به گزارش تیترشهر : دستفروشی موضوعی است که بین شهروندان و مدیران شهری همواره موجب اختلاف نظر‌های بسیاری شده است؛ به طوری که شهروندان در دفاع از حقوق دستفروشان این اقدام را گامی برای جلوگیری از بروز بزه و فساد می‌دانند و مدیران شهری نیز در قامت مجری قانون‌های مصوب همواره با این پدیده شهری (مشاغل سیار) مخالف هستند.
شهروندان و بسیاری از کارشناسان خانواده دستفروشان را قشری از جامعه می‌دانند که برای کسب روزی حلال تلاش می‌کنند و این احساس شهروندان به دستفروشان به گونه‌ای است که اگر جنس مشابهی در مغازه و در بساط دست فروش وجود داشته باشد به طور حتم ترجیح می‌دهند خرید خود را از دستفروشان انجام دهند.
در کنار قیمت پایین‌تر از مغازه همواره احساسات مردم به گونه‌ای بوده است که دستفروشان و بساط گستران شهری را قشری نیازمند دیده است، یکی از اقدام‌های شهرداری تهران که موجب اظهار نظر‌های متفاوت مدیران شهری شد طرح جمع آوری و ساماندهی دستفروشان میدان ولیعصر بود، طرحی که به نظر می‌رسید برای باز پس گیری پیاده رو چهارراه ولیعصر از دستفروشان و واگذاری آن به مردم اجرای آن واجب است.
با طرح جمع آوری دستفروشان و بساط گستران چهارراه ولیعصر با همکاری شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران، شهرداری منطقه ۱۱ و نیروی انتظامی انجام شد.
طرح جمع آوری و ساماندهی دستفروشان چهارراه ولیعصر در شورای تامین تهران به تصویب رسید و پس از ابلاغ آن دستفروشان و بساط گستران محدوده چهارراه ولیعصر برای انضباط شهری جمع آوری شدند.
حمیدرضا تحصیلی مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: هنگام برخورد و جمع آوری دستفروشان و بساط گستران چهارراه ولیعصر از خیل دستفروشان تنها ۱۰ تا ۱۵ نفر آنها نیازمند واقعی بودند که برای امرار معاش به دستفروشی اقدام می‌کردند و مابقی آنها جزء اکیپ‌ها و باند‌هایی بودند که پیاده راه را اجاره می‌دادند و از این راه کسب درآمد می‌کردند.
مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران در پاسخ به این سوال که چرا با احداث بازارچه‌های دائمی باز هم بساط گستران و دستفروشان محدوده چهارراه، ولی عصر تمایلی به حضور و فعالیت در بازارچه‌های را ندارند، گفت: متاسفانه شاهد هستیم کاسبان و صاحبان مشاغل چهارراه ولیعصر به اجاره فضای جلوی مغازه خود به دست فروشان اقدام می‌کردند و در کنار آن نیز صاحبان مشاغلی بودند که اجناس خود را در محیط پیاده راه بساط می‌کردند تا بتوانند فروش خود را دو چندان کنند.
در بازدید میدانی از وضعیت چهارراه ولیعصر پس از اجرای طرح انضباط شهری دست فرشان متوجه این موضوع شدیم که تعدادی از دست فروشان در حال فراهم کردن مقدمات بساط گستری خود هستند.
یکی از ماموران نیروی انتظامی مستقر در محل در پاسخ به این سوال که مگر بساط گستری ممنوع نشده است، گفت: دستور ماموریتی که به ما دادند از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب است و پس از پایان ساعت ماموریت، آنها وظیفه‌ای ندارند و کنترل دستفروشان بر عهده شهرداری منطقه است.
در نگاهی گذرا تعدادی از دست فروشان کالا خود را از داخل مغازه‌ها خارج می‌کردند و این موضوع با گفته مدیر عامل ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران که گفت بسیاری از دست فروشان کارگران مغازه هستند که از حریم پیاده رو نیز استفاده می‌کنند هم خوانی داشت.
به عنوان مشتری با یکی از دست فروشان که اجناس خود را از داخل بساط می‌کرد صحبت کردم.
خبرنگار: آقا سلام تی‌شرت ها چند قیمته؟
فروشنده: آستین کوتاه ۲۵ تومن، آستین بلند ۳۰ تومن.
خبرنگار: همش همین قیمته؟ من مغازه دارم، اگر تعداد بخوام چند حساب می‌کنی؟
فروشنده: تعداد مثلا چنتا؟
خبرنگار: از همه رنگ و طرح‌های موجودت ۲ جین.
همین جمله کافی بود تا دستفروش بساط خود را به یکی از دوستانش در محل بسپارد و از من بخواهد تا او را به داخل همان مغازه‌ای که اجناس خود را از آن خارج می‌کرد، همراهی کنم.
خبرنگار: این اجناس شما همان جنسی است که در کنار خیابون بساط بود؟
فروشنده: آره همون جنسه با همون کیفیت، ما تولید کننده هستیم.
خبرنگار: خب شما که مغازه به این بزرگی دارید و تولید کننده هستید چرا اجناس خودتون رو بساط می‌کنید؟
فروشنده: مجبور هستیم بساط کنیم، بساط بین کاسبان محدوده ولیعصر عادیه یا خودمون کارگرامونو میفرستیم بساط یا جلو مغازمون رو اجاره می‌دیم.
خبرنگار: چی‌شد که بساط در پیاده‌راه ولیعصر عُرف شد؟
فروشنده: مردم دیگه از اومدن تو مغازه‌ها می‌ترسن، چشمشون که به نور و ویترین مغازه می‌خوره فکر می‌کنن ما الان می‌خوایم از اونا پول خون بابامونو بگیریم، واسه همینه تو مغازه پا نمی‌زارن، خیلی بخوان هنر کنن چند ثانیه ویترین مغازه رو نگاه می‌کنند.
فروشنده: یه دلیل دیگش اینه که مردم تو محدوده چهارراه ولیعصر افراد همیشه تو راه هستن، واسه همین جنس اگه کنار پاشون باشه موقع رد شدن یه نگاهی می‌ندازن و خرید می‌کنند.
خبرنگار: بازار این شکلی رونق داره؟
فروشنده: خداروشکر شاگرد من که هر شب آخر وقت میاد، من اگه ۱۰ تیکه فروخته باشم اون ۴۰ تیکه فروخته.
خبرنگار: خدا برکت بده، حالا که دست فروشارو جمع کردن بازارتون خوب می‌شه یا بد؟
فروشنده: الان تابستون هوا تا ۸ – ۹ شب روشنه، مامورا که ۸ می‌رن ما بساط می‌کنیم، چون تا آخر شب واسه مترو و اتوبوس آدم رد می‌شه.
خبرنگار: درصدی هم به کارگرت می‌دی که انرژی بزاره واسه فروش بیشتر؟
فروشنده: آره در کنار حقوق ثابت قرار گذاشتیم یه درصدی هم از بابت بساط بهش بدم.
خبرنگار: قیمت اجناس تو مغازه شما که با بساط شاگردت فرقی نداره؟!
فروشنده: مردم ما احساسی هستند دیگه، فقط کافی ببین یه پسر نوجون یا یه دختر بالا سر بساط وایساده اونوقت فکر می‌کنند خرج کل زندگی اون پسر بچه یا دختر بچه از بساط کردن در میاد، اینجاست که با خیال راحت همون قیمت جنس مغازه را پرداخت می‌کنن تازه باقی پولشونو هم نمی‌گیرن (با خنده).
خبرنگار: بازار خوب هم دارید؟
فروشنده: کلا بازار دستفروشی خوبه، ولی مناسبتی باشه اونوقت بازار دستفروشی عالی می‌شه.
علی اعطاء سخنگوی شورای شهر تهران درباره اختلاف نظر اعضای شورای شهر تهران درمورد اختلاف نظر اعضای شورای شهر تهران در موضوع ساماندهی دست فروشان چهارراه ولیعصر اظهار کرد: باید به این نکته توجه داشته باشیم که دست فروشی مختص به ایران و پایتخت آن تهران نیست و ما شاهد هستیم پدیده دست فروشی در شهرهای توسعه یافته نیز وجود دارد.
سخنگوی شورای شهر تهران افزود: مشکلی که ما با آن مواجه هستیم این است که چند ویژگی مهم دست فروشی را رها و لحاظ نکردیم که به حواشی آن دامن زده و نکته قابل توجه این است که نمی‌توانیم دست فروشی را نادیده بگیریم.
اعطاء ادامه داد: سوال اول این است، دست فروشی در چه مکانی باید انجام شود؟
وی افزود: متاسفانه ما برای ساماندهی دست فروش‌ها فکری نکردیم و شاهد هستیم زمانی که عده‌ای در مکانی جمع می‌شوند برای دست فروشی، مورد برخورد چکشی قرار می‌گیرند.
سخنگوی شورای شهر تهران ادامه داد: ما باید طوری برنامه‌ریزی کنیم که شغل دست فروشی برای شهر دارای جذابیت شود.
اعطاء تاکید کرد: پس از نکته اول که مکان دست فروش است، نکته دوم زمان آن است که ما باید آن را مورد توجه خود قرار دهیم، زیرا در خیلی از مکان‌ها دست فروشی دارای زمان مشخصی است و ما باید به دلایل ترافیکی و حق مشاغل دیگر زمانی برای آن تعیین کنیم که متاسفانه به آن نیز توجه نکردیم.
وی افزود: نکته سوم سازوکار انجام دست فروشی است و منظور ازسازوکار این است که بدانیم چه کسانی دست فروش واقعی هستند و اگر بتوانیم آنها را دارای شناسنامه کنیم مشخص می‌شود مکان و زمان دست فروشی فرد به چه شکلی است، آنگاه می‌توانیم بین افرادی که دست فروش واقعی هستند و کسانی که به دنبال سود خود هر روز در مکانی اقدام به بساط می‌کنند تفاوت قائل شویم.
سخنگوی شورای شهر تهران ادامه داد: وقتی به این فاکتور‌ها توجه نشد دست فروشی به یک آسیب تبدیل می‌شود که هم به مغازه‌دار آسیب می‌زند و هم برای مردم سد معبر می‌شود و هم ماموران شهرداری را درگیر می‌کند.
اعطاء با اشاره به مصوبه شورای شهر تهران برای ساماندهی دست فروشان گفت: ۲۳ بهمن‌ماه سال ۹۷ شورای شهر مصوبه‌ای را گذراند با عنوان ساماندهی مشاغل سیار که در آن پیش‌بینی شد دست فروشان (موتوری و بساط گستر) به چه شکل ساماندهی شوند و برای آن نیز کمیته‌ای تشکیل شد.
وی تاکید کرد: موضوع دست فروشی به محل نزاعی تبدیل شده است که خود من بارها هنگام عبور از پیاده راه شاهد بودم که دست فروشان معبری به صورت گروهی اقدام به جمع آوری بساط خود می‌کردند و در پاسخ چرایی این اقدام اعلام می‌کردند که ماموران شهرداری آمدند.
سخنگوی شورای شهر تهران افزود: ایده‌آل ما این است که شهرداری بیاید با همین دست فروشان برنامه‌ریزی کند، زیرا اعتقاد ما این است دست فروشی دارای اشکال نیست به شرطی که دست فروشان اقدام به عرضه کالای قاچاق غیر مجاز نکنند و اگر در غیر این صورت باشد باید جلوی آن گرفته و با آنها برخورد شود.
اعطاء در پاسخ به این سوال که بسیاری از دست فروشان تمایلی به ساماندهی و جایگذاری در بازارچه‌های ثابت و فصلی را ندارند گفت: باید به این نکته توجه کنیم که همواره ساماندهی با مهربانی همراه نیست، زیرا با اجرای ساماندهی دست فروشی در مکان‌هایی ممنوع و در مکان‌هایی مجاز می‌باشد.
وی تاکید کرد: ساماندهی با ممنوعیت و انتخاب‌گری همراه است.
سخنگوی شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال که چرا اعضای شورای شهر درباره ساماندهی دست فروشان اختلاف نظر دارند، گفت: در شورای شهر تهران اعضای شورا برای هر مصوبه رای خود را اعلام می‌کنند و گاهی ممکن است از ۲۱ عضو شورا مصوبه‌ای با رای ۱۱ به ۱۰ به تصویب برسد.
اعطاء ادامه داد: زمانی که مصوبه‌ای به تصویب شورای شهر تهران می‌رسد حتی اعضایی که به آن رای مخالف داده‌اند نیز از آن دفاع و حمایت می‌کنند.
وی در واکنش به اظهار نظر شهردار تهران مبنی بر بازگرداندن پیاده راه‌ها به عابران گفت: ساماندهی دست فروشان در تقویت پیاده محوری است و باید به این نکته توجه داشت که پیاده راه فقط برای راه رفتن نیست و باید برای عابران جذابیت نیز داشته باشد.
