به گزارش تیترشهر: منصور باقرصاد در بازدید از مجتمع پردازش آرادکوه و دریاچه شیرآبه، با بیان اینکه روزانه ۸ هزار تن زباله در شهر تهران تولید می شود، اظهار داشت: شهرداری تهران به دنبال فراهم کردن تهدیدها به فرصت است.
وی با بیان اینکه مجتمع پردازش آرادکوه، زباله ها را از تهدید به فرصت تبدیل می کند، افزود: شاهدیم که در کارخانه ریجکت سوز، زباله ها بازیافت و همچنین به سرمایه تبدیل می شوند.
قائم مقام معاونت خدمات شهری شهرداری تهران ادامه داد: بر اساس کارهای کارشناسی انجام شده در آینده نزدیک شاهد عقد قرارداد کارخانه برای تولید انرژی با ظرفیت ۳هزار و ۲۰۰ تن خواهیم بود.
باقرصاد با تاکید بر اینکه این قراردادها با شرکت های داخلی و خارجی انجام می شود، گفت: با این قراردادها می توانیم بالای ۵۰ تن برق تولید کنیم.
وی اضافه کرد: در آینده نزدیک ۳هزار تن کود کمپست به ۵۰ مگاوات برق تبدیل خواهد شد.
قائم مقام معاونت خدمات شهری شهرداری تهران با اشاره به خشک شدن دریاچه شیرآبه، تصریح کرد: به دنبال آن هستیم که طی فرآیندی بتوانیم آب های تولید شده از زباله را به آب های مصرفی کشاورزی تبدیل کنیم.
باقرصاد با اشاره به استحصال گاز در این کارخانه، افزود: هم اکنون نزدیک به ۲۰ مگاوات برق در این کارخانه تولید می شود.
نخاله های ساختمانی چیست ؟
نخاله هاي ساختماني به مواد زايد جامدي اتلاق مي شود كه از تغيير وضع، تعمير و از نو بنا كردن سازه ها از قبيل راهها و يا ساختمان هاي مسكوني و تجاري و اداري و ... در شهرها حاصل مي شود . البته اصطلاح C&D صرفاٌ به نخاله هاي ساختماني محدود نيست.
بلكه شامل كليه مصالح از قبيل سنگ ها، آجرها، بلوك ها، گچ ها، فولاد، شيشه، الوار، مصالح حاصل از لوله كشي و برق كشي، پوشش آسفالت بام و ... نيز مي باشد كه اين مواد يا بوسيله خود محيط زيست توليد شده اند (نظير حوادث طبيعي مانند زلزله، توفان، گردباد و سيلاب و ... ) و يا حاصل عمليات ساخت و ساز و تخريب هستند. به طور كلي، اگر چه تعريف يكساني براي C&D در دنيا وجود ندارد، طبقه بندي اصلي نخاله بر اساس منشأ و تركيب نخاله هاي تخريب و ساخت است.
مخاطرات زيست محيطي نخاله هاي ساختماني و تخريب
پسماندهاي ساختماني و عمراني اگر چه خطرات كمتري نسبت به مواد زائد جامد شهري براي سلامت بشر و محيط زيست دارند ولي دفع بي رويه و مديريت ناصحيح اين پسماندها پس از دفع، ميزان خطر اين پسماندها را تشديد مي كند.
گچ و آهك موجود در اين پسماندها، در مقادير زياد به صورت شيرابه وارد آب هاي سطحي و زيرزميني شده و ضمن بالا بردن قليائيت آب، طعم تلخي نيز به آب مي دهد. وجود قليائيت زياد مي تواند سبب واكنش هايي بين قليائيت و بعضي كاتيون ها در آب شود. در برخي از موارد رسوب حاصل مي تواند باعث مسدود شدن خلل و فرج خاك شود. گچ مي تواند تغيير در تركيب شيميايي خاك را سبب شود.
