جنگلبانی برای پیشگیری از آتش سوزی مورد محافظت قرار گیرند. بنابر استانداردهای جهانی برای محافظت از هر هزار هکتار جنگل باید یک نیروی انسانی باشد، درحالی که این الگو در کشور به صورت یک تن به ازای هر 13 هزار هکتار و در لرستان نیز به صورت یک نیرو به ازای هر 27 هزار هکتار است.
مدیرکل منابع طبیعی لرستان با اشاره به اینکه میزان برداشت از جنگل های زاگرس بیشتر از رویش در آنهاست، گفت: سرانه رویش در جنگل های بلوط زاگرس به ازای هر هکتار یک مترمکعب است، درحالی که سرانه میزان استفاده یک خانوار عشایری از جنگل ها 36 مترمکعب در هر هکتار است. به گفته او آتش سوزی های عمدی و غیرعمدی جنگل ها یکی از چالش های مهم این استان است و سالانه به صورت میانگین، دو هزار هکتار از جنگل های استان دچار حریق می شود.
در سال 95 برای اولین بار در مقایسه با سال های گذشته، میزان آتش سوزی های جنگل های لرستان کاهش یافت، به طوری که فقط در 880 هکتار از اراضی جنگلی آتش سوزی رخ داد، درحالی که در سال های گذشته، میزان حریق جنگل ها بیشتر از این میزان بوده است.
لرستان، کهگیلویه وبویراحمد، چهارمحال و بختیاری، فارس و کردستان در صدر خسارت
براساس آمار در سال های 80 تا 90، حدود 13 هزار و 832 مورد حریق در عرصه های طبیعی ایران گزارش شده که به ازبین رفتن 142 هزار و 941 هکتار از عرصه های طبیعی کشور منجر شده و دراین میان سال 89 را شاید بتوان سال بحرانی وقوع حریق در عرصه های طبیعی ایران دانست زیرا فقط در 9 ماه از این سال، سه هزار و 466 مورد آتش سوزی گزارش شد که به ازبین رفتن 37 هزار و 554 هکتار از جنگل ها و مراتع ایران منجر شده است. آتش سوزی جنگل ها و مراتع ملی در استان کهگیلویه وبویراحمد در سال جاری 14 میلیارد و 800 هزار ریال خسارت بر جای گذاشته است.
در سال 1393، 12 هزار هکتار از جنگل های استان لرستان بر اثر آتش سوزی، تخریب های ناشی از راه سازی و توسعه و سایر عوامل تخریب کننده از بین رفت و در سال 1394 نیز 9 هزار هکتار بر اثر عوامل مختلف تخریب شد. در استان کرمانشاه امسال میزان آتش سوزی ها کاهش یافته اما در برخی استان ها مانند کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال وبختیاری، شاهد افزایش چند درصدی حریق بوده ایم، ضمن اینکه در استان هایی مانند فارس نسبت به سال های گذشته تفاوت محسوسی وجود ندارد.
سبزعلی از افزایش ۲۰ درصدی تعداد آتش سوزی در جنگل ها و مراتع کشور در سه ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه در سال گذشته خبر داد و تصریح کرد: مهم ترین دلایل حریق در جنگل ها و مراتع کشور، افزایش دماست زیرا هر یک درجه افزایش دما ۱۷ درصد نیاز آبی را افزایش می دهد که این موضوع با توجه به شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک کشور، وضعیت را حساس تر می کند.
رضا احمدی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام نیز با اشاره به اینکه درمجموع امسال 41 مورد آتش سوزی در مناطق مختلف استان به وقوع پیوسته، تصریح کرد: از این تعداد آتش سوزی، 10 درصد جنگل های بلوط استان دچار آتش سوزی شده و جمع کل سطح آتش سوزی ها بیش از هزار و 211 هکتار بوده است.
