به گزارش تیتر شهر : دکتر عباسعلی زالی، مقاله « حفظ محیط زیست و پایداری منابع طبیعی درگرو بکارگیری فن آوری های سازگار، آموزش عمومی و همکاری مردم»، دکتر نادرقلی ابراهیمی، مقاله « ارائه مدل الگویی و تجربه استفاده از فرصت‌های بین المللی زیست محیطی»، دکتر قربانعلی سبکتکین ریزی، مقاله « آموزش، آگاهی وبسط جامعه مدنی، بستری برای توسعه وپیشرفت پایدارایران»، دکتر محمدعلی فنی، مقاله « راهبردهای توسعه پایدار در ایران»، دکتر ابوعلی گلزاری، مقاله « آموزش محیط زیست با رویکرد تحقق اقتصاد مقاومتی و سبز» و دکتر میرداوود حسینی میلانی، مقاله « بی‌آبی را چگونه چاره کنیم؟» را ارائه کردند.
در بخش دیگری از این پنل نیز امید شریفی، مقاله «تبیین نقش دولت در تامین امنیت غذایی و جایگاه آن در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» ارائه کرد و بحث و گفتگوی تخصصی پیرامون این پنل برگزار شد.
حفظ محیط زیست و پایداری منابع طبیعی درگرو بکارگیری فن آوری های سازگار،آموزش عمومی و همکاری مردم
ابتدا دکتر عباسعلی زالی ارائه مقاله خود را آغاز کرد و گفت: حفظ محیط زیست و بهره برداری پایدارارمنابع طبیعی از مهمترین چالش های روبروی کشور است که در برنامه های پنج ساله توسعه دوم الی ششم اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشوردر چارچوب سیاست های ابلاغی و برنامه های مصوب مورد تاکید قرار گرفته است.
وی افزود: علی رغم تصویب و اجرای تعداد زیادی پروژهای مختلف، هنوز یکی از چالش های مهم کشور حفظ محیط زیست و بهره برداری پایدار از منابع طبیعی است که ارتباط تنگاتنگی با شرایط اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی کشور دارد.
دکتر زالی ادامه داد: مطالعات و اطلاعات موجود نشان می دهد که محیط زیست شهری و طبیعی کشور از جمله هوا ، آب ، خاک ، جنگل، مرتع ، تالاب ها ، تنوع زیستی و غیره در معرض تخریب و آلودگی شدیدی قرار دارند بطوری که ایران علی رغم این که در ردیف کشور های صنعتی جهان قرار ندارد درارتباط با شرایط محیط زیستی در بین کشورهای جهان در رتبه بسیار پایینی قرار دارد.
به گفته وی در این مقاله تلاش شده است چالش ها واولویت های تولید علم و فناوری برای حفظ محیط زیست و پایداری منابع طبعی مورد بحث و بررسی قرار گیرد و به اهمیت آموزش عمومی و مشارکت مردم در اجرای موفقیت آمیز این برنامه ها پرداخته شود.
ارائه مدل الگویی و تجربه استفاده از فرصت‌های بین المللی زیست محیطی
سپس دکتر نادرقلی ابراهیمی به ارائه مقاله خود پرداخت و عنوان کرد: کشور ایران با دارا بودن ذخایر سوختهای فسیلی فراوان به¬عنوان یک کشور تولید کننده انرژی شناخته شده و همزمان بعنوان عضوی از کنوانسیون تغییرات آب و هوایی، مطابق با معاهده پاریس می بایست تا 12درصد بطور مشروط از میزان کاهش انتشار خود بکاهد. با این وجود عدم ظرفیت سازی مناسب باعث شده که فعالیتهای اجرایی و مدیریتی کشور در جهت تامین منابع مالی مربوط به فعالیتهای کاهش انتشار برغم وجود زمینه های مناسب، از منابع داخلی و نه بین المللی معطوف شود.
وی همچنین افزود: برغم وجود اهمیت مساله انرژی بویژه منابع تجدید شونده در آینده اقتصاد جهانی می بایست اقدامات آموزشی و ظرفیت سازی جهت آماده شدن برای ورود به بازارهای بین المللی از هم اکنون مورد توجه قرار گیرد.