برخي از فلزات سنگين و تركيبات آنها از جمله سرب، روي، مس و غيره كه در مصالح و اجزاي ساختمان به كار رفته اند، بر اثر تخريب بنا به شكل تركيب و فلز در محيط تخليه مي شوند. برخي از فلزات موجود در نخاله هاي ساختماني، تحت تاثير شرايط خاك به صورت تركيبات محلول وارد آب هاي سطحي و زيرزميني شده، علاوه بر آن كه آب را به مواد سمي آلوده مي كنند ممكن است طعم آب را نيز تغيير دهند.
فلزات مس و روي اثر تشديد كنندگي داشته و در مواقعي كه هر دو موجود باشند اثر سمي بر گونه هاي بيولوژي خاك خواهند داشت. وجود لوله هاي سربي خطر مهمي براي ارگانيسم هاي موجود در آب و خاك است. آلومينيوم تحت شرايط اسيدي خاك وارد جريان هاي آبي شده كه مي تواند براي موجودات آبزي به ويژه ماهيان بسيار مهلك باشد.
مواد آلي بر اساس نوع آن ها مي توانند شرايط نامطلوبي در محيط زيست ايجاد نمايند. قير سبب بسته شدن منافظ خاك شده و شرايط نامطلوب رشد گياهان را فراهم مي نمايد. مواد رنگي مي تواند تاثيرات نامطلوبي بر حيات جانوري و گياهي خاك داشته باشد. برخي از مواد فسادپذير بر اثر تخمير و تجزيه توليد گاز نموده كه متعاقباً شرايط نامطلوبي براي خاك ايجاد خواهد نمود.
همچنين بر اثر تخريب اين مواد آلي، شيرابه حاصل در صورت راهيابي به منابع آبي سبب كاهش اكسيژن محلول گشته و محيط نامسائدي براي زيست موجودات فراهم مي كند. مواد نفتي موجود در مخازن ساختمان ها ممكن است هنگام تخريب به محيط راه يافته آلودگي آب و خاك را موجب شوند.
برخي از مواد آلي از جمله پلاستيك ها كه در ساخت لوله به كار گرفته مي شوند، به دليل عدم تجزيه، ايجاد شرايط نامطلوب فيزيكي خاك و شرايط زيست موجودات را فراهم مي سازند. مواد زايد ساختماني با توجه به دانه بندي سبب تغيير بافت خاك مي شود. گرد سيمان سبب كاهش خلل و فرج خاك شده از تخلخل خاك مي كاهد. قير سبب بسته شدن منافظ خاك مي شود.
از نظر زيبايي انباشته شدن نخاله هاي ساختماني منظري ناهمگن با محيط ايجاد نموده كه مي تواند از پتانسيل بهره مندي محيط از منظر زيبايي بكاهد و به دنبال آن كاهش بهره مندي اقتصادي را در پي داشته باشد. وجود محل تجمع و يا دفع مواد حاصل از تخريب مي تواند بر كاربري اراضي و قيمت آنها آثار سوء داشته باشد.
بازيافت نخاله های ساختماني
بازيافت (recycling) انجام فرآيند مجدد بر روي مصالح احيا شده و تبديل آن به مصالح جديد و قابل استفاده مي باشد.
غير از هزينه دفع، چند دليل ديگر نيز براي افزايش توجه به بحث بازيافت نخاله هاي ساختماني وجود دارد.كاهش قابليت استفاده از منابع با كيفيت بالا براي ساختن مصالح ساختماني از جمله مهمترين دلايل مي باشد. در بسياري از موارد ، منابع مصالح بكر و دست نخورده فاصله زيادي از محل اجراي پروژه ها دارد و هزينه هاي حمل و نقل پيمانكاران را مجاز مي كند تا در جستجوي يك منبع جايگزين محلي (در دسترس) باشند.
مثلا مصالح سنگي سنگ لاشه بوجود آمده است مي تواند يك منبع مناسب و كافي براي بستر جاده و خاكريزي باشد. فايده ديگر استفاده از اينگونه مصالح سنگي آنست كه ارزش مصالح سنگي بدست آمده از سنگ هاي دست نخورده بيشتر از آنست كه اين چنين كاربردهايي كم اهميتي مثل خاكريزي داشته باشد. در اينگونه موارد استفاده از مصالح سنگي تخريب شده يك جايگزين ارزان و مناسب مي باشد.
