به گزارش تیتر شهر؛ کمتر از یک ماه از انتخابات شورای اسلامی شهر گذشته است و اعضای لیست امید در تهران از مردم رأی اعتماد گرفتهاند. در این راستا در گفتگویی صمیمانه با اعضای شورای شهر از دغدغهی آنان در مورد مسائل کلانشهر تهران آگاه میشویم. زهرا نژاد بهرام با حضور در استودیو تیتر شهر از مسائل تهران گفت و امید به رفع نگاه جنسیتی به خدمات شهری داد. او اذعان میکند که خبرهای خوشی در انتظار تهران است چرا که بناست تکتک مردم دیده شوند و این به معنای پایان به نگاه تکبعدی کالبدی به شهر است. زهرا نژاد بهرام نویسنده کتاب موانع مشارکت سیاسی زنان در ایران است. او متولد سال ۴۲ است. اولین معاون فرماندار زن و فعال حقوق زنان است.
در ابتدا لازم است خدمت شما برای اینکه بهعنوان منتخب مردم تهران در شورای پنجم از مردم رأی اعتماد گرفتید، تبریک عرض کنم. اما در ادامه چه اخباری از جلسات غیررسمی شورای شهر پنجم برای مخاطبان تیتر شهر دارید؟
- از تبریک شما تشکر میکنم. خیلی خوشحال هستم که توانستهام امین مردم تهران باشم و رأی اعتماد از آنها دریافت کنم. جلسات منتخبین با عزم جدی برگزار میشود. لیست امید قصد دارند خدمات خوبی به مردمی ارائه بدهند تا پاسخ به این سطح از اعتماد مردم داده باشند. در این خصوص جلسات مکرر و مداوم و تنظیم یافته شده، برگزار میکنند و پاسخهای مردم ازجمله اینکه شهردار کیست، رئیس شورا کیست و چه ویژگیهایی باید داشته باشد را آماده کنند و در اختیار مردم قرار میدهند. بنابراین کارگروهی مشخصشده و طرحهایی که اعضا به آنها میدهند را بررسی و جمعبندی میکنند تا همه مراحل کار به شکل شفاف در اختیار مردم قرار میگیرند.
تهران مدیری دوازدهساله داشته و با مشکلات متعددی تاکنون مواجه شده است. اولویتهای شورای آینده برای حل این مشکلات چیست؟
- همسو بودن شورا و شهردار اشکالی ندارد اما پاسخگو بودن شهردار اشکال است. اگر شورا به این نتیجه برسد که کسی را انتخاب کند که بتواند ازنظر کاری ارتباط بهتری داشته باشد پاسخگوی سوا لاتش باشد یا حداقل در مسیر خود حرکت کند اشکالی ندارد اما اینکه یک شهردار نه به خود شورا و نه به مردم پاسخگو نیست، ایراد دارد. آقای شهردار پایش را در دو سال اخیر شورای تهران نگذاشته و تنها در دو اتفاق اخیر که اعضای شورا متوقع بودهاند، شهردار آمده است. چرا؟ چون برخی از اعضای تهران با ایشان همسو بودهاند و شهردار محترم ضرورتی نمیدیده تا به شورا جواب بدهد و ضرورتی نمیدانسته به مردم پاسخ بدهد.
برای حل مشکلات، قبل از هر چیز باید گزارش کامل از آخرین وضعیت شهرداری و شورای شهر داشته باشیم زیرا باید خودمان بدانیم در چه وضعیتی قرار داریم و هم آنکه مردم بدانند شهرداری چگونه بوده است. بحث ما این نیست که بگوییم گذشته خوبی نداشته و نمیتوانیم کاری بکنیم بلکه بحث ما این است که بدانیم نقطه شروع ما کجاست؟ طبیعتاً انتظارات و برنامهریزیهای ما بر اساس نقطه شروع خواهد بود. وگرنه انتظارات بیشازحد خواهیم داشت و در این شرایط نتایج لازم را کسب نمیکنیم و دچار نوعی سرخوردگی و ناامیدی و دور شدن از فضای مطالبه گری خواهیم شد.