دکتر ابراهیمی در پایان درخصوص مقاله خود گفت: در این مقاله ضمن آشنایی با فرصت موجود بین المللی، به بررسی فعالیت سه کشور آسیایی و اروپایی در حال توسعه، در زمینه ورود به بازار منابع انرژی تجدید شونده پرداخته شده، تا امکان استفاده و بومی نمودن تجارب و الگوهای بین المللی برای حرکت در مسیر اقتصاد مقاومتی و گام برداشتن در راه توسعه و پیشرفت با توجه به رعایت الزامات بخش تدابیر سند و تعمیق و تکمیل الگوی پایه پیشرفت فراهم شود.
آموزش، آگاهی وبسط جامعه مدنی، بستری برای توسعه وپیشرفت پایدار ایران
دکتر قربانعلی سبکتکین ریزی نیز به عنوان سخنران بعدی مقاله خود را اینگونه شرح داد: پیش فرض این مقاله این است که الگوی اسلامی ایرانی توسعه وپیشرفت داعیه حفظ میراث زیست محیطی انسان را همراه با بهبود کیفیت زندگی افراد دارد. چنین آرمانی که درادبیات علمی توسعه پایدارعنوان گرفته است، نیازمند تغییراتی گسترده در زندگی افراد و حکومت است. درپژوهش پیش رو بسط علم درعرصه زندگی برای حفاظت محیط زیست مطرح می شودکه یکی از مولفه های محورتدابیراین الگو می باشد. برای نشان دادن بعد مقایسه ای کاربانظامهای جه
وجود اشتراک نظری با آنها، در چارچوب نظری این پژوهش ازیافته های سازمان یونسکو (به عنوان متولی آموزش برای توسعه پایدار) در سه حوزه اجتماع، اقتصاد و محیط استفاده شده است.
وی در خصوص روش پژوهش خود چنین عنوان کرد: روش پژوهش حاضر پیمایش بوده، ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه خودساخته، جمعیت آماری آن نیزکه بعنوان شاهد مثالی مورد بررسی قرارگرفته شهروندان بالای 18 سال یکی از شهرهای ایران است که بر اساس سرشماری 1390، 56289 نفر بوده اند. از بین این تعداد با فرمول کوکران 382 نفر با روش خوشه ای تصادفی به عنوان نمونه برگزیده شدند.
تحلیل نتایج تحقیق با نرم افزار spss نشان داد که: سطح آگاهی از مفهوم و مولفه های توسعه پایدار در سطح متوسط روبه بالا است. متغیر وابسته پژوهش، با متغیرهای آگاهی از حقوق شهروندی، بعد ارتباط با مردم سرمایه اجتماعی و بعد هنجارهای متقابل سرمایه اجتماعی همبستگی معنی دار داشته است که بیش ترین هم بستگی معنی دار با آگاهی از حقوق شهروندی بوده است.
وی همچنین اظهار داشت: بر اساس نتایج تحلیل رگرسیونی، متغیرهای مستقل باقیمانده در مدل رگرسیونی ( آگاهی از حقوق اجتماعی شهروندی، هنجارهای متقابل و ارتباط مردم) 36 درصد از تغییرات آگاهی از مفهوم و مولفه های توسعه وپیشرفت پایدار را تبیین می کنند.بنابریافته های این پژوهش تغییرات ضروری ذکر شده دربالا مستوجب مشارکت مردم وحضور جامعه مدنی است و لازمه آن نیز آگاهی و آموزش مردم در باره توسعه پایدار است.
دراین رابطه سرمایه اجتماعی و آگاهی از حقوق شهروندی را می توان دو مولفه اساسی جامعه مدنی دانست. افزایش و غنای این دوعامل می تواند ازیک طرف علم را درعرصه زندگی بسط دهد. ازطرف دیگر با حفاظت ازمحیط زیست آدمیان توسعه وپیشرفت پایدار مورد نظرالگو را تامین کند.
