تجربه گردشگر آمریکایی از خرید سوغات در بازارهای ایران

به گزارش تیتر شهر:جوزف کیلی طراح و گرافیست و مدیر هنری که به بسیاری از نقاط جهان سفر کرده و در طی سفرهاش به دنبال الهامات خلاقانه و کشف بصیرتی فرهنگی است! او در مورد خودش این گونه می نویسد: 

جوزف در سال ۲۰۱۴ سفری به ایران داشت و از این سفر خاطرات و یادگاری های زیبایی برای خودش به ارمغان برد. امروز تجربیات او را در مورد سوغاتی های ایرانی می خوانیم:

فرش های ایرانی

در تمام بازارهای ایران « نخریدن فرش » کاری بود بس دشوار! شما در هر جایی این فرش های پر نقش و نگار و دلربا را می دیدید و دلتان می خواست یکی دیگر هم داشته باشید. فروشنده های مهربان و خوش برخورد با چرب زبانی و پذیرایی از شما با چایی، متقاعدتان می کنند تا معامله دلچسبی داشته باشید.

راهنمایم من را به چنین جایی برد، جایی که می توانی به سراغ این فرش های با ارزش بروی. خوشبختانه به هنگام انتخاب، همگی با شکیبایی بسیار منتظر می شوند تا طرح و نقشی را که می پسندید بیابید. پس از آن است که قیمت هر کدام را رو می کنند که البته قیمت ها بسیار غافلگیر کننده اند. قیمت کوچک ترین فرش ها با کیفیت بالا، تک گره و ابریشمین از ۴۰۰ دلار شروع می شود و برای اندازه های متوسط تا ۲۰۰۰ دلار نیز پیش می رود. همان طور که به سوی فرش بزرگ تری حرکت می کنید، قیمت ها نیز افزایش می یابند.

اگر نتوانستید قیمت فرش های درجه یک و ابریشمین را هضم کنید، می توانید بروید سراغ فرش های پشمی که قیمت های مناسب تری دارند. 

ارزش فرش های ایرانی تنها به سبب جنس الیافشان نیست، بلکه به تراکم و تعداد گره در واحد سطح بر می گردد. تراکم هر فرش از ۴۰ تا ۱۴۴ گره در هر سانتی متر مربع متفاوت است و هر چه تعداد گره ها کم تر باشد، فرش شکل و شمایلی سست تر دارد. به طور کلی دو نوع گره در بافت فرش دیده می شود، یکی گره جفتی است که بدین معناست به هنگام گره زدن و بافت فرش، نخ به جای یک چله، به دور یک جفت یا چندین چله پیچیده می شود. در نتیجه فرش سریع تر بافته می شود و البته ارزش پایین تری دارد. از طرفی دیگر تک گره وجود دارد که تنها به دور یک پله پیچیده شده و در نتیجه بافت فرش زمان بیش تری برده و هزینه بیش تری بر می دارد. بنابراین در یک سر طیف فرش های پشمی ۴۰ گره و ارزان و در سر دیگر طیف، قالی های ابریشمین ۱۴۴ گره و نفیس قرار می گیرند. 

اگر می خواهید خیلی ولخرجی کنید، نوعی از فرش های شگفت انگیز هستند که در هر طرف خود طرحی متفاوت را نشان می دهند! 

علاوه بر طرح، نگاه و احساس، فرش فروش های ایرانی بسیار راغب اند تا در انتخاب فرش مورد علاقه شما سهیم باشند و آن چیزی را که واقعا دوست دارید، به شما نشان بدهند. 

در طرح فرش های ایرانی اغلب دو نوع طراحی به چشم می خورد که یکی طرح های سنتی و قومی قبیله ای است که شامل طرح های هندسی بزرگ و یا طراحی های طبیعت گرا و ناتورالیستی می باشد. این طراحی ها اغلب از خاطرات و نقوش به جا مانده گرفته شده اند. همچنین طراحی های مدرنی به چشم می خورد که از الگوهای یافت شده در مساجد و یا نقوش طبیعت گرا که اغلب بر روی کاشی ها دیده می شود، تأثیر پذیرفته اند. 