شورای شهر چهارم با شهرداری همسو بوده و شورای پنجم از این لحاظ که یکدست میباشد دارای غرابت است. چه تضمینی وجود دارد مشکلات همسویی دامنگیر شورای آینده نشود؟
- این احتمالی که میگویید وجود دارد اما سعی شده تا سازوکار مناسبی برایش پیدا کنیم. سازوکار در بازوهای پاسخگویی و شفافیت است. هر چه میزان مطالبات و درخواستها شفافتر باشد و مردم در جریان برنامهها قرار بگیرند و برنامهها سنجه داشته باشد و بدانیم چه اتفاقی میافتد و بهطورکلی نسبت به اتفاقاتی که در شهرداری و شورا میافتد پاسخگو باشیم؛ این مشکل کمرنگتر خواهد بود. طبیعتاً فضایی که نگرانکننده است و ممکن است با همگرایی شورا و شهردار، شهرداری از رفع ایراد خطاهای احتمالی مصون بماند. هیچچیز مانند انتشار آینهای تصمیمگیریها نمیتواند ما را راهنمایی کند. این روش مانع میشود تا تخلفی صورت بگیرد. رویکرد تکتک اعضای شورا پاسخگو بودن است.
آنچه در شوراهای شهر کمتر به چشم میخورده حضور گسترده زنان بهعنوان نمایندگان شهر است. در این راستا 30 درصد اعضای لیست امید را بانوان تشکیل دادهاند. آیا حضور زنان در شورای پنجم سبب میشود تا برنامههای همسو با نیازهای زنان ارائه شود؟
- یکی از ویژگیهای شاخص منتخبین لیست امید حضور 30 درصد زنان بوده که برای اولین بار رخداده است زیرا 50 درصد مخاطبین زنان هستند و این 50 درصد برای اولین بار 6 نماینده دارند. باید به همه تبریک گفت. حضور 6 زن فرصت مناسبی برای دیده شدن مطالبات زنان است. دیگر آنکه 6 زن در 6 کمیسیون موجود در شورای شهر حضور خواهند داشت که این به معنای جاری سازی جریان جنسیتی در تمام لایههای تصمیمگیری و تصمیم گذاری در شورای شهر است. زنان عضو شورای پنجم در همه گروهها تقسیمشدهاند تا آنکه دیدگاه زنانه نقش پیدا کند. گاهی میگویند کمیسیونهایی مانند حمل نقل چگونه دیدگاه زنانه دران نقش پیدا میکند؟ من میگویم شنیده شدن یک صدای زنانه و قرار گرفتن زنان در میان آدمهایی که تصمیم سازی میکنند مسئولین را بر این باور میرساند که این شهر شامل زنان و مردان است. آنقدر تصمیمات پشت درهای بسته و با حضور مردان گرفتهشده هیچوقت 50 درصد این شهر زنان دیده نشدند. جالب آنکه بیشترین استفادهکننده خدمات شهری نیز زنان هستند. استفادهکننده از خدمات حملونقلی شهری ما زنان و فرزندان ما هستند. باید دید که آیا معابر ما قدرت پاسخگویی به زنان بهخصوص زنان باردار ما را دارد. لذا شاید عجیب بیاید؛ اما تکتک کمیسیونها نیاز به نگاه زنانه داشتند که خوشبختانه شورای پنجم با حضور 30 درصدی زنان این ظرفیت را دارد. حال شهر ما خوب خواهد شد. تهران یکبار دیگر درها را برای همهی شهروندان باز میکند. اگر یک روز تنها برای مردان سالم درهایش باز بود امروز برای همهی اقشار درهای خود را باز میکند.
با توجه به اینکه بهطور موقت کمیسیون های شورای پنجم مشخص شده شما در چه کمیسیونی قرار دارید و اینکه برخی گمانهزنیها بر حضور هر فرد از اعضای شورا در دو کمیسیون است. این امر تا چه حد صحت دارد؟
- ابتدا لازم یک نکته را تذکر بدهم؛ اگر مجلس قبلی توجه میکرد میتوانست به این نتیجه برسد شهری که 8 میلیون جمعیت ثابت و نزدیک به 13 میلیون جمعیت در روز و 22 منطقه شهری دارد چطور با 21 نفر میخواهد مدیریت شود. تصمیمگیرندگان چطور به این کار تن دادند و با کاهش اعضای کلانشهرها راضی شدند.