از ديدگاه بازيافت، بيشتر مصالح استفاده مجدد شده و منابع كمتري مصرف مي شوند . در عمليات بازيافت، ميزان منابع و تجهیزات سرمايه اي مي توانند از سلسله مراتب زير تبعيت كنند: بازيافت در كارگاه ساختماني (براي كاهش حمل و نقل )، بازيافت در محل با جداسازي و حداقل آماده سازي، بازيافت در يك ايستگاه مركزي، بازيافت در يك واحد دور دست (بالاي 200 مايل)، موانع موجود در راه بازيافت نخاله های ساختمانی، مهمترين مانع براي افزايش بازيافت تغيير پذيري منابع بازيافت كننده ها مي باشد. تغيير پذيري اين نخاله ها به عوامل زير بستگي دارد: تركيب گوناگون نخاله ها، گستردگي فعاليت هاي ساخت و تخريب، وجود قوانين گوناگون مديريت نخاله هاي حاصل از ساخت و تخريب، دامنه گزينه هاي مربوط به دفع، شامل شيوع غير مجاز دفع، هزينه گوناگون دفع از طريق landfill متعارف
سرمایه‌گذاری روی بازیافت نخاله‌های ساختمانی
طبق گزارش مركز تحقیقات راه، مسكن و شهرسازی نهایت عمر مفید ساختمان‌ها در کشورمان چیزی حدود ۲۵ تا ۳۰ سال است و اغلب ساختمان‌ها هم قبل از اینکه به این سن برسند زودتر از موعد تخریب می‌شوند که این پیری زودرس ساختمان‌ها منجر به تولید ۶۰میلیون تن نخاله ساختمانی در سال می‌شود که تنها تهران به‌طور روزانه ۲۰ هزار تن نخاله یا پسماند ساختمانی تولید می‌کند. هرچند در کشورهایی که صنعت ساختمانی تعریف و چارچوب تخصصی و مشخصی دارد، کارخانه‌های بازیافت پسماندهای ساختمانی پدیده جدیدی نیست اما هنوز سازندگان یا به‌اصطلاح بسازوبفروش‌ها که می‌توانند در شکل‌گیری این چرخه نقش بسیار موثری داشته باشند، اعتقادی به بازیافت و استفاده دوباره از مصالح ساختمانی که شکل اولیه خود را از دست داده‌اند، ندارند. البته راه‌اندازی کارخانه بازیافت نخاله‌های ساختمانی در کرمانشاه نخستین تجربه صنعت ساختمانی در استفاده دوباره از مصالح ساختمانی خانه‌های تخریب شده بود که البته فاصله افتتاح تا تعطیلی این کارخانه بسیار کوتاه بود.
گودال‌های دفن پسماند فرصتی برای سرمایه‌گذاری
چندی پیش مدیرکل دفتر مقررات ملی ساختمان پیشنهاد راه‌اندازی کارخانه بازیافت پسماند ساختمانی را به سرمایه‌گذاران حوزه صنعت ساختمان داد و گفت: بسیار دردآور است که این حجم از سرمایه‌های ملی زیر خاک دفن شوند.
طبق گفته غلامرضا هوایی، در حال حاضر پسماندهای ساختمانی در دو گودال بزرگ در تهران به خاک سپرده می‌شوند که معروف‌ترین آن درهای در انتهای اتوبان بابایی به سمت رودهن است که معتقدم واقعا فرصتی بسیار خوب برای سرمایه‌گذاری در این رشته است و در همه جای دنیا بازیافت توجیه اقتصادی داشته و دارد.
وی با اذعان بر اینکه تجهیزات مورد نیاز برای راه‌اندازی کارخانه یا کارگاه بازیافت آن هم از نوع نخاله‌های ساختمانی گران است، گفت: درست است که تمام تجهیزات مورد نیاز وارداتی و گران است اما قطعا بازیافت مصالح ساختمانی کسبوکار سوددهی است.
