دست راست ظریف در مذاکرات
هسته‌ای بود. پا به پای وزیرخارجه کشور و همراه با تیم مذاکره‌کننده در
ذره‌ذره این سه سال و در بند بند مفاد برجام نقش داشت؛ نقشی غیر قابل
انکار. اظهارنظرهایش در طول این مدت اگر از محمدجواد ظریف بیشتر نبود کمتر
هم نیست.
«آفتاب یزد» با این مقدمه نوشت: عباس عراقچی شخصیتی است آشنا؛ آشنا مثل ظریف، مثل برجام، مثل توافق. کسی نمی‌تواند او را نادیده انگارد. برای همین هم وقتی نباشد انگار یک چیزی کم است. انگار یک جای کار می‌لنگد. انگار یک اتفاقی افتاده، اتفاقی مشکوک، اتفاقی بد یا شاید هم اتفاقی معنادار.
عباس‌عراقچی این روزها مثل سابق نیست. مثل سابق صدر خبرگزاری‌ها را به خود اختصاص نداده، مثل سابق با گزارشگران صحبت نمی‌کند، مثل سابق جلوی دوربین تلویزیون یا رسانه‌های تصویری حاضر نمی‌شود، مثل سابق تصاویر و حرف‌هایش در روزنامه‌ها به چاپ نمی‌رسد. عراقچی این روزها انگار کنج عزلت برگزیده یا لااقل در ظاهر، گوشه‌گیر به چشم می‌آید. مثل آنکه می‌خواهد بیشتر در حاشیه باشد تا در متن ... لا اقل برای یک مدت کوتاهی هم که شده.
آخرین اظهارنظر رسانه‌ای، دو ماه پیش!
او از سیاست و وزارت خارجه دور هم نشده باشد از برجام و توافق دور شده است. آخرین اظهارنظر رسمی عباس عراقچی درباره برجام، به بیست و چهارم آبان‌ماه برمی‌گردد. او در آن برهه درباره انتخاب ترامپ و تاثیرش بر توافق هسته‌ای گفته بود که ترامپ نمی‌تواند بلایی سر برجام بیاورد. از بیست و چهارم آبان‌ماه تا به امروز، دو ماه می‌گذرد اما در این دو ماه او دیگر از برجام چیزی نگفت.
پس از تمدید تحریمهای ایسا، بی سر و صدا در کمیته نظارت بر اجرای برجام در تاریخ هفدهم آذرماه حضور پیدا کرد و یک بار هم در آن جلسه سه‌شنبه معروف، 23 آذرماه در جلسه کمیسیون امنیت ملی مجلس شرکت داشت؛ همان جلسه‌ای که محرمانههای ظریف به طور تحریف‌شده از سوی کریمی قدوسی به دست رسانه‌ها رسید!
اما عباس عراقچی نه بعد از 23 آذر، نه بعد از 17 آذر و نه بعد از بیست و چهارم آبان‌ماه حرفی از برجام نزد؛ در صورتی که خیلی‌ها توقع داشتند وی نسبت به تمدید تحریمهای ایسا و تاثیرش بر برجام واکنش نشان دهد. او ساکت بود. آفتابی نشد. حتی وقتی مجید تخت‌روانچی درباره تمدید تحریمهای ایسا سخن گفت، باز هم خبری از او نبود.
عباس عراقچی بعد از مصوبه جنجالی سنا و داماتو، تنها یکی دو اظهارنظر غیر برجامی پیرامون مسائلی چون سوریه یا سازمان اکو داشته است.