بنده در حال حاضر در کمیسیون شهرسازی هستم اما با توجه به اینکه تعداد نمایندگان کم میباشد ممکن است هر نماینده در دو کمیسیون قرار گیرد ترجیحاً کمیسیون بعدی بنده کمیسیون فرهنگی اجتماعی است.
برخی صحبتهای عنوانشده دال بر آن است که مجلس با تصمیم بر کاهش اعضای شورای شهرها، میخواهد قدرت این شورا را کم کند تا چه حد به این جمله اعتقاددارید؟
- البته این حرف یک گمانهزنی است. استدلال این است که ما نمیتوانیم اصل قانون اساسی را کمرنگ کنند. شوراها مبنای تصمیمگیری و تصمیم سازی هستند. ما در ابتدای انقلاب اعتقاد به شورا داشتیم و انقلاب ما از جنس شورایی و مردم گرایانه است؛ امر شوراها در سال 77 شروع شد که البته اتفاقی مغفول مانده قانون اساسی بود. در گذشته اتفاقاتی در درون شهر و روستا به وقوع میپیوست که این رخدادها از طریق برخی شوراهای رسمی و غیررسمی همان شهر قبل از سال 77 بوده است. تجربه شورا تجربهای نیست که بهراحتی از آن گذر کند. بهرغم آنکه دیر شروع شد اما شورای دیگر را مانند مجلس شورای اسلامی ، مجلس خبرگان و.. را تجربه کردهایم و داشتهایم. با توجه به این رویکرد چون سرنوشت انقلاب اسلامی با سرنوشت شوراها گرهخورده هرکسی که این گمانه را داشته باشد که قدرت شوراها را کاهش دهد به این هدف دست نخواهد یافت؛. زیرا ساختار شورای عالی استانها وجود دارد. بعد از دولت تنها نهادی است که میتواند لایحه به مجلس ببرد شورای عالی استانها است. با توجه به روی کار آمدن لیست امید، شورای عالی استانها با دستپر لایحه به مجلس میبرد و لوایحی از جنس تصمیم سازی برای شهرهای بزرگ با رویکرد شهر جهانی ارائه خواهد شد.
آنچه متخصصان ادعا میکنند بحث بیهویتی تهران است. در گذشته قسمتی از شهر تهران فروخته شده است و رنگ و روی تاریخ از این شهر گرفتهشده. نظر شما بهعنوان منتخب مردم در این خصوص چیست؟
- متأسفانه یکسری اتفاقات انجامشده و ما نمیتوانیم به عقب برگردانیم. مثلاً وقتی که شهر تا چند سال آینده فروختهشده ما نمیتوانیم آن را به عقب برگردانیم. متأسفانه برخی از باغات، ویلاها تخریبشده و درختان قطعشده که برگشتپذیر نیست اما میتوانیم آن را در آینده مدیریت کنیم. نمیتوان به ساکنین منطقهای بگوییم بلند شوید اما میتوانیم مدیریت کنیم. ساختن برج در کوچههای 6 متری خیانت به شهروندان است. ما تنها شهر را برای حضور شهروندان راحتتر میکنیم. اما در آینده حراج شهر ممنوع است. بههیچوجه حاضر نیستیم هزینهی نگهداری شهر را و بهبود شرایط را از طریق فروش شهر انجام داد. شهر ظرفیت لازم دارد و نیازی به فروش نیست. شهردار آینده باید این توانایی داشته باشد تا برنامه برای تأمین درامد پایدار ارائه کند. انشالله شهر سبز، امن، بدون تبعیض و فساد داشته باشیم.