هر خانه چقدر نخاله دارد؟
قیر، تجربه خوب بازیافت مصالح عمرانی است که چند سالی می‌شود که راه‌سازان تجربه استفاده از آن را در پروژه‌های عمرانی دارند. حال که هزینه‌های ساخت‌و‌ساز و مصالح ساختمانی افزایش یافته وزارت راه و شهرسازی هم به سازندگان پیشنهاد استفاده دوباره از مصالح ساختمانی خانه‌های تخریب شده را می‌دهد.
جواد خوانساری، رییس انجمن شركت‌های ساختمانی در گفت‌وگو با ایلنا بیان کرد: استفاده از محصولات بازیافت شده در ساخت‌و‌سازها موضوع جدیدی نیست اما در ایران هنوز سازندگان به این موضوع اعتقادی ندارند. وی ادامه داد: پیشنهاد راه‌اندازی کارخانه‌های بازیافت کاملا اقتصادی و منطقی است و این تجربه را در قیر سرد داشته‌ایم که جواب هم داده اما به هر حال جزو سرمایه‌گذاری‌های گران است. خوانساری با اشاره به اینکه از هر ساختمان چقدر پسماند تولید می‌شود، تصریح کرد: به‌طور متوسط در هر مترمربع زیربنا با ارتفاع حدود سه متر حدود یک متر مربع مصالح ساختمانی به دست می‌آید که البته بخش عمده‌ای از آن پسماند است.
گرانی پسماندی باقی نگذاشته است
درحالی‌که مسئولان از تولید سالانه ۶۰ میلیون تن نخاله ساختمانی آمار می‌دهند، احمدرضا سرحدی، رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی مهندسان ساختمان در گفت‌وگو با «فرصت امروز» گفت: در چند سال گذشته قیمت مصالح ساختمانی آنقدر گران شده که هیچ سازنده‌ای حتی از آجرهای نصفه هم نمی‌گذرد.
وی ادامه داد: درست است که پسماندهای ساختمانی بیشتر از حد نرمال است اما این نخاله‌هایی که دفن می‌شوند بخش عمده‌ای از آن پودر گچ و آجر و سیمان است که برای بازیافت نیاز به افزودنی‌های خاص دارد.
سرحدی با بیان اینکه نخاله‌های بافت فرسوده بیشترین بخش از پسماندهای تولیدی را دارند، گفت: مصالحی که از بافت فرسوده به جا می‌ماند دیگر کاربرد ندارد و نمی‌توان از آنها بدون بازیافت استفاده کرد اما این مصالح بعد از بازیافت به خمیر تبدیل می‌شوند که می‌توانند کاربردهای مختلفی داشته باشند.
رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی مهندسان ساختمان تاکید کرد: بازیافت مصالح ساختمانی پیشنهاد خوبی است اما باید دید برای تولید مصالح چقدر باید هزینه کنیم که معتقدم عملیات بازیافت، مصالح ساختمانی را گران‌تر می‌کند. در حال حاضر برای سازندگان این مهم است که از بازیافت مصالحی مانند آجر به دست بیاورند این در حالی است که عمده محصول تولید شده از بازیافت انواع خمیر ساختمانی است.
دولت پیشقدم شود
راه‌اندازی و ساخت کارگاه و کارخانه بازیافت پسماند ساختمانی پیشنهاد دولت به بخش خصوصی بود و در کل هم نگاه وزیر راه و شهرسازی برون‌سپاری و واگذاری فازهای اجرایی به سرمایه‌گذاران است. حال بخش خصوصی مدعی است از آنجایی که تاکنون در راه‌اندازی چنین کسب‌و‌کاری تجربه‌ای نداشته‌ایم و از بازگشت سرمایه آن مطلع نیستیم، دولت باید نمونه‌ای را به‌عنوان پایلوت راه‌اندازی کند تا بخش خصوصی با جوانب مختلف این کار آشنا شود.