راهبردهای توسعه پایدار در ایران
دکتر محمدعلی فنی، دیگر شرکت کننده این پنل در خصوص پژوهش خود گفت: در این پژوهش به منظور ارایه راهبردهای توسعه پایدار ایران با استفاده از دو مقیاس محقق ساخته که به تفکیک به قضاوت ارزیابان درونی و بیرونی گذاشته شدند، در قالب یک مطالعه دلفی و اجماع نظرات همراه با تلخیص شاخصه های پایداری توسعه و پس از انجام تحلیل عاملی اکتشافی بر روی این شاخصه ها، در نهایت تعداد 89 عامل (شاخصه) اصلی به تفکیک 46 عامل درونی (24 نقطه قوت و 24 نقطه ضعف) و 43 عامل بیرونی (20 شاخصه فرصت ساز و 23 شاخصه تهدیدزا) شناسایی شدند.
وی افزود: سپس تک تک عوامل بر اساس میزان اهمیت و میزان تأثیر مورد بررسی قرار گرفتند و نمرات نهایی استخراج گردیدند. آنگاه جهت شناسایی راهبردهای مناسب توسعه جدول ماتریس عوامل داخلی و خارجی تشکیل داده شد و نتیجه محاسبات و تحلیل ماتریس SWOT موقعیت استراتژیک ساختار اقتصاد ایران را موقعیت تهاجمی شناسایی کرد که نهایتا به ارایه 21 راهبرد توسعه پایدار در ایران ختم شد.
آموزش محیط زیست با رویکرد تحقق اقتصاد مقاومتی و سبز
دکتر ابوعلی گلزاری دیگر شرکت کننده این کنفرانس بود .وی در ابتدای مقاله خود گفت: نظام اقتصاد فعلی، طی چند دهه، بیشتر منابع تجدید ناپذیر را از دل زمین استخراج نموده و بیشتر منابع تجدید پذیر را تخریب و آلوده نموده است که اثرات این اقتصاد، آثار زیانبار زیست محیطی است که هم اکنون شاهد آن هستیم که نیاز به پایدارسازی، احیا و استفاده بهینه از منابع مطرح است.
وی عنوان کرد: برای پایداری توسعه، اقتصادی نیاز است که در آن رشد درآمد و اشتغال از طریق سرمایه گذاری‌های عمومی و خصوصی برای کاهش آلودگی، افزایش و بهبود کارایی انرژی و منابع و پیشگیری از اتلاف تنوع زیستی و خدمات زیست بومی حاصل شود، که ما از آن به عنوان اقتصاد سبز یاد می‌کنیم.
دکتر گلزاری افزود: اقتصاد مقاومتی در کنار مفهوم اقتصاد سبز به دنبال موازنه و تعادل بین فعالیتهای اقتصادی توسعه و اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیتهای مذکور بوده که به دنبال افزایش رفاه عمومی از طریق افزایش بهره وری و استفاده بهینه از منابع است.
وی در پایان نقش آموزش را ویژه شمرد و گفت: توسعه پایدار و همه جانبه، از بستر نیروی انسانی می‌گذرد و پیش شرط رخداد و تداوم هر توسعه و تحولی، سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی از طریق آموزش و به ویژه آموزش محیط زیست است که به منزله رکن و هسته اصلی و محوری هر جامعه‌ای می‌باشد و بایستی در عرصه گفتمان سازی اقتصاد مقاومتی و غلبه آن در فضای اقتصادی کشور و فعال‌سازی سامانه‌های خلاقیت و نوآوری ایفای نقش کند. آموزش محیط زیست با نگاه اقتصاد مقاومتی و تبیین نقش آن در توسعه پایدار، نگاه این مقاله می‌باشد.
بی‌آبی را چگونه چاره کنیم؟
دکتر میرداوود حسینی میلانی، نیز در این پنل مقاله خود را ارائه داد وگفت: در دو دهه اخیر به شوق رسیدن به توسعة هر چه بیشتر در بخش کشاورزی منابع آب به شدت تحت تأثیر زیاده خواهی‌های جامعه قرار گرفت و بیش از ظرفیت منابع آب تجدید شونده برداشت و موجب افت شد ید آب‌های زیرزمینی گردید. به طوریکه از 6.9 دشت کشور 78 درصد در شرایط بحرانی قرار دارد. مصوبة دو دوره قبل مجلس شورای اسلامی که برداشت از چاه‌های غیر مجاز را صادر کرد و اجازه دریافت رقم جزئی حق‌النظاره از چاه‌ها را به وزارت نیرو نداد، موجبات افزایش چاه‌های غیر مجاز به دو برابر وضع موجود شد.