چندین روز گذشته یکی از رسانههای منتقد اصلاحطلبی ادعا کرده که اعضای لیست امید دو میلیارد تومان برای قرار گرفتن در لیست پرداخت کردهاند. آیا این سخن را تائید میکنید؟
- خیر. این گفته را صراحتاً تکذیب میکنیم. چون معتقد به رسانه هستیم. اگر رسانهای علیه ما باشد به نفع جامعه است اما حق پاسخگویی را محفوظ میدانیم. تهمتی که زده میشود و از لحاظ قانونی باید پاسخ داده شود. ما چون رسانه را قبول داریم و هر گونه رسانه فی نفسه ارزشمند است برای آنان احترام قائل هستیم اما پاسخ ما تکذیب شدید است. شورای عالی سیاستگذاری هم تکذیب کردهاند. رویکرد کسانی که این مباحث را عنوان میکنند این است که به سمت حرکتهای دیگری بروند. موضوع دریافت منابع مالی نیست. تنها مبلغی که شورای عالی برای تبلیغات خواسته بود و تاکنون دوسوم اعضا نتوانستند تأمین کنند هزینه تبلیغات بود. آنها لیست امید را میخواهد زمینگیر کند و مشروعیتش را زیر سؤال ببرد. اگر لیست امید میخواست این هزینهها را بدهد طبیعتاً ما حضور نداشتیم. این گفتهها دغدغه کسانی است که در لیست قرار نگرفتهاند، است. طبیعتاً آنهایی که پول دارند باید در لیست باشند. حیف است بهخصوص در زمانی که حساسیت وجود دارد و افراد تحتفشار هستند با این صحبتها امید و اعتماد مردم را خدشهدار کرد؛ بعد از یک طوفان اعتماد که مردم در انتخابات شرکت کردند و به سیستم و نظام اعتماد داشتند حال این صحبتها عنوان شود. ما نیاز به انسجام درونی داریم و باید این اعتماد بازتولید شود تا از شرایط بحرانی دور شویم. باید به اعتماد مردم پاسخ دهیم و خواهش میکنم از چالشهای بیمحتوا دستبردارند. من نماینده تکتک مردم هستند فارغ از اینکه به من رأی دادهاند یا نه.
بحث امنیت مترو و حوادث آن این روزها در رسانهها عنوان میشود. گفته میشود قدیمی بودن سیستم حملونقل باعث افزایش حوادث در این خصوص خواهد شد. با توجه به اینکه در کمیسیون شهرسازی هستید، چه رویکردی نسبت به این موضوع دارید؟
- خوشبختانه منتخبین شورای پنجم، مدیر مترویی دارند که با تمام زیروبمها آشنا است که ایشان سر لیست ما بودند بنابراین این امر میتواند به ما کمک کند. حادثه اجتنابناپذیر است اما نباید تکرار شود. با توجه به حجم گسترده و تعداد خطوط آن، لازم است خطاهای انسانی نظارت شود و از وقوع مجدد آن پیشگیری شود. در خصوص قدیمی بودن سیستم مترو بعد از استقرار میتوانیم درآن باره اظهارنظر کنیم. اما ناوگان اتوبوسرانی ما قدیمی است که در این بحث ندارم. تمام تلاش دولت و شهرداری نیز در این زمینه بوده است. اما اقداماتی در این خصوص انجامشده است. دولت با انجام تسهیلات مناسب در نوسازی سیستم ناوگان حملونقل گام برمیدارد. تهران شهر ملی است و این شهر هزینه ملی شدن را پرداخت میکند و دولت با تأمین هزینهها مشارکت میکند اما در آینده میزان کمک دولت به مجموعه تهران بهتر و کیفیت خواهد بود.
ممنون از اینکه وقت خود را در اختیار ما قراردادید؛ بهعنوان کلام آخر و جمعبندی چه نکتهای دارید؟
- این شهر، شهر مردم است. رویکرد مدیران درگذشته به این شهر کالبدی بوده است یعنی آنکه درگذشته انسان هادیده نشدهاند اما رویکرد شورای آینده، مردمی خواهد بود. بنابراین اول مسائل مردم در نظر گرفته میشود بعد مسائل کالبد و معابر. اگر مردم دیده شوند امیدشان به آینده بیشتر خواهد شد و پرشوری آنها افزایش مییابد که در پی آن با شهری بانشاط مواجه خواهیم شد.