شایعه اول: شرمندگی از حضور
غیبت محسوس عباس عراقچی در این دو ماهه برای خیلی‌ها جای پرسش است؛ غیبتی که می‌تواند شائبه‌های بسیاری را در این‌باره ایجاد کند؛ شائبه‌هایی مثل اینکه عباس عراقچی این روزها همچون شاگردان تنبلی که برای روز امتحان درس نخوانده‌اند، ترجیح داده است به جای رو به رو شدن با سوالات سخت و مردودی در آن آزمون، در وقت امتحان، غیبت کند. این همان چیزی است که این روزها رسانه‌های اصولگرا به دنبال القای آن هستند؛ القای اینکه عباس عراقچی بعد از ماجرای تمدید تحریمهای ایسا ترجیح می‌دهد در محافل عمومی حضور نیابد و به سوالات خبرنگاران پاسخ ندهد؛ چرا که پاسخی برای گفتن ندارد. شرمندگی عراقچی به خاطر تمدید تحریمهای داماتو چیزی است که جریان راست در صدد شانتاژکردن آن است اما بیهودگی تلاش اصولگرایان در این القا زمانی آشکار می‌شود که بدانیم هم حسن روحانی، هم ظریف، هم تخت‌روانچی و هم بسیاری مسئولان دیگر وزارت خارجه و دولت، درباره تمدید تحریمهای داماتو (آیسا) به صراحت از خود واکنش نشان داده و ابایی از اینکه بگویند عهدشکنی از سوی آمریکا صورت گرفته است، نداشته‌اند. با این اوصاف نمی‌توان عباس عراقچی را در بین تمام دولتمردان، تافته‌ای جدا بافته دانست که از حضور در بین رسانه‌ها، بعد از تمدید تحریمهای داماتو شرمنده باشد!
شایعه دوم: قهر و اختلاف با ظریف
از سوی دیگر برخی‌ها به فکر گمانه‌زنی و به عبارتی پخش شایعه دروغین دیگری هستند. آنها کم بودن عباس عراقچی در رسانه‌ها را نه به دلیل تمدید تحریمهای داماتو و شرمندگی او از شکست برجام، بلکه ناشی از برخی اختلاف‌ها‌ی او با وزیرخارجه ایران می‌دانند؛ اختلاف‌ها‌یی با طعم افشای محرمانههای وزارت خارجه!
تاکنون هم از ظریف و هم از عراقچی محرمانههای خاصی به بیرون درز کرده است و رسانه‌ای شده است؛ محرمانه‌ها‌یی که هم برای آنها دردسرساز بوده است، هم برای دولت و از یک طرف ظریف محرمانه‌ای درباره تماس تلفنی اوباما و روحانی و نظر رهبری در این‌باره گفت و یک بار هم نظراتی محرمانه درباره برجام در کمیسیون امنیت ملی که هر دوی آنها به بیرون درز کرد. عباس عراقچی نیز یک بار در جلسه‌ای «آف دِ رکورد» درباره نحوه مذاکرات و نقش برادر رئیس‌جمهور و زبان رمز سمنانی رئیس‌جمهور و حسین فریدون با یکدیگر گفت؛ اظهاراتی محرمانه که از طریق خبرگزاری صداوسیما افشا شد و مایه دردسر!
نشر این‌گونه محرمانه‌ها، شاید میانه ظریف و عراقچی را شکراب کرده باشد و این سوءظن را ایجاد که عراقچی با گاف‌ها و درز اطلاعات محرمانه به مخالفان دولت مسبب این اوضاع شده است و همین گاف‌ها و دادن اطلاعات محرمانه به مخالفان دولت، باعث جدایی ظریف و عراقچی از یکدیگر. حتی عده‌ای شایعه کردند عراقچی دیگر مثل سابق در کمیته‌ها و کمیسیون‌ها‌ی مربوط به برجام حضور ندارد و یک جورهایی قهر کرده است.
حقیقت
شواهد نشان می‌دهد که آخرین جلسه‌ای که عباس عراقچی در آن حضور داشته و این حضور رسانه‌ای شده است، مربوط می‌شود به مراسم درگذشت مرحوم علی‌اکبر پرورش؛ جلسه‌ای که نام او در کنار اصولگرایانی چون حجت‌الاسلام و المسلمین تقوی، حمیدرضا ترقی، حسن بیادی، انبارلویی، محمدنبی حبیبی، اسدالله بادامچیان، حسن غفوری فرد و راشد یزدی آمده است؛ نکته‌ای که برخی را به این سمت و سو می‌برد که نکند مسیر عراقچی به طور کلی تغییر یافته است.