در انتخاب نوع و چگونگی طرح فرش ها، این کاملا سلیقه و علاقه شخصی شماست که نقش کلیدی دارد. هر چیزی که قوه تخیل شمار را نوازش می کند، انتخاب کنید و از دیدن نقش و نگارهای بی نظیر فرش ها لذت ببرید. توصیه می کنم از انبار فرش در کنار هتل عباسی اصفهان دیدن کنید.

نفاشی های مینیاتور

درست در کنار هتل من یک فروشگاه جذاب نقاشی های مینیاتور وجود داشت که مشابه این نقاشی ها را در بازار محلی نیز می بینید، اما نکته حائز اهمیت، انتخاب و خرید از مغازه ایست که معتبر باشد و نقاشی هایی استادانه را در معرض دید و فروش قرار بدهد. این فروشگاه مورد نظر من، در شهر اصفهان و درست در کنار هتل عباسی قرار داشت.

نقاشی های مینیاتور اغلب بر روی قطعات کوچکی از استخوان های شتر کشیده می شد و در آن ها هر چیزی اعم از مکانهای محلی گردشگری تا داستان ها و افسانه های کهن به تصویر کشیده می شود. هنرمندان بازار اغلب طرح سریع و ابتدایی کوچکی را بر پشت کارت های تجاری خود به تصویر می کشند.

نقاشی های مینیاتور با قلموهایی به ظرافت موی گربه کشیده شده تا بتوانند خطوط نازک را راحت تر ترسیم کنند. استادانه و گران قیمت ترین نقاشی های مینیاتور الزاما اندازه بزرگی ندارند، بلکه سرشار از جزئیات خیره کننده اند. جالب است بدانید که پیچیده ترین سایه ها نهایتا از چندین خط ظریف و نقطه تشکیل شده اند که عرضی بیش تر از عرض موی قلم مو ندارند.

گلدان های مسی، نقره، مینایی و …

 هنگامی که از دالان ظروف مسی و نقره ی بازارهای ایرانی گذر می کنید، صدای تق تق چکش ها که تمام فضا را پر کرده به چشم می خورد. بشقاب های براق، گلدان ها، فنجان ها و دیس های نقره ای، مسی و برنجی که تمام با جرئیات منحصر به فردی تزئین شده اند. مهارت و ساخت استادانه را در تمام جزئیات این ظروف می توان دید. تمامی این ها با استفاده از هنر قلم زنی در حال ساخت اند. 

فرآیند ساخت این ظروف جِدا جالب توجه و فریبنده است. برای تزئین سطح صاف هر قطعه و ظرف، ابتدا درون آن را با محلولی از قیر پر می کنند تا سر و صدای کم تری به هنگام چکش کاری و قلم زنی به گوش برسد و همچنین از شدت ضربه چکش ها جلوگیری کند. 

صنعتگران و هنرمندان با استفاده از ابزارآلات تیز و با ظرافت تمام نقوش ظریف و پر پیچ خم را تنها با تک ضربه های چکش خلق می کنند. برای شکل دادن گلدان ها، فنجان ها و ظروف تزئینی از قطعه فلزی، مدور و چرخانی استفاده می کنند و سپس با ضربات آهسته، الگوی های مورد نظر خود را بر روی سطح ظروف ایجاد می کنند. 

میناکاری های رنگی

ظروف میاناکاری شده، مرحله دومی را نیز پشت سر می گذارند، هنگامی که ظرف مورد نظر شکل یافت با مایع سفید رنگی پوشانده شده و پس از آن هنرمندان با دقت بسیار مشغول رنگ آمیزی می شوند. اگر از نزدیک به این ظروف بی نظیر نگاه کنید، ضربات منفرد قلم مو و حرکت نرمشان را بر روی سطوح تشخیص می دهید.

میناکاری بسیار مشابه نقاشی مینیاتور، هر چقدر جزئیات بسیار و طراحی خارق العاده ای داشته باشد، گران تر است. قیمت بهترین گلدان ها که در اندازه کوچک ساخته شده اند، در حدود ۶۰ تا ۱۰۰ دلار و اندازه متوسط بین ۱۶۰ تا ۲۰۰ دلار می باشد. برای تهیه یک گلدان میناکاری شده، مطمئن شوید که به فروشگاه معتبری مراجعه کرده اید، چرا که برخی از مغازه ها با تولید انبوه، کیفیت کار را بسیار پایین می آورند. 