وی افزود: در حال حاضر با توجه به اضافه برداشت 11 میلیارد متر مکعب از منابع آب زیرزمینی اتخاذ راهکاری که بتواند برداشت آب از چاه‌های غیر مجاز را ممنوع کرده و استفاده از چاه‌های مجاز را کنترل نماید در شرایط فعلی برای کشور سرنوشت ساز است.
وی همچنین عنوان کرد: 92 درصد از آب کشور در کشاورزی مصرف می‌شود. کنترل چاه‌های غیر مجاز به علت گره خوردن با زندگی کشاورزان که با استفاده از چاه خود امرار معاش می‌کنند غیر ممکن و به لحاظ مسائل اجتماعی بدون اشتغال آنان در شغل جدید غیر قابل قبول است.
وی در پایان اظهار داشت: در صورتیکه کشاورزان بجای کشت و کار خصوصی ، به صورت جمعی و در شرکت های زراعی ساماندهی شوند با استفاده از حداقل چاه‌ها برای آبیاری مزارع و با بکارگیری روش‌های نوین آبیاری مثل آبیاری قطره‌ای می‌توان با انجام مدیریت هوشمند و با خرد و توانمند ضمن استفاده حداکثری از آب با راندمان بسیار متفاوت برداشت آب از چاه‌ها را محدود نموده و با عملکرد خوب در کاشت، داشت و برداشت ضمن مبارزه با بحران آب درآمد کشاورزان را افزایش داد.
تبیین نقش دولت درتامین امنیت غذایی باتاکید برنگاه اسلامی
امید شریفی از دیگر سخنرانان این نشست بود. وی نا امنی غذایی را ازجمله عواملی دانست که میتواند ارزش‌های حیاتی و درنتیجه امنیت ملی یک نظام سیاسی اجتماعی را تهدید کند.
شریفی افزود: درخصوص انقلاب اسلامی ایران آشکاراست این عامل درکنارسایرفشارهاوتهدیدهای دشمنان میتواند حربه ای جهت تسلیم وعدول جمهوری اسلامی ازمواضع ارزشی خودباشد.دراین بین با توجه به اینکه تامین امنیت غذایی بعنوان یک کالای عمومی مطرح است درکنارنگاه های کلی به بحث غذا از جمله نظریه مالتوس،رویکردهای مختلفی در جهت تبیین نقش دولت در تامین امنیت غذایی وجود دارد از جمله رویکرد نئوکلاسیکی،توسعه پایداروفرانوگرایی که دراین مطالعه نقش دولت بانگاه اسلامی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بعنوان نظریه رقیب رویکردهای مطرح شده بررسی شده است .
وی تاکید کرد: نتایج مطالعه بیانگراین است که درالگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ، دولت جمهوری اسلامی ایران باحفظ هویت اسلامی انقلابی والهام بخشی درجهان اسلام ، ضمن ایفای نقش برنامه ریزی ومدیریت درحوزه موجودی غذا ، نقش حمایتی و نظارتی درحوزه دسترسی به غذا و نقش هدایتی ومشورتی درحوزه استفاده ازغذا ، بترتیب با برداشتن سه گام تامین امنیت غذایی در داخل کشور ، جهان اسلام و مشارکت در تامین امنیت غذایی جهانی ، درگام نهایی ، نیل به حیات طیبه نوع بشررابعنوان آرمان و رسالت خود تامین خواهدکرد.
در پایان نشست بحث و گفتگوی تخصصی در قالب پنلی با حضور هیات رئیسه و سخنرانان نشست برگزار شد.
گفتنی است ششمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با موضوع «تعمیق و تکمیل الگوی پایه پیشرفت » دیروز وامروز در محل کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در حال برگزاری است.
منبع:ایسنا