حقیقت چیست؟ اینکه آیا عراقچی هنوز همان عراقچی همیشه حامی مذاکرات و برجام است، کما‌فی‌السابق در جلسات وزارت خارجه و مجلس حضور می‌یابد و تنها عنان سخنان برجامی را به دست مجید تخت‌روانچی یا شخص ظریف سپرده یا اختلافات و ماجراهایی در پس پرده است؟
غیبت نداشته است
علیرضا رحیمی عضو کمیسیون امنیت ملی درباره حضور عباس عراقچی در این کمیسیون گفت: ارتباط کمیسیون امنیت ملی با وزارت خارجه به طور مستمر برقرار است و حضور وزارت خارجه نیز در این کمیسیون کمرنگ نشده است. در جلسات مشترکی نیز که با وزارت خارجه داریم، عراقچی متناسب با موضوع گفت‌وگو حضور دارد اما در بعضی جلسات که از وزیر سوال می‌شود، تنها آقای وزیر و معاون پارلمانی ایشان باید باشند.
وی ادامه داد: آقای عراقچی معاون حقوقی وزارت امور خارجه است و با توجه به این سمت، در جلسات کمیسیون حضور می‌یابند. بنابراین فکر نمی‌کنم قهری در کار باشد و کمرنگ‌شدن ایشان در جلسات مربوط به برجام، موضوعیتی داشته باشد. آخرین جلسه مشترک ما با آقای عراقچی نیز در ارتباط با گزارش شش‌ماهه اول اجرای برجام بود.
رحیمی گفت: از آن تاریخ به بعد حضور ایشان در کمیسیون امنیت ملی دلیلی نداشت چون کمیسیون، مسئول و مشغول اجرای برنامه ششم بوده است و از آن تاریخ ارتباط مشترکی با وزارت خارجه نداشته‌ایم.
وی افزود: معمولا از سوی کمیسیون از وزارت خارجه برای شرکت در جلسات دعوت می‌شود و بنا به نظر آقای ظریف همراهان او در این کمیسیون نیز تعیین می‌شوند. در آخرین جلسه مشترک ما، همه معاونین وزیر از جمله آقای عراقچی به علاوه قائم‌مقام و سخنگوی وزارت خارجه حضور داشتند.
عضو کمیسیون امنیت ملی ادامه داد: من فکر می‌کنم آنچه درباره نبود یا قهر عراقچی طی ماه گذشته و عدم حضورش در جلسات وزارت خارجه یا مجلس گفته می‌شود، ایجاد جو روانی علیه دولت است و این شایعه‌ها با واقعیات خیلی فاصله دارد.
رحیمی درباره اینکه گفته می‌شود بین ظریف و آقای عراقچی به خاطر افشای محرمانه‌ها از طریق عراقچی و درز این اطلاعات به مخالفان دولت، اختلاف افتاده است، گفت: این حرف را اولین بار است که می‌شنوم.
وی درباره عدم اظهارنظر عراقچی بعد از تحریمهای ایسا نیز اظهار کرد: وزارت خارجه سخنگو دارد و انتظار از دستگاه سیاست خارجی این است که سخنگو مواضع را اعلام کند. به هر حال اگر در جایی آقای عراقچی خودشان شخصا حضور داشتند گزارش جلسه را نیز خودشان اعلام می‌کنند. اما در این اواخر، آقای عراقچی در ماموریتی نبوده‌اند که بخواهند گزارش آن را ارائه بدهند. از سویی مواضع رسمی وزارت خارجه در مورد مسائل گوناگون از جمله ایسا معمولا از سوی سخنگو و شخص وزیر اعلام می‌شود. بنابراین، این جوسازی‌ها علیه عراقچی ناشی از اختلاف‌افکنی در ساختار دولت است.
منبع:ایسنا