در اصفهان می توانید به خیابان پشت مطبخ در کنار مسجد امام و بازار بزرگ بروید و از فروشگاه های آن جا خرید کنید. 

خاتم کاری و معرق

بسیاری از همسفران من به دنبال صفحه شطرنج خاتم بودند. خاتم کاری هنری است که در طی آن چندین فلز، استخوان و چوب رنگی را در اشکال هندسی با هم ترکیب کرده و از آن برای ساخت جعبه، میز و قاب استفاده می کنند. طراحی این صنایع دستی با استفاده از نوارهای نازک و بلندی از چوب، مس، نقره و استخوان و ترکیب آن ها صورت می گیرد. به طور مثال یک نوار لوزی شکل با شش نوار مربعی و رنگی دیگر در کنار هم قرار می گیرند. قرار گرفتن همه این ها صفحات بزرگی را پدید می آورد، سپس آن ها را به صفحات نازکی برش داده شده و سپس از آن ها برای ساخت جعبه و قاب استفاده می شود. پس از آماده شده ظروف مورد نظر، سطح آن ها را با صیقل و جلا دادن، براق و صاف می سازند. 

شناخت خاتم های قلابی و بد کیفیت کار آسانی است، کافیست سطح آن را بخراشید تا ببینید طرح خاتم های قلابی از بین می روند. همچنین خاتم هاییکه با کیفیت پایین ساخته شده باشند، خوشه های نامتقارن و ناخوشایندی دارند که با دقت به ترکیب آن ها، تفاوت شان را تشخیص خواهید داد. 

پس از نزدیک به ظروف و وسیله خاتم مورد نظر نگاه کنید و آماده باشید تا برای کیفیت بالاتر، قیمت بیش تری بپردازید. به طور مثال قیمت نمونه های ارزان صفحات خاتم شطرنج از ۸۰ دلار شروع می شوند و بسته به جزئیات، اندازه و پردارش های نهایی روی خاتم، تا ۸۰۰ دلار نیز بالا می رود. 

خود را برای چانه زنی آماده کنید

چانه زنی نوعی هنر است و در هر کشور روال و قوانین خاص خودش را دارد. در بازارهای سنتی ایران نوعی بی احترامی است که از فروشنده و هنرمند ۵۰% تخفیف بخواهید. نهایت تخفیفی که می توانید از فروشنده انتظار داشته باشید، چیزی در حدود ۱۵% تا ۲۰% می باشد.

فراموش نکنید که خرید و چانه زنی همه اش برای تفریح و خوش گذرانیست و البته اگر چندین قطعه خرید کنید، تخفیف بیش تری نیز نصیب شما می شود. 

اگر شهروند ایالات متحده آمریکا هستید، دقت کنید که اجازه دارید نهایتا با صنایع دستی به ارزش ۱۰۰ دلار به خانه برگردید. برای خلاصی از این داستان، فروشگاه می تواند به شما رسیدی جعلی بدهد اما حواستان باشد که رقم های آن منطقی به نظر برسد. 

اگر به میزان کافی پول نقد به همراه ندارید، برخی از فروشگاه های بزرگ تر ای مکس و مسترکارد را قبول می کنند، منتها از آن جا که پول خود را از دبی می گیرند، از شما ۶% بیش تر دریافت می شود. همچنین امکان این وجود دارد که خریدهای شما از طریق کشتی به دبی فرستاده شوند. 

کیف پولتان را در دست بگیرید و از خرید در ایران لذت ببرید

من عاشق یادگیری درباره فرش های ایرانی و تماشای قلم زنی در بازارهای ایرانی هستم و حتی چانه زنی و مقایسه قیمت ها برایم جذاب بود. تمام این ها بخشی از تجربه سفر به ایران است.

در انتهای روز هر چقدر هزینه کرده باشید و هر چه صنایع دستی خریده باشید، تمام این ها یادآور این کشور زیبا، هنرهای جالب توجه و صنایع دستی استادانه اش خواهند بود